«Σε γνωρίζω από την κόψη…»: Ο Εθνικός μας Ύμνος, από τη Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος»

Την Κυριακή 24 Μαρτίου 2024, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, έδωσε το «παρών» στη μουσική εκδήλωση που διοργάνωσε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, για τον εορτασμό της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821.

Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπιος Παυλόπουλος, ο Υπουργός Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Βασίλειος Πάλμας, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σταυροπηγίου κ. Αλέξιος, ως Εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, ο Βουλευτής Άγγελος Συρίγος, ως εκπρόσωπος του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων, οι Βουλευτές Νικόλαος Βλαχάκος, Γεώργιος Βρεττάκος, Ζωή Ράπτη, Παύλος Σαράκης και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Αντώνιος Οικονόμου.

Από πλευράς στρατιωτικής ηγεσίας παρευρέθηκαν ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δημήτριος – Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ και ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος(Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης.

Παρέστησαν επίσης ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Εθνικής Φρουράς της Κυπριακής Δημοκρατίας Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσιτσικώστας, ο Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναύαρχος ΛΣ Γεώργιος Αλεξανδράκης, ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας Αντιστράτηγος Δημήτριος Μάλλιος, ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγος Θεόδωρος Βάγιας, εκπρόσωποι της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Ενώσεων Αποστράτων κ.ά.

Στην εκδήλωση που παρουσίασε ο ηθοποιός Ρένος Χαραλαμπίδης, συμμετείχε η Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος» της Κέρκυρας, υπό τη διεύθυνση του Αρχιμουσικού Σωκράτη Άνθη, με έργα σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση, με σολίστ τον Χριστόφορο Σταμπόγλη.

Συμμετείχαν επίσης η Μπάντα (Σμήνος Μουσικής) της Πολεμικής Αεροπορίας, υπό τη μουσική διεύθυνση του Επισμηναγού Αλέξανδρου Λιτσαρδόπουλου, οι ερμηνευτές ΕΠΟΠ Σοφία Ζώβα και Άγγελος Μουσίκας, η Δημοτική Χορωδία Βριλησσίων και η Μικτή Χορωδία «Μελωδοί».

Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε:

«Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι, είναι μεγάλη μου χαρά και μεγάλη μου τιμή να σας καλωσορίζω απόψε στο Μέγαρο Μουσικής. Εδώ συγκεντρωθήκαμε για μία γιορτή. Για τη γιορτή του σημαντικότερου γεγονότος της νεότερης ελληνικής ιστορίας, της Ελληνικής Επανάστασης, γενεσιουργού γεγονότος του νέου ελληνικού κράτους, της πρώτης επιτυχημένης εξέγερσης μετά τη Γαλλική Επανάσταση στην Ευρώπη.

Λαμπρό παράδειγμα για τους υπόλοιπους λαούς που εξεγέρθηκαν για την ανεξαρτησία τους στην περίοδο των Επαναστάσεων. Σε αυτήν την περίοδο που ο Χομπσμπάουμ ονομάζει ακριβώς την Εποχή των Επαναστάσεων.

Τιμάμε την μνήμη χιλιάδων προσώπων. Οφείλω να πω όχι μόνο Ελλήνων, αλλά και των Φιλελλήνων που θυσίασαν τη ζωή τους στην προσπάθεια για την εθνική ολοκλήρωση της πατρίδας μας.

Και έχουμε απόψε και για μένα προσωπικά, αλλά νομίζω και για τις Ένοπλες Δυνάμεις, μια ιδιαίτερη χαρά, να καλωσορίσουμε το Μουσικό Σώμα της Κερκυραϊκής Φιλαρμονικής Εταιρείας «Μάντζαρος».

Η Φιλαρμονική Εταιρεία «Μάντζαρος» δεν προσκλήθηκε μόνο λόγω της δικής μου καταγωγής, αλλά και λόγω του χρώματος της στολής της, όπως θα εξηγήσω. Τα χρώματά της είναι το μπλε και το άσπρο. Τα χρώματα της Ελληνικής Σημαίας.

Κυρίες και κύριοι, ίσως δεν είναι γνωστό στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά οι Κερκυραϊκές Φιλαρμονικές δεν απετέλεσαν απλώς φορείς πολιτισμού και κουλτούρας. Συνέβαλαν με τη δική τους δραστηριότητα στην καλλιέργεια πατριωτικής συνείδησης. Το 1837 η Βρετανική Προστασία στα Επτάνησα αρνήθηκε η στρατιωτική μπάντα της Αγγλικής Φρουράς να συνοδεύσει το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα. Είχε ήδη τότε αρχίσει να αναπτύσσεται ο ριζοσπαστισμός, το κίνημα της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα και η Αγγλική Προστασία αντιλαμβανόταν με απόλυτη επάρκεια τον διττό ρόλο του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνος, όχι μόνο του θρησκευτικού, αλλά και του εθνικού ρόλου τον οποίο είχε παίξει στη μακρά περίοδο και της Ενετοκρατίας.

Ρόλο τον οποίο έπαιξε βεβαίως και ο Άγιος Γεράσιμος στην Κεφαλονιά και ο Άγιος Διονύσιος στη Ζάκυνθο.

Για αυτό ίσως ουδείς από τους πολυπληθείς επισκέπτες των νησιών αυτών έχει παρατηρήσει ότι στην Κέρκυρα παραδείγματος χάρη, οι λιτανείες του Αγίου Σπυρίδωνα δεν γίνονται, Θεοφιλέστατε, από την Μητρόπολη. Και αυτό δεν γίνεται για λόγους έλλειψης ευσεβείας. Γίνονται από το Δήμο Κερκυραίων και εν ονόματι του Κερκυραϊκού λαού, ακριβώς για να αναδεικνύεται διαχρονικά η αίσθηση του εθνικού ρόλου και της διατήρησης της ορθοδοξίας που έπαιξε ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο Άγιος Γεράσιμος, ο Άγιος Διονύσιος, επί μισή χιλιετία.

Η πρώτη, λοιπόν, κερκυραϊκή μπάντα δημιουργήθηκε, η Παλαιά Φιλαρμονική, ακριβώς για να συνοδεύσει αυτό το σύμβολο. Και αυτό έγινε για πρώτη φορά το 1840. Της απαγορεύτηκε όμως να φέρει μπλε και άσπρη στολή. Έτσι φέρει μέχρι και σήμερα μπλε και κόκκινη στολή. Όμως, η ιστορία πήρε την εκδίκησή της. Η Επτάνησος ενώθηκε με την Ελλάδα. Μια τεράστια επιτυχία στο πλαίσιο της Μεγάλης Ιδέας, ίσως της πιο ωραίας ιστορίας της περιόδου του Ρομαντισμού.

Και έτσι, το 1890, στα ελληνικά πια Επτάνησα, δημιουργείται μια δεύτερη Φιλαρμονική, η Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος», η οποία πια με αυτοπεποίθηση φορά την μπλε και άσπρη στολή και πρωτοεμφανίζεται στη λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα, ακριβώς ένα χρόνο μετά, το 1891 και παίζει τον εθνικό ύμνο στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896. Έτσι λοιπόν έχουμε απόψε εδώ – και αύριο θα έχουμε την ευκαιρία να τη δούμε να ανοίγει τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση – τη Φιλαρμονική Εταιρία «Μάντζαρος».

Κυρίες και κύριοι, ο εορτασμός της αυριανής ημέρας δεν συνιστά βέβαια, όπως είπα πριν, απλή εκδήλωση ενός χρέους, μια τυπική επετειακή διαδικασία.

Για να παίξει το ρόλο που πρέπει, πρέπει να συνιστά ευκαιρία ιστορικής αλλά και εθνικής ενδοσκόπησης. Για το παρελθόν μας, για το παρελθόν του Ελληνισμού, για το παρόν μας, αλλά και για το μέλλον μας. Γιατί η αναδίφηση στα γεγονότα του χθες μας βοηθά να αντλήσουμε έμπνευση για το αύριο. Να αντιγράψουμε, να δανειστούμε αν θέλουμε αξιολογικούς κώδικες, να μιμηθούμε αν απαιτηθεί συμπεριφορές, ώστε να διασφαλιστεί η εθνική ύπαρξη.

Η μουσική συνιστά διαχρονικό κώδικα επικοινωνίας και διαχρονικό κώδικα μεταλαμπάδευσης μηνυμάτων πέραν της αισθητικής απόλαυσης. Ας γιορτάσουμε λοιπόν απόψε με την Φιλαρμονική «Μάντζαρος» και με την στρατιωτική μας μπάντα για την οποία είμαστε επίσης πολύ υπερήφανοι, τη στρατιωτική μπάντα της Πολεμικής Αεροπορίας, με την μεικτή χορωδία «Μελωδοί» και τη χορωδία του Δήμου Βριλησσίων.

Μαζί με την αισθητική απόλαυση, με την αίσθηση του εθνικού καθήκοντος και της εθνικής υπερηφάνειας 203 χρόνια μετά.

Σας ευχαριστώ πολύ».