Νησί του Πάσχα: Τα εμβληματικά αγάλματα εκπέμπουν SOS - Διαβρώνονται λόγω κλιματικής κρίσης

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν το Ράπα Νούι ή αλλιώς Νησί του Πάσχα έχουν προκαλέσει φθορές στα εμβληματικά λίθινα αγάλματα που κοσμούν το απομονωμένο μικροσκοπικό νησί.

Τα αγάλματα, ονομάζονται Tahai ή αλλιώς moai και αναπαριστούν τους προγόνους των Ράπα Νούι και εκτιμάται ότι ανεγέρθηκαν μεταξύ 1.100 και 1.700, ενώ με το πέρασμα των ετών βγήκαν αλώβητα από τους πολέμους των φυλών της Πολυνησίας, τις λεηλασίες των αποικιοκρατών αλλά και την κακή μεταχείρισή τους από τους Βρετανούς, οι οποίοι τα χρησιμοποιούσαν ως στόχο για να εξασκήσουν το σημάδι τους όταν νοίκιαζαν το νησί, προκειμένου να εκτρέφουν πρόβατα.

Το μεγάλο εμπόδιό όμως που καλούνται να ξεπεράσουν τώρα, είναι αυτό της κλιματικής κρίσης, που πλήττει και τα αγάλματα, έχοντας αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά των προσώπων τους, όπως η κόψη της μύτης και οι κόγχες των ματιών. Ακόμα, τα χέρια που στο παρελθόν εξείχαν, τώρα είναι ένα με το υπόλοιπο σώμα.

Η Daniela Meza Marchan, συντηρήτρια, η οποία φροντίζει τους ιερούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού, μιλώντας στον βρετανικό Guardian, δήλωσε ότι «τα σχέδια χάνονται λόγω της διάβρωσης των πετρωμάτων».

Καθώς το νησί πλήττεται από καταρρακτώδεις βροχές, οι συνέπειες για τα moai είναι καταστροφικές. Τα αγάλματα είναι σκαλισμένα από μαλακό ηφαιστειακό πέτρωμα, που, όπως εξηγεί η Marchan «είναι από τη φύση του επιρρεπές σε φθορές, καθώς διαβρώνεται από τον άνεμο και ιονίζεται από τη βροχή». Η συντηρήτρια αυτό που κάνει είναι να απομακρύνει τους μικροοργανισμούς από τα αγάλματα τα οποία έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες ζημιές και τοποθετεί μία εξειδικευμένη θεραπεία και ένα ειδικό υδαταπωθητικό προκειμένου να τα προστατέψει από τη βροχή. Είναι όμως μία εξαιρετικά δαπανηρή διαδικασία, η οποία περιπλέκεται από τους φόρους εισαγωγής και τη γεωγραφική απομόνωση από τη Χιλή, όπου και ανήκει το Ράπα Νούι.

Η τελευταία φορά που έκανε συντήρηση σε άγαλμα ήταν το 2017, με τη διαδικασία να διαρκεί τρεις μήνες, ενώ έγινε σε συνεργασία με το Instituto Lorenzo de' Medici, την εθνική δασική υπηρεσία της Χιλής και την κοινότητα των ιθαγενών.

Το επόμενο διάστημα θα επισκευαστούν τα moai τα οποία καταστράφηκαν από πυρκαγιά που έπληξε το νησί το 2022, καίγοντας 247 στρέμματα στο εθνικό πάρκο, απανθρακώνοντας δεκάδες αγάλματα. Εξαιτίας της έντονης ξηρασίας η φωτιά εξαπλώθηκε ραγδαία με αποτέλεσμα να θεωρείται μία από τις πιο καταστροφικές πυρκαγιές στην ιστορία του νησιού.

Φέτος, η Χιλή τετραπλασίασε το μπάτζετ για τη συντήρηση των αρχαιολογικών μνημείων, ωστόσο δεν υπάρχει σχέδιο για τα μνημεία όπως το Ahu Tahai, που διαβρώνονται με ταχείς ρυθμούς. «Το Συμβούλιο Εθνικών Μνημείων βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση» δηλώνει η Pilar Vicuna από την Unesco, η οποία σημειώνει ότι έχει κατατεθεί σχέδιο νόμου, το οποίο αν ψηφιστεί θα μπορούσε να επιταχύνει τις διαδικασίες συντήρησης, καθώς «οι άδειες αλλά και τα ίδια τα έργα κινούνται με αργούς ρυθμούς».