Εντοπίστηκε η πηγή της πιο φωτεινής έκρηξης στο Σύμπαν

Η πιο λαμπερή έκρηξη φωτός που έχει καταγραφεί ποτέ στο Σύμπαν εντοπίστηκε από επιστήμονες, οι οποίοι ήρθαν αντιμέτωποι με δύο μεγάλα μυστήρια: από που προέρχονται τελικά βαρέα στοιχεία όπως η πλατίνα και ο χρυσός;

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για την έκρηξη φωτός, ένα φαινόμενο που εντοπίστηκε το 2022 και σύμφωνα με τους ερευνητές ένα αστέρι είχε εκραγεί στην καρδιά της. Σύμφωνα με τα όσα ισχύουν μέχρι σήμερα τέτοια αστέρια γνωστά ως σουπερνόβα, είναι εκείνα παράγουν επίσης όλα τα βαρέα στοιχεία στο σύμπαν. Εντοπίστηκε από τηλεσκόπια τον Οκτώβριο του 2022 και προήλθε από έναν μακρινό γαλαξία 2,4 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, εκπέμποντας φως σε όλες τις συχνότητες. Αλλά ήταν ιδιαίτερα έντονο στις ακτίνες γ του, που είναι μια πιο διεισδυτική μορφή ακτίνων Χ.

Η καθηγήτρια Catherine Heymans του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και ο Scotland's Astronomer Royal, ο οποίος είναι ανεξάρτητος από την ερευνητική ομάδα, ανέφερε ότι αποτελέσματα όπως αυτά βοηθούν στην προώθηση της επιστήμης.

«Το Σύμπαν είναι ένα καταπληκτικό, υπέροχο και εκπληκτικό μέρος και μου αρέσει ο τρόπος που μας θέτει αυτά τα αινίγματα. Το γεγονός ότι δε μας δίνει τις απαντήσεις που θέλουμε είναι υπέροχο, γιατί μπορούμε να επιστρέψουμε στο σχέδιο και να σκεφτούμε ξανά και να βρούμε καλύτερες θεωρίες», είπε.

Ο Δρ Peter Blanchard, ο οποίος ήταν συνεπικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, σκοπεύει να κρατήσει περισσότερο χρόνο το James Webb για να ερευνήσει άλλα υπολείμματα σουπερνόβα.

«Θα μπορούσε να πούμε ότι αυτές οι εκρήξεις ακτίνων γ και οι εκρήξεις σουπερνόβα δεν συνδέονται απαραίτητα άμεσα μεταξύ τους και θα μπορούσαν να είναι ξεχωριστές διεργασίες σε εξέλιξη», είπε στο BBC News.

Ο Δρ Tanmoy Laskar, από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα και συν-επικεφαλής της μελέτης είπε ότι η δύναμη του BOAT μπορεί να εξηγηθεί από τον τρόπο με τον οποίο εκτοξεύονταν πίδακες υλικού, όπως συμβαίνει συνήθως κατά τη διάρκεια των σουπερνόβα. Αλλά εάν αυτοί οι πίδακες είναι στενοί, παράγουν μια πιο εστιασμένη δέσμη φωτός.

«Είναι σαν να εστιάζεις τη δέσμη ενός φακού σε μια στενή κολόνα, σε αντίθεση με μια ευρεία δέσμη που ξεχύνεται σε έναν ολόκληρο τοίχο», είπε. «Στην πραγματικότητα, αυτός ήταν ένας από τους στενότερους πίδακες που παρατηρήθηκαν για έκρηξη ακτίνων γ μέχρι στιγμής, κάτι που μας μπορεί να μας λέει η μετέπειτα λάμψη φαινόταν τόσο φωτεινή όσο ήταν».

Πώς παράγονται τα βαρέα στοιχέια

Ένας από τους τρόπους με τους οποίους παράγονται τα βαριά στοιχεία - όπως ο χρυσός, η πλατίνα, ο μόλυβδος και το ουράνιο - είναι κατά τις ακραίες συνθήκες που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια των σουπερνόβα.

Αυτά είναι διασκορπισμένα σε όλο τον γαλαξία και χρησιμοποιούνται στο σχηματισμό πλανητών, με τον οποίο, σύμφωνα με τη θεωρία, προέκυψαν τα μέταλλα που βρέθηκαν στη Γη. Αλλά οι ερευνητές δε βρήκαν στοιχεία για βαρέα στοιχεία γύρω από το αστέρι που εξερράγη.

«Οι θεωρητικοί πρέπει να επιστρέψουν και να εξετάσουν γιατί ένα γεγονός όπως το BOAT δεν παράγει βαριά στοιχεία όταν οι θεωρίες και οι προσομοιώσεις προβλέπουν ότι θα έπρεπε», λέει ο Δρ Blanchard.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Astronomy.