Εκλογές Βρετανία: Η χώρα ετοιμάζεται για την επιστροφή των Εργατικών στην εξουσία 14 χρόνια μετά

Σε πλήρη εξέλιξη είναι η εκλογική διαδικασία στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι κάλπες άνοιξαν στις 7 το πρωί, με τις εκλογές να διεξάγονται Ιούλιο για πρώτη φορά μετά το 1945.

Δικαίωμα ψήφου έχουν περίπου 46 εκατομμύρια πολίτες, ενώ η διαδικασία θα ολοκληρωθεί στις 22:00 (τοπική ώρα, 00:00 στην Ελλάδα), όταν και αναμένεται το πρώτο exit poll που έχουν παραγγείλει από κοινού τα τηλεοπτικά δίκτυα BBC, ITV και Sky News.

Από νωρίς, οι δημοσκοπήσεις έδιναν ξεκάθαρο και σταθερό προβάδισμα ακόμα και 20 μονάδων στους Εργατικούς του Κιρ Στάρμερ, ο οποίος 14 χρόνια μετά την παραμονή των Συντηρητικών την εξουσία, είναι πολύ πιθανά ο επόμενος ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ.

Αμφίβολη η δεύτερη θέση για τον Σούνακ

Η αύξηση του κόστους ζωής, το μεταναστευτικό, η υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η άνοδος της εγκληματικότητας είναι μεταξύ άλλων ζητήματα για τα οποία οι πολίτες κατηγορούν τις κυβερνήσεις των Συντηρητικών πως δεν τα αντιμετώπισαν αποτελεσματικά.

Είναι τόσο μεγάλη η απογοήτευση του κόσμου που το κόμμα των Τόρις τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας δεν αγωνιζόταν να διατηρηθεί στην εξουσία, αλλά για να κρατηθεί στη δεύτερη θέση. Χαρακτηριστικό είναι πως αρκετοί υποψήφιοι των Συντηρητικών αντί να παρουσιάζουν τις θέσεις τους, υπογράμμιζαν τους κινδύνους που εγκυμονεί το ενδεχόμενο «οι Εργατικοί να κερδίσουν με τεράστια αυτοδυναμία», όπως τουλάχιστον υποστήριζαν.

Οι Συντηρητικοί φαίνεται να χάνουν ψήφους που πάνε από τη μια στο κόμμα Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ και από την άλλη στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, οι οποίοι διεκδικούν με αξιώσεις να είναι την επόμενη μέρα η αξιωματική αντιπολίτευση.

Η τελευταία δημοσκόπηση του YouGov για λογαριασμό του Sky News εκτιμά ότι οι Εργατικοί θα εκλέξουν 431 βουλευτές, οι Συντηρητικοί 102, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες 72, το Εθνικό Κόμμα Σκωτίας (SNP) 18 και το Reform UK 3.

Την ίδια ώρα, για πρώτη φορά από το 2005 και μετά, η εφημερίδα The Sun στηρίζει ανοιχτά τους Εργατικούς με πρωτοσέλιδο τίτλο «Είναι ώρα για αλλαγή». Προηγήθηκαν οι εφημερίδες Sunday Times και Financial Times.

Υψηλόβαθμα στελέχη των Συντηρητικών παραδέχονται ότι οι Εργατικοί θα σημειώσουν «σαρωτική νίκη», ενώ σύμφωνα με τον Guardian, o Ρίσι Σούνακ φέρεται να έχει εκμυστηρευτεί σε στενούς του φίλους και συνεργάτες ότι φοβάται πως μπορεί να χάσει την έδρα του. Εάν οι φόβοι του επιβεβαιωθούν, τότε θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που εν ενεργεία πρωθυπουργός δεν επανεκλέγεται βουλευτής.

Το εκλογικό σύστημα της Βρετανίας

Υπάρχουν 650 μονοεδρικές περιφέρειες όσες δηλαδή και οι έδρες στην Βουλή των Κοινοτήτων. Από αυτές οι 533 ανήκουν στην Αγγλία, οι 59 στη Σκωτία, οι 32 στην Ουαλία και οι 18 στη Βόρεια Ιρλανδία.

Βουλευτής εκλέγεται όποιος υποψήφιος πάρει έστω και μία ψήφο παραπάνω από τον δεύτερο στην εκλογική του περιφέρεια, επομένως είναι σαν να διεξάγονται 650 διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις, εξού και συχνά τα ποσοστά που παίρνουν τα κόμματα στο σύνολο της επικράτειας δεν αντιπροσωπεύουν τον αριθμό των βουλευτών που εκλέγουν.

Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν οι εκλογές του 2015, όπως μας υπενθυμίζει και το Αθηναϊκό Μακεδονικο Πρακτορείο Ειδήσεων. Τότε το κόμμα UKIP, ενώ ήρθε τρίτο με ποσοστό 12,6%, κατάφερε να εκλέξει μόλις έναν βουλευτή. Αντιθέτως, το σκωτσέζικο κόμμα SNP, ενώ ποσοστιαία πήρε μόλις 4,7%, κέρδισε 56 έδρες. Αξίζει να σημειωθεί πως στις σημερινές εκλογές για πρώτη φορά έχουν αλλάξει τα γεωγραφικά όρια σε 584 περιφέρειες, ώστε να υπάρχει ισότιμη κατανομή πληθυσμού ανά περιφέρεια, περίπου 72.000 ψηφοφόρων.

Οι περισσότεροι βουλευτές εκπροσωπούν κάποιο πολιτικό κόμμα. Όποιο κόμμα συγκεντρώσει πάνω από 326 έδρες σχηματίζει κυβέρνηση και ο αρχηγός του γίνεται πρωθυπουργός.

Πρόκειται για ένα σύστημα που ενισχύει το δικομματισμό και ευνοεί τον σχηματισμό ισχυρών και αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Σε περίπτωση όμως που δεν μπορεί να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση, το πρώτο κόμμα αναζητεί συνεργασίες για τον σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού -- όπως έγινε το 2010 μεταξύ Συντηρητικών και Φιλελεύθερων Δημοκρατών -- ή σχηματίζεται κυβέρνηση μειοψηφίας με την στήριξη μικρότερων κομμάτων, όπως έγινε το 2017 μεταξύ των Συντηρητικών και του DUP.

Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται τα ξημερώματα της Παρασκευής.

Με πληροφορίες από BBC, ΑΠΕ-ΜΠΕ, CNN