Πώς «συνδέεται» η Αυστραλία με την Ανταρκτική - Η μυστηριώδης ροζ άμμος αποκαλύπτει τα μυστικά της
Οι ερευνητές εντόπισαν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην Αυστραλία και την Ανταρκτική χάρη στη μελέτη των ροζ μικροσκοπικών κόκκων άμμου που εμφανίστηκαν σε παραλία - Ο ρόλος του ορυκτού γρανάτη και το γεφύρωμα ενός τεράστιου κενού στον χώρο αλλά και... στον χρόνο
Οι εντυπωσιακές παραλίες της Αυστραλίας φαίνεται να είναι ένας κόσμος μακριά από τους πανύψηλους παγετώνες της Ανταρκτικής. Ωστόσο, οι ενδείξεις που βρέθηκαν στην ροζ άμμο αυτών των παραλιών έχουν οδηγήσει σε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη, «στενά» συνδεδεμένη με την παγωμένη ήπειρο.
Το απίστευτο εύρημα προέκυψε όταν οι επιστήμονες άρχισαν να παρατηρούν ροζ ραβδώσεις που προκλήθηκαν στην απομακρυσμένη νότια παραλία Petrel Cove, περίπου 90 χιλιόμετρα (56 μίλια) από την Αδελαΐδα. Γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι η «έγχρωμη» άμμος αποτελείται από το ορυκτό του γρανάτη. Αυτά όμως, που τους άφησαν έκπληκτους ήταν η ηλικία και την προέλευσή του.
«Αυτό το ερευνητικό ταξίδι ξεκίνησε με την απορία, γιατί να υπάρχει τόσος γρανάτης στην παραλία στο Petrel Cove», δήλωσε ο γεωλόγος του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας Τζέικομπ Μούλντερ.
Σύντομα, συνειδητοποίησαν ότι οι μικροσκοπικοί ροζ κόκκοι σηματοδοτούσαν την ύπαρξη ενός θαμμένου αρχαίου βουνού, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. «Είναι συναρπαστικό να πιστεύουμε ότι μπορέσαμε να εντοπίσουμε μικροσκοπικούς κόκκους άμμου σε μια παραλία στην Αυστραλία σε μια ζώνη βουνών που δεν είχε ανακαλυφθεί προηγουμένως κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής», πρόσθεσε ο Μούλντερ.
Ο γρανάτης, ένα βαθύ κόκκινο ορυκτό, είναι αρκετά κοινό, καθώς κρυσταλλώνεται σε υψηλές θερμοκρασίες, όταν μεγάλες ορεινές ζώνες αναδύονται, έπειτα από τη σύγκρουση τεκτονικών πλακών.
Όταν η ομάδα του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας χρονολόγησε τον γρανάτη στον όρμο Petrel και σε γειτονικούς σχηματισμούς βράχου, διαπίστωσε ότι σχηματίστηκε πριν από περίπου 590 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή περίπου 76 με 100 εκατομμύρια χρόνια πριν σχηματιστεί η τοπική οροσειρά της Αδελαΐδας Fold Belt και δισεκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό του κρυσταλλικού "υπογείου" Gawler Craton.
«Ο γρανάτης είναι πολύ νέος για να έχει προέλθει από το Gawler Craton και πολύ μεγάλος για να προέρχεται από τη διαβρωμένη ζώνη της Αδελαΐδας», εξήγησε η Σαρμέιν Βέρχερτ, από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας που ηγήθηκε της έρευνας. Αντίθετα, το ορυκτό πιθανότατα σχηματίστηκε σε μια εποχή που ο φλοιός της νότιας Αυστραλίας «ήταν συγκριτικά δροσερός και μη ορεινός», πρόσθεσε η Βέρχερτ.
Ο γρανάτης συνήθως καταστρέφεται από την εκτεταμένη έκθεση σε θαλάσσια κύματα. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν επίσης στο συμπέρασμα ότι αρχικά σχηματίστηκε εκατομμύρια μίλια μακριά και πριν από εκατομμύρια χρόνια, πριν τελικά «φτάσει» στην επιφάνεια.
Οι έρευνές τους αποκάλυψαν μια σύνδεση μεταξύ της ροζ άμμου στον όρμο Petrel και των στρωμάτων γειτονικών παγετώνων ιζηματογενών πετρωμάτων και απομακρυσμένων αποθέσεων γρανάτη που είχαν βρεθεί προηγουμένως σε μια προεξοχή των Υπερανταρκτικών Ορέων στην Ανατολική Ανταρκτική.
Αυτοί οι βραχώδεις σχηματισμοί ξεπροβάλλουν από ένα παχύ στρώμα πάγου που καλύπτει την περιοχή. Η θαμμένη ορεινή ζώνη που πιστεύεται ότι βρίσκεται εκεί είναι 590 εκατομμυρίων ετών, ακριβώς όπως ο γρανάτης που αναλύθηκε στη μελέτη της επιστημονικής ομάδας, ωστόσο οι ερευνητές δεν κατάφεραν να το δουν καλά.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι πλούσιες σε γρανάτες άμμοι δημιουργήθηκαν μετά το λιώσιμο των πάγων από τα βουνά της Ανταρκτικής. Πρόκειται για τα παγωμένα βουνά, που παραμένουν κρυμμένα κάτω από τον πάγο (ειδικότερα από ένα στρώμα πάγου που κινήθηκε βορειοδυτικά κατά την Ύστερη Παλαιοζωική Εποχή των Παγετώνων). Τότε, η Αυστραλία και η Ανταρκτική ήταν συνδεδεμένες μέσω της υπερήπειρου Gondwana.
«Τα κοιτάσματα γρανάτη αποθηκεύτηκαν τοπικά σε παγετώδεις ιζηματογενείς αποθέσεις κατά μήκος του περιθωρίου της νότιας Αυστραλίας», εξήγησε γεωλόγος του Πανεπιστημίου της Αδελαΐδας «μέχρι που η διάβρωση (για άλλη μια φορά) τα απελευθέρωσε και τα κύματα και οι παλίρροιες τα συγκέντρωσαν στις παραλίες της νότιας Αυστραλίας. Είναι εκπληκτικό πώς κάτι τόσο “μικροσκοπικό” όπως οι κόκκοι της άμμου μπορεί να γεφυρώσει τόσο τεράστια κενά μεταξύ χώρου και χρόνου», πρόσθεσε.
*Με πληροφορίες από indy100