Το σύνδρομο Down υπήρχε στην εποχή των Νεάντερταλ - Απολίθωμα οστού φωτίζει τη φροντίδα των ευάλωτων
Ανακαλύφθηκε ένα οστό αυτιού σε σπήλαιο στην Ισπανία, το οποίο φέρεται να ανήκει σε παιδί κατά την εποχή των Νεάντερταλ. Το παιδί σύμφωνα με νέα μελέτη έπασχε από σύνδρομο Down και η έρευνα αποκαλύπτει πως λάμβανε σχετική υγειονομική φροντίδα, κάτι που διεγείρει πλήθος ερωτημάτων καθώς έλαβε χώρα πριν από τουλάχιστον 146.000 χρόνια.
Η ομάδα των ερευνητών ισχυρίζεται πως το παιδί επέζησε έως την ηλικία τουλάχιστον των έξι ετών, παρά τα σοβαρά προβλήματα απώλειας ακοής και ισορροπίας. Την ίδια ώρα, έρχονται στην επιφάνεια πολλές πληροφορίες για την πολυπλοκότητα της κοινωνικής φροντίδας μεταξύ των στενότερων εξελικτικών συγγενών μας, των Νεάντερταλ (Homo neanderthalensis).
Η επιβίωση του παιδιού βασιζόταν σε περισσότερη υποστήριξη από αυτή που θα μπορούσε να προσφέρει μια μητέρα, υποδηλώνοντας τη βοήθεια μιας ευρύτερης ομάδας. Κάτι τέτοιο αποδεικνύει πως η φροντίδα κατά τους προϊστορικούς αιώνες δεν αφορούσε μόνο την «πυρηνική» οικογένεια.
Είναι γνωστό ότι οι Νεάντερταλ φρόντιζαν τους άρρωστους και τους τραυματίες στις κοινότητές τους, ωστόσο υπάρχουν πολλά ερωτήματα γύρω από τα κίνητρα της εν λόγω συμπεριφοράς.
Το απολίθωμα, με κωδικό CN-46700, είναι ένα κροταφικό οστό από ένα σύνολο υπολειμμάτων Νεάντερταλ που ανασκάφηκαν το 1989 από τη θέση του σπηλαίου Cova Negra στην Ισπανία, που κατοικήθηκε από το είδος μεταξύ 273.000 και 146.000 ετών πριν. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μικροαξονικές τομογραφίες για να κατασκευάσουν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του αρχικού απολιθώματος για ανάλυση.
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι το CN-46700 είχε χαρακτηριστικά των Νεάντερταλ που έδειχναν ότι το παιδί ήταν περίπου έξι ετών. Βρήκαν επίσης σημάδια προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένου ενός μικρότερου κοχλία και ανωμαλιών στο μικρότερο ακουστικό κανάλι που θα προκαλούσαν απώλεια ακοής και σοβαρή ζάλη.
Πρωτότυπο απολίθωμα κροταφικού οστού και τρισδιάστατη ανακατασκευή του απολιθώματος Cova Negra CN-46700. (Julia Diez-Valero)
«Το μόνο σύνδρομο που είναι συμβατό με ολόκληρο το σύνολο των δυσπλασιών που υπάρχουν στο CN-46700 είναι το σύνδρομο Down», γράφουν η Παλαιοανθρωπολόγος του Πανεπιστημίου της Αλκάλα, Mercedes Conde-Valverde και οι συνεργάτες της.
«Συνεπώς, όλα τα διαθέσιμα στοιχεία υποδηλώνουν ότι το άτομο CN-46700 είχε πιθανώς σύνδρομο Down, το οποίο είναι η πιο κοινή ανθρώπινη γενετική διαταραχή και υπάρχει επίσης σε μεγάλους πιθήκους».
Η ζωή μέχρι την ηλικία των έξι είναι αξιοσημείωτη, από τρία γνωστά παραδείγματα παιδιών που γεννήθηκαν με σύνδρομο Down στην Εποχή του Σιδήρου, κανένα δεν επέζησε περισσότερο από 16 μήνες. Άλλα αρχεία απολιθωμάτων για ανωμαλίες του εσωτερικού αυτιού που επηρεάζουν την ακοή και την ισορροπία ανήκουν σε ενήλικες με χαρακτηριστικά που συνήθως προκύπτουν από λοιμώξεις και όχι από καταστάσεις που υπάρχουν κατά τη γέννηση.
Τα συμπτώματα που εμφανίζει το CN-46700 «θα περιλάμβαναν, τουλάχιστον, σοβαρή απώλεια ακοής και σημαντικά μειωμένη αίσθηση ισορροπίας και ισορροπίας», επισημαίνουν οι ερευνητές.
Οι Νεάντερταλ είχαν έναν απαιτητικό τρόπο ζωής και είναι απίθανο μια μητέρα να μπορούσε να παράσχει όλη την απαραίτητη φροντίδα σε ένα παιδί με σύνδρομο Down, ενώ παράλληλα εκτελούσε καθημερινές εργασίες.
Η επιβίωση του CN-46700 δείχνει ότι έλαβε εκτεταμένη και συνεχή υποστήριξη από την ευρύτερη ομάδα, παρόλο που το παιδί δεν ήταν σε θέση να παράσχει άμεση, ισοδύναμη ανταπόδοση. Αυτό υποδηλώνει ότι οι φροντιστές μπορεί να οδηγήθηκαν από συμπόνια.
«Η παρουσία αυτής της περίπλοκης κοινωνικής προσαρμογής τόσο στους Νεάντερταλ όσο και στο δικό μας είδος υποδηλώνει μια πολύ αρχαία προέλευση στο γένος Homo», καταλήγουν οι ερευνητές.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science Advances.
*Με πληροφορίες από sciencealert