Το απόλυτο χάος στη Αϊτή - Οι ΗΠΑ καλούν τους υπηκόους τους να φύγουν από τη χώρα

Από την περασμένη Πέμπτη πάνοπλες συμμορίες, που ελέγχουν μεγάλο μέρος της επικράτειας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, επιτίθενται σε τοποθεσίες στρατηγικής σημασίας, με σκοπό να ανατρέψουν την κυβέρνηση του αμφισβητούμενου πρωθυπουργού Αριέλ Ανρί. Στην εξουσία από το 2021, αυτός ο Ανρί θεωρητικά θα εγκατέλειπε το αξίωμα στις αρχές Φεβρουαρίου.

Σφοδρά πυρά ακούγονταν ξανά μετά το μεσημέρι της Δευτέρας στο Πορτ-ο-Πρενς, όπου σχολεία και τράπεζες δεν άνοιξαν.

Σε δρόμους, κάτοικοι είχαν στήσει οδοφράγματα με πέτρες, κλαδιά δέντρων και άλλα αντικείμενα, καθώς η ένταση έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Ελάχιστοι αστυνομικοί ήταν ορατοί στην πόλη.

Αδυνατώντας να αντιμετωπίσει τη βία η αϊτινή κυβέρνηση κήρυξε την Κυριακή κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην περιοχή όπου υπάγεται διοικητικά η πρωτεύουσα για «περίοδο 72 ωρών», μέτρο «ανανεώσιμο», καθώς και απαγόρευση νυχτερινής κυκλοφορίας από τις 18:00 ως τις 05:00 (τοπικές ώρες) τη Δευτέρα, σήμερα και αύριο Τετάρτη.

Η Αϊτή, η φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, παραμένει βυθισμένη σε σοβαρή κρίση, πολιτική, ανθρωπιστική και ασφαλείας, που επιδεινώθηκε μετά τη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ το 2021. Η πολιτική διαδικασία βρίσκεται σε αδιέξοδο.

Ανήσυχος ο Γκουτέρες

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε «πολύ ανήσυχος για την ταχεία επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας», καλώντας την κυβέρνηση Ανρί και τους διεθνείς εταίρους της να λάβουν μέτρα για να «προχωρήσει η πολιτική διαδικασία μέσω της διεξαγωγής εκλογών».

Η κρίση πήρε νέα διάσταση το σαββατοκύριακο, καθώς βαριά οπλισμένοι κακοποιοί επιτέθηκαν σε δυο φυλακές της πρωτεύουσας ενώ ο πρωθυπουργός Ανρί βρισκόταν στην Κένυα.

Πάνω από δέκα άνθρωποι σκοτώθηκαν στις εφόδους, ενώ χιλιάδες φυλακισμένοι στην Pénitencier National, τη μεγαλύτερη φυλακή της χώρας, απέδρασαν. Κατά την εκτίμηση του επικεφαλής αϊτινής οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκτιμάται πως διέφυγαν σχεδόν 3.700 έγκλειστοι.

Δεκαεπτά Κολομβιανοί, που έχουν φυλακιστεί διότι φέρονται να ενεπλάκησαν στη δολοφονία του προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ το 2021, γνωστοποίησαν τη Δευτέρα μέσω δικηγόρου πως παραμένουν στη φυλακή.

Μέλη συμμοριών «περίμεναν στην είσοδο της φυλακής για να τους εκτελέσουν», ώστε να αποδώσουν αυτές «δικαιοσύνη» για τον πρόεδρο, είπε η Σόντρα Μακόλινς, η δικηγόρος των κολομβιανών μισθοφόρων, στον κολομβιανό ραδιοφωνικό σταθμό Blu. Η Κολομβιανή ποινικολόγος πρόσθεσε ότι μετήχθησαν σε αστυνομικοί τμήμα.

Την περασμένη Πέμπτη, τέσσερις αστυνομικοί σκοτώθηκαν και άλλοι πέντε τραυματίστηκαν σε ανταλλαγές πυρών στο Πορτ-ο-Πρενς.

Εγχώριες και διεθνείς αεροπορικές εταιρείες είχαν αναστείλει τις πτήσεις τους τις τελευταίες ημέρες, αλλά τις ξανάρχισαν προοδευτικά. Δεν ανακοινώθηκαν ακυρώσεις πτήσεων χθες.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ και ΜΚΟ, από την αρχή της χρονιάς, η βία έχει χειροτερέψει προκαλώντας νέους βίαιους εκτοπισμούς, πέρα από τους περίπου 200.000 που είχαν ήδη καταγράψει μέσα σε μερικούς μήνες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών.

«Χάος»

Οι εκτοπισμένοι, ανάμεσά τους πολλά παιδιά και γυναίκες, ανάμεσά τους έγκυες, κατέφυγαν «άτυπα» σε σχολεία, γήπεδα ποδοσφαίρου, γυμναστήρια, ακόμα και σε δημόσια κτίρια, σύμφωνα με την Καρλότα Πιανιτζάνι.

«Κοιμούνται ακόμα και κάτω, σε ευκαιριακά καταφύγια», είπε, χωρίς πρόσβαση σε «βασικές υπηρεσίες», στο σύστημα υγείας, σε αποχωρητήρια, χωρίς πόσιμο νερό...

«Αυτή την εβδομάδα, το μεγαλύτερο δημόσιο νοσοκομείο ανέστειλε τη λειτουργία του», σημείωσε η ίδια, ενώ και η δική της ΜΚΟ περιόρισε πολύ τη δραστηριότητά της εξαιτίας της βίας.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 8.400 άνθρωποι μετατράπηκαν πέρυσι σε θύματα των συμμοριών — ο αριθμός αυτός συμπεριλαμβάνει δολοφονημένους (σχεδόν 5.000), τραυματίες και απαχθέντες. Τα θύματα αυξήθηκαν «κατά 122% σε σύγκριση με το 2022».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας δώσει πράσινο φως στην ανάπτυξη διεθνούς οπλισμένης δύναμης στην Αϊτή, την ηγεσία της οποίας προσφέρθηκε να αναλάβει η Κένυα.

Ο πρωθυπουργός Ανρί, που υπέγραψε την περασμένη εβδομάδα στο Ναϊρόμπι, όπου είχε συνομιλίες με τον πρόεδρο Γουίλιαμ Ρούτο, συμφωνία για την ανάπτυξη περίπου χιλίων κενυατών αστυνομικών στη χώρα του, βρισκόταν χθες καθ’ οδόν προς την Αϊτή, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Οι ΗΠΑ έχουν υποσχεθεί να υποστηρίξουν τη διεθνή δύναμη, προσφέροντας χρηματοδότηση και τεχνικά μέσα, όχι όμως προσωπικό.

Οι ΗΠΑ ζητούν τους υπηκόους τους να φύγουν

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κάλεσε τη Δευτέρα όσους Αμερικανούς βρίσκονται στην Αϊτή να φύγουν «το συντομότερο δυνατόν», εν μέσω της κλιμάκωσης της βίας από την περασμένη εβδομάδα.

Η Ουάσιγκτον παρακολουθεί στενά την κατάσταση στη χώρα της Καραϊβικής, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ, τονίζοντας πως οι εξελίξεις υπογραμμίζουν την ανάγκη να αναπτυχθεί διεθνής ένοπλη δύναμη για να βοηθήσει τις αϊτινές δυνάμεις να ανακτήσουν τον έλεγχο, σχέδιο εγκεκριμένο από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπου ζουν πάνω από ένα εκατομμύριο Αϊτινοί, ανέφερε εξάλλου πως η πρεσβεία της χώρας στο Πορτ-ο-Πρενς παραμένει ανοικτή, αλλά παρέχει πολύ περιορισμένες υπηρεσίες από χθες.

Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζον Κέρμπι τόνισε πως η Ουάσιγκτον παρακολουθεί με «μεγάλη ανησυχία» την «ταχεία επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας» και «καλεί όλα τα μέρη» να «τερματίσουν στη βία».