Ευρωπαϊκή Ένωση: Η Τουρκία προκάλεσε αναστάτωση με το ντονέρ κεμπάπ και τις προτάσεις της
Η πρόταση που ετοιμάζονται να επιβάλλουν οι Βρυξέλλες ώστε όλες οι φέτες κρέατος σε ένα ντονέρ κεμπάπ να έχουν ακριβώς το ίδιο πάχος έχουν «σηκώσει» θύελλα αντιδράσεων στην Ευρώπη.
Η Τουρκία κατέθεσε αίτηση για να κατοχυρώσει την πιο γνωστή της σπεσιαλιτέ, το ντονέρ κεμπάπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση βαδίζοντας στα βήματα με την ιταλική ναπολιτάνικη πίτσα, το ισπανικό ζαμπόν serrano και τη γαλλική σαμπάνια.
Η Άγκυρα ζήτησε να υπάρξουν πολύ συγκεκριμένοι κανόνες για το πόσο λεπτές πρέπει να είναι οι φέτες του κρέατος ντονέρ, από τι πρέπει να αποτελείται το κρέας και ότι πρέπει να υπάρχει ένα «συγκεκριμένο πρότυπο» στην παραγωγή του.
Η Τουρκία θέλει να κατοχυρώσει την ονομασία ντονέρ κεμπάπ στην Ευρώπη, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο από εκείνους που συμμορφώνονται με την κατοχυρωμένη μέθοδο παραγωγής και τις προδιαγραφές που η ίδια προτείνει.
Μόνο μεγάλες πλάκες βοδινού και αρνίσιου κρέατος «οριζόντια κομμένες σε κομματάκια πάχους 3 έως 5 χιλιοστών» θα μπορούν να χαρακτηρίζονται ως ντονέρ, ενώ τα κομματάκια κοτόπουλου μπορούν να έχουν πάχος μεταξύ ενός και δύο εκατοστών στην ποικιλία πουλερικών.
Εάν η πρόταση καταφέρει να περάσει την τρίμηνη διαδικασία της Ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, αυτό θα σημαίνει ότι θα υπάρχει ένα ενιαίο πρότυπο της ΕΕ για το τι μπορεί να ονομάζεται κεμπάπ ντονέρ.
Το κλασικό πιάτο κρέατος, αποτελείται από λεπτοκομμένες φέτες μοσχαρίσιου κρέατος, αρνιού ή κοτόπουλου, που περιστρέφονται πάνω σε μια ανοξείδωτη σούβλα πάνω από τη φωτιά, μαγειρεύοντας το κρέας καθώς περιστρέφεται κάθετα γύρω από τον άξονά του. Πριν τοποθετηθεί στη σούβλα, το κρέας μαρινάρεται σε ένα μείγμα από γιαούρτι, πιπέρι, πελτέ ντομάτας, βότανα, μπαχαρικά και αλάτι.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους η Τουρκία επιθυμεί την προστασία του κεμπάπ από την ΕΕ είναι η διατήρηση της τουρκικής γαστρονομικής παράδοσης, καθώς το πιάτο έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια του «ταξιδιού» του στην Ευρώπη.
Η αγορά του ντονέρ στην Ευρώπη εκτιμάται ότι αξίζει το ιλιγγιώδες ποσό των 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με την Ένωση Τούρκων Παραγωγών Ντονέρ στην Ευρώπη.
Αν και συνδέονται κάπως με το σύστημα ποιότητας προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης της ΕΕ, οι παραδοσιακές σπεσιαλιτέ δεν περιλαμβάνονται στο πλαίσιο των γεωγραφικών ενδείξεων - το οποίο προσφέρει το υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τα τρόφιμα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αυτό το αυξημένο επίπεδο προστασίας παρέχεται σε προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με μια γεωγραφική περιοχή, κάτι που δεν ισχύει για την παραδοσιακή τεχνική μαγειρέματος του κρέατος ντονέρ.
Η Τουρκική πρόταση υποστηρίζει ότι «η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όπου εισήχθη το “Ντονέρ” κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας το 1922. Στην Ελλάδα, ονομάστηκε «γύρος», αναφέρει η αίτηση της Τουρκίας.
Για παράδειγμα αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ζαμπόν Πάρμας έχει λάβει γεωγραφικές ενδείξεις, ενώ το jamon serrano έχει λάβει μόνο προστατευόμενο καθεστώς.
Η ετικέτα των ειδικών τροφίμων έχει προκαλέσει προηγούμενες διαμάχες, μεταξύ άλλων όταν η χρήση του παραδοσιακού όρου «prosek» για ένα κροατικό κρασί επιδόρπιο αμφισβητήθηκε από τους Ιταλούς, καθώς ακουγόταν πολύ παρόμοιο με το ιταλικό Prosecco.
Όσον αφορά τις τουρκικές προτάσεις, παράπονα μπορεί να διατυπώσει η Ελλάδα. Σύμφωνα με την Τουρκική πρόταση «υποστηρίζεται ότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όπου εισήχθη το “Ντονέρ” κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας το 1922. Στην Ελλάδα, ονομάστηκε «γύρος», αναφέρει η αίτηση της Τουρκίας. Βέβαια ο γύρος φτιάχνεται από χοιρινό κρέας, το οποίο οι Τούρκοι αποφεύγουν, καθώς απαγορεύεται η κατανάλωσή του από την ισλαμική θρησκεία.
Έτσι λοιπόν έχει ανοίξει μια τεταμένη φάση διαβούλευσης που θα διαρκέσει τρεις μήνες, όπου οι χώρες θα μπορούν να αμφισβητήσουν την αίτηση της Τουρκίας.