Αστέρια «κανίβαλοι» τρώνε… πλανήτες – Τι δείχνει νέα μελέτη

Στις αρχές της εξελικτικής τους ιστορίας, τα πλανητικά συστήματα είναι τόποι χάους και ορισμένοι πλανήτες ξεφεύγουν εντελώς από το κεντρικό άστρο με αποτέλεσμα να ταξιδεύουν «ακυβέρνητοι» στο διάστημα. Άλλες φορές όμως, ένα αστέρι μπορεί να στερηθεί έναν πλανήτη όχι λόγω εκτίναξης αλλά λόγω κατάποσης.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 20 Μαρτίου στο Nature εξέτασε 91 κοντινά αστρικά συστήματα. Αναζητώντας μικρές αλλαγές στη σύνθεση, οι αστρονόμοι της μελέτης ανέφεραν ότι περίπου 1 στα 12 είχε «φάει» έναν πλανήτη. Τα περισσότερα αστέρια σχηματίζονται σε ζευγάρια. Ακόμη και ο Ήλιος μας μπορεί να είχε έναν δίδυμο που απομακρύνθηκε από τις βαρυτικές δυνάμεις.

Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Fan Liu του πανεπιστημίου Monash στην Αυστραλία, ήθελε να βρει στοιχεία για αστέρια που είχαν «φάει» έναν πλανήτη, αλλά είναι δύσκολο να κοιτάξει κανείς απλώς ένα άστρο και να διαπιστώσει αν μέρος της ατμόσφαιράς του έχει μολυνθεί από πλανητική ύλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα στοιχεία που μπορούμε να παρατηρήσουμε στο φάσμα ενός άστρου, σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί απλώς να αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκε το άστρο.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Liu και οι συνεργάτες του αναζήτησαν ζευγάρια με σχετικά «κοντινές» αποστάσεις περίπου 1 εκατομμύριο φορές την απόσταση μεταξύ της Γης και του Ήλιου. Παρόλο που τέτοια αστέρια μπορεί να μην περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο, η απόσταση αυτή υποδηλώνει ότι τα αστέρια πιθανώς σχηματίστηκαν στην ίδια περιοχή την ίδια στιγμή, ένας σχηματισμός που ονομάζεται "συν-γεννητικοί" ήλιοι.

Τα συν-γεννητικά αστέρια, επειδή μοιράζονται την ίδια ιστορία προέλευσης, θα πρέπει να περιέχουν περίπου τις ίδιες συνθέσεις. Οι αστρονόμοι μπορούν να εξετάσουν τη χημική σύνθεση ενός αστέρα αναλύοντας το φως του, με διάφορες γραμμές στο φάσμα του που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα στοιχεία.

Από τα 91 ζεύγη που εξετάστηκαν, τουλάχιστον επτά πληρούν τα κριτήρια που έψαχνε η ομάδα για να βρει ένα αστέρι που έχει «καταβροχθίσει» έναν πλανήτη. Η αναλογία των στοιχείων μεταξύ των άστρων ήταν διαφορετική, συχνά με το ένα να περιέχει μεγαλύτερες αφθονίες βαρύτερων στοιχείων. Ο Liu λέει ότι πολλά από αυτά τα αστέρια ήταν πλουσιότερα σε σίδηρο, νικέλιο, πυρίτιο και αλουμίνιο από τους συνοδούς τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι ένας πλανήτης είχε «φαγωθεί» κάποια στιγμή.

Ο ίδιος υποστήριξε πως «με βάση αυτή τη μελέτη και κάποια μοντέλα σχηματισμού/εξέλιξης πλανητών, είναι πιθανό το γεγονός της κατάποσης του πλανήτη να συνέβη σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό».

*Με πληροφορίες από astronomy