Απομνημονεύματα Σόιμπλε: Το δείπνο με Βενιζέλο και η ευχή στον Τσίπρα να μην κερδίσει τις εκλογές

Αντιδράσεις αναμένεται να προκαλέσουν τα απομνημονεύματα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που θα κυκλοφορήσουν τις επόμενες ημέρες στη Γερμανία, λίγο καιρό μετά τον θάνατο του.

Αποσπάσματα προδημοσιεύτηκαν στα γερμανικά ΜΜΕ και αποκαλύπτουν σειρά παρασκηνιακών αναφορών όχι μόνο για τα γεγονότα της ελληνικής κρίσης, αλλά και για το εσωτερικό της Γερμανίας.

Επίσης υπάρχουν σχόλια και κρίσεις για την Άνγκελα Μέρκελ αλλά και άλλους Γερμανούς πολιτικούς.

«Ήμουν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του σπιτιού μου με υψηλό πυρετό το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαΐου, όταν η καγκελάριος μου τηλεφώνησε από τη Μόσχα», αρχίζει η εξιστόρηση του υπουργού.

Συνεχίζει λέγοντας ότι «την Κυριακή θα ταξίδευα στις Βρυξέλλες, όπου συνεδρίαζε το Eurogroup, για να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας ύψους 110 δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα. Η Μπούντεσταγκ είχε μόλις δώσει το πράσινο φως γι' αυτό»

Ωστόσο η καγκελάριος Μέρκελ του μετέφερε την ανησυχία των ομολόγων της ότι η κρίση δεν θα σταματήσει στην Ελλάδα και ότι θα μπορούσε να επεκταθεί σε ολόκληρη την ευρωζώνη. «Τους το λένε από όλες τις πλευρές, ακόμη και οι Κινέζοι ότι η βοήθεια που μόλις διατέθηκε δεν είναι καθόλου αρκετή», γράφει.

«Δεν πρόκειται πλέον μόνο για την Ελλάδα, αλλά η σταθερότητα του ευρώ στο σύνολό της τίθεται υπό αμφισβήτηση και απειλεί να γίνει πρόβλημα για τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και την παγκόσμια οικονομία», εξηγεί.

Η στιγμή ήταν, λοιπόν, κρίσιμη για την Ευρώπη και απαιτούσε και από τον ίδιο να είναι παρών σε όσα συνέβησαν. Ωστόσο, οι συνθήκες του ταξιδιού στην ειδική συνεδρίαση του Eurogroup ήταν περιπετειώδεις.

Ο Σόιμπλε γράφει ότι τον μετέφερε η γερμανική Πολεμική Αεροπορία στις Βρυξέλλες «ενάντια σε κάθε ιατρική λογική».

«Η σύζυγός μου με συνόδευσε προληπτικά. Μόλις έφτασα, είπα στον Γερμανό πρέσβη που με παρέλαβε από το αεροδρόμιο ότι έπρεπε πρώτα να πάω σε ιατρικό κέντρο. Το κυκλοφορικό μου σύστημα κινδύνευε να καταρρεύσει και ήμουν πραγματικά σε άθλια κατάσταση.

Για να αποφύγουμε τους δημοσιογράφους που περίμεναν, σταματήσαμε σε μια άλλη είσοδο του κτιρίου του συμβουλίου. Δεν ήθελα να δώσω περαιτέρω αφορμή για εικασίες στην ήδη τεταμένη κατάσταση».

Παρά ταύτα η κατάστασή του δεν ήταν καθόλου καλή και χρειάστηκε η μεταφορά του στα επείγοντα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου των Βρυξελλών.

Αποκλειστικά αποσπάσματα του βιβλίου στα ελληνικά αναδημοσιεύει η «Καθημερινή»

«Το γεγονός ότι έγινα αποδιοπομπαίος τράγος δεν με πείραξε, αυτό πρέπει κανείς στην πολιτική να το αντέχει, ακόμη και άκομψους παραλληλισμούς με τους ναζί, που αντλούνταν από το χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Στο μίσος των social media υπήρχε ως αντίβαρο μια πλημμυρίδα αποδοχής και υποστήριξης μέσω επιστολών και emails. Η εκστρατεία δυσφήμησης έπιασε ωστόσο ασυγχώρητο πάτο την άνοιξη του 2017, όταν μια εξτρεμιστική οργάνωση επιτέθηκε με παγιδευμένα πακέτα στον τότε μεταβατικό πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο και στο γραφείο του ΔΝΤ στο Παρίσι, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό μιας υπαλλήλου. Μια βόμβα που εστάλη σε μένα εντοπίστηκε εγκαίρως στο σημείο διαλογής του υπουργείου και απενεργοποιήθηκε» γράφει.

Και συνεχίζει: «Με την κλιμάκωση της σύγκρουσης το 2015, ξεχάστηκε ότι στην αρχική φάση εγώ ήμουν ο πιο φιλοευρωπαίος σε σχέση με την καγκελάριο (σ.σ. Άνγκελα Μέρκελ), η οποία με τη διστακτικότητά της στο ζήτημα της βοήθειας προς την Ελλάδα όξυνε την εικόνα της ως “Μαντάμ όχι”». Ηδη από το 2010 άρχισε ο πρώην υπουργός Οικονομικών να εξετάζει "εναλλακτικά σενάρια", στα οποία φέρεται ότι συμφωνούσε και η καγκελάριος».

«Οι αμφιβολίες μου (σ.σ. για τη μεταρρυθμιστική ετοιμότητα της Ελλάδας) με ώθησαν να εξετάσω από νωρίς εναλλακτικά σενάρια. Ηδη από το 2010 δεν απέκλεισα τη δυνατότητα να βγει από την ευρωζώνη ένα μέλος, ως τελευταίο σκέλος μιας αλυσίδας ενεργειών, ως έσχατη λύση -τότε μάλιστα σε συμφωνία με την καγκελάριο [...] Θα ήταν μια προσωρινή έξοδος από το ευρώ, προκειμένου να υποτιμηθεί το εθνικό νόμισμα και να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα, ένας εφικτός δρόμος; Δεν θα ήταν ένα τέτοιο τέλος με τρόμο καλύτερο από έναν τρόμο χωρίς τελειωμό, αφού ένα και μοναδικό σοκ θα ήταν ευκολότερο να αντιμετωπιστεί από τα χρόνια προγράμματα λιτότητας;».

Το δείπνο με Βενιζέλο

Αφηγείται επίσης την πρώτη του συνάντηση με τον Ευάγγελο Βενιζέλο ως υπουργό Οικονομικών τον Ιούνιο του 2011. «Τον κάλεσα στο Βερολίνο, όχι στο υπουργείο, αλλά σε μια χαλαρή ατμόσφαιρα και ως ένδειξη εκτίμησης στο βραβευμένο εστιατόριο του Τιμ Ράουε, για να του εκθέσω τις αμφιβολίες μου… Αυτό που του είπα φάνηκε να του κόβει την όρεξη. Δεν έφαγε σχεδόν τίποτα, όταν του εξήγησα τη στάση μου σε αμφότερες τις εναλλακτικές σκέψεις. Αρχικά τον ρώτησα ωμά αν θα είχε νόημα να ανατεθεί η εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος στην Κομισιόν στις Βρυξέλλες, ώστε να μην απαιτούνται κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για την υλοποίηση των μέτρων. Ηταν μια πρόταση που ήξερα ότι θα είχε βαθιές συνέπειες στην κυριαρχία της Ελλάδας και την οποία απέρριψε κατηγορηματικά ο Βενιζέλος, ο οποίος μάλλον θα ήθελε ο ίδιος να γίνει πρωθυπουργός. Αποσαφήνισε ότι η Ελλάδα θέλει να παραμείνει πάση θυσία στην ευρωζώνη. Εχει όμως την περηφάνια της και γι' αυτό δεν θα ήθελε ποτέ να εκχωρήσει κομμάτια της εθνικής της κυριαρχίας σε έναν ευρωπαϊκό θεσμό. Αφού αρνήθηκε και την προσωρινή έξοδο από τη νομισματική ένωση, δηλαδή το τάιμ άουτ που πρότεινα, στη διάρκεια του οποίου θα υποστηριζόταν γενναιόδωρα από την ΕΕ, έμεινε μόνο ο δύσκολος δρόμος των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο των προγραμμάτων βοήθειας. Ετσι θα υποβάλλαμε τους Ελληνες σε πολλές δοκιμασίες και εκείνοι με τη σειρά τους θα έπρεπε να προβούν σε μια μεγάλη εσωτερική υποτίμηση...».

Οι πιέσεις στον Παπανδρέου

Περιγράφοντας τη δύσκολη συγκυρία για τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου στις Κάννες τον Νοέμβριο του 2011, αφηγείται τις πιέσεις από τους Μπαράκ Ομπάμα, Νικολά Σαρκοζί, Αγκελα Μέρκελ, αλλά και Κριστίν Λαγκάρντ και Μάριο Ντράγκι, ώστε να του υπαγορεύσουν το κείμενο για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, προκειμένου να τεθεί ενώπιον των ψηφοφόρων το δίλημμα είτε να αποδεχθούν το πρόγραμμα βοήθειας είτε να αποφασίσουν να βγουν από το ευρώ.

«Οταν ενημέρωσα τους Ευρωπαίους ομολόγους μου γι’ αυτό, η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών Ελενα Σαλγκάδο, μια αξιόπιστη σοσιαλδημοκράτης, εμφανίστηκε βέβαιη ότι το δημοψήφισμα δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Της απάντησα ότι ήμουν παρών και πως αυτό συμφωνήθηκε, εκείνη όμως μας πρότεινε να βάλουμε στοίχημα. Ο Βενιζέλος, τον οποίο γνώριζε καλά, θα το απέτρεπε επειδή ήταν εσωκομματικός αντίπαλος του Παπανδρέου. Είχε δίκιο για το δημοψήφισμα. Ματαιώθηκε και ο Παπανδρέου παραιτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2011. Πλήρωσα φυσικά το χρέος μου για το στοίχημα στη Σαλγκάδο, ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί. Ωστόσο, δεν έγινε ο Βενιζέλος πρωθυπουργός. Η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση ουδέποτε συζητήθηκε με τόση σαφήνεια, όσο κατά τις δραματικές ώρες των Καννών».

Η γνωριμία με τον Τσίπρα: «Του ευχήθηκα να μην κερδίσει τις εκλογές...»

«Τον Τσίπρα τον είχα γνωρίσει ήδη από το 2013 ως ηγέτη της αντιπολίτευσης. Με ενδιέφερε αυτός ο άνθρωπος ενός ανερχόμενου κινήματος που έπνεε τα μένεα κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής. Πώς πίστευε ότι μπορούσε να επιλύσει την κρίση; Αν και ουδείς ήθελε να τον υποδεχθεί εκείνη την εποχή στο Βερολίνο, εγώ τον κάλεσα στο υπουργείο Οικονομικών για να ανταλλάξουμε απόψεις. Σε μια συνομιλία που διήρκεσε μία ώρα, επιχείρησε να μου αναλύσει πως η πολιτική λιτότητας ήταν λάθος, μου εξήγησε με αφοπλιστική αμεσότητα ότι θα υποσχεθεί στη διάρκεια της επικείμενης προεκλογικής εκστρατείας πως θα κρατήσει τη χώρα στο ευρώ πάση θυσία, χωρίς όμως, όταν γίνει πρωθυπουργός, να αποδέχεται την αιρεσιμότητα, δηλαδή οποιοδήποτε πρόγραμμα. Του απάντησα με την ίδια αμεσότητα πως του εύχομαι να μην κερδίσει τις εκλογές για το καλό του, επειδή η υπόσχεση που θα του εξασφαλίσει εκλογική επιτυχία, δεν μπορεί να τηρηθεί με κανέναν τρόπο» θυμάται, μεταξύ άλλων, ο Σόιμπλε.

Τι λέει για Μέρκελ και Φον ντερ Λάιεν

Για την Άνγκελα Μέρκελ στις κυβερνήσεις της οποίας πέρασε πάνω από μία δεκαετία ο Σόιμπλε αναφέρεται με θετικά λόγια.

Θεωρεί ότι ήταν η καλύτερη απόφαση της ζωής του να την προτείνει για την αρχηγία του CDU. «Ήταν έξυπνη και αρκετά φιλόδοξη για να πάρει τον δρόμο της», γράφει και προσθέτει ότι η σχέση τους είχε σεβασμό και εμπιστοσύνη. Ωστόσο, γράφει ακόμη ο Σόιμπλε, ποτέ δεν ήταν στον κύκλο των στενών συνεργατών της.

Ενδιαφέρουσες είναι οι κρίσεις του για την νυν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Πίστευε ότι η Μέρκελ την προόριζε για διάδοχό της και για αυτό την τοποθέτησε στο υπουργείο Άμυνας. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν τα αντίθετα από αυτά που έλπιζε γιατί η Φον ντερ Λάιεν ενδιαφερόταν για την προβολή της παρά για να απαντήσει στην κριτική για της αποφάσεις σε ό,τι αφορά του στράτευμα.