Το «ψυχογράφημα» του Kιρ Στάρμερ: Ο αυταρχικός πατέρας του, η ασθένεια της μητέρας και το φλάουτο

Ο Kιρ Στάρμερ είναι πολιτικός μόνο εννέα χρόνια και από τότε που στέφθηκε ηγέτης των Εργατικών του Ηνωμένου Βασιλείου το 2020, οδήγησε το κόμμα του από τη χειρότερη εκλογική του ήττα εδώ και σχεδόν έναν αιώνα στο να γίνει κυρίαρχη δύναμη στη βρετανική πολιτική σκηνή.

Περισσότερο από αυτό, η επιτυχία του -την ώρα που οι δυτικοί σύμμαχοι φλερτάρουν με τον λαϊκισμό- τον τοποθετεί αμέσως ως έναν από τους πιο εξέχοντες ηγέτες του κέντρου στον κόσμο. Αυτό μπορεί να είναι ένα μοναχικό μέρος, σημειώνει το Politico. Λίγοι θεωρούσαν πιθανή μια τέτοια μεταμόρφωση. Οι εχθροί του το αποκαλούν τύχη: λένε ότι έχει ωφεληθεί από την καταστροφή των Τόρις -που φυσικά έχει- και είναι νικητής εξ ορισμού. Η αλήθεια είναι πιο πολύπλοκη.

Στα 61 του, ο Στάρμερ έχει μακρά ιστορία. Ο πατέρας του ήταν ένας σιωπηλός, αυταρχικός κατασκευαστής εργαλείων. Η μητέρα του ήταν νοσοκόμα που υπέφερε απο ρευματοειδή αρθρίτιδα. Τον ονόμασαν από τον Kιρ Χάρντι, τον πρώτο ηγέτη του Εργατικού Κόμματος.

Αρίστευσε στο σχολείο. Έπαιζε φλάουτο και ποδόσφαιρο —μία ενασχόληση λεπτεπίλεπτη και άλλη μία άγρια- και έγινε δικηγόρος. Τα αδέρφια του τον αποκαλούσαν «Superboy». Ήταν σοσιαλιστής, θιασώτης της λεγόμενης «σχολής soft left» και όταν ο ηγέτης του σκληρού αριστερού Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν έπεσε το 2019, ο Στάρμερ έθεσε υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος με μια ξεκάθαρα αριστερή πλατφόρμα, με 10 δεσμεύσεις για να απευθυνθεί στους συντρόφους του προκατόχου του.

Ο Στάρμερ λέει τώρα ότι η Covid-19, η Ουκρανία και η κατάσταση των δημοσιονομικών του απαγορεύουν να προχωρήσει στην αρχική του πλατφόρμα. Η αλήθεια είναι ότι ήθελε να κερδίσει τις γενικές εκλογές και δεν υπάρχει σοσιαλιστικός δρόμος προς αυτό σε μια συνταγματική μοναρχία. «Είμαι στην αντιπολίτευση τώρα για εννέα χρόνια», έλεγε ο Στάρμερ τον Ιανουάριο. «Αυτό δεν αλλάζει ζωές. Έπρεπε να πάρουμε το Εργατικό Κόμμα και να το γυρίσουμε κυριολεκτικά από μέσα προς τα έξω. Χάσαμε το δρόμο μας μέχρι το 2019 ως κόμμα, χάσαμε τον προσανατολισμό μας».

Στο προπύργιο των Τόρις

Η Τάνια Γκλοντ του Politico συνάντησε τον Στάρμερ σε μια πλατφόρμα τρένου για μια σύντομη περιήγηση στο Μίλτον Κέινς στα βόρεια του Λονδίνου. Το επίκεντρο του Στάρμερ για αυτό το ταξίδι ήταν το έγκλημα, ενώ η στρατηγική του Εργατικού Κόμματος είναι να ξεπεράσει τους Τόρις στις συνήθεις περιοχές τους στο πεδίο της μάχης.

Η φωνή του είναι ήσυχη και επίπεδη.Ο τρόπος του διστακτικός, σχεδόν ντροπαλός. Μια γυναίκα του φώναξε, «Καλή τύχη στις εκλογές» και κοίταξε έκπληκτος. Είναι άβολο, να βλέπεις τον Στάρμερ να δέχεται ένα κομπλιμέντο: σαν ένα ραντεβού να πήγε στραβά. «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έχουν περάσει τέσσερα χρόνια», είπε για την ηγεσία του.

«Η γάτα είναι ακόμα νεκρή»

Ο Toμ Μπάλντουιν, ο δημοσιογράφος που έγραψε το «Keir Starmer: The Biography», συγκρίνει το στυλ του με τον τρόπο με τον οποίο ένας πατέρας μπορεί να απορρίψει μια οικογενειακή γάτα. «Ο Κέιρ θα μπει από τον κήπο και θα πει «η γάτα είναι νεκρή» και δεν θα θέλει να μιλήσει πολύ για αυτό. Αλλά ο Τόνι Μπλερ έλεγε: «Αυτή ήταν η μεγαλύτερη γάτα που είχαμε ποτέ! Δεν ήταν θαυμάσιο και δεν θα έπρεπε να μιλήσουμε περισσότερο για τη γάτα;» Έχουν πολύ διαφορετικά στυλ, αλλά στο τέλος της ημέρας», - ο Μπάλντουιν κάνει μια παύση και λέει «η γάτα είναι ακόμα νεκρή».

Ο Στάρμερ δεν απολαμβάνει τις συγκεντρώσεις - είναι πολύ προσεκτικός, πολύ ντροπαλός και η μόνη φορά που έλαμψε ήταν από... λάθος. Στο συνέδριο του κόμματος των Εργατικών το 2023, ένας άνδρας πέταξε γκλίτερ πάνω από τον Στάρμερ στη σκηνή και παρασύρθηκε από την ασφάλεια, φωνάζοντας. Στις φωτογραφίες, που δείχνουν τον Στάρμερ κάτω από ένα ουράνιο τόξο λάμψης, να προσπαθεί — είναι το Superboy! — φάνηκε ενδιαφέρον επιτέλους.

Συνήθως παίρνει το καλύτερο από τους διαδηλωτές: γίνεται ο μπαμπάς τους. Όταν ένας ιδιοκτήτης τον πέταξε έξω από μια παμπ στο Μπαθ το 2021, φωνάζοντας θυμωμένος για τους περιορισμούς της πανδημίας, ο Στάρμερ του έδωσε ήρεμα τα γυαλιά του — γιατί είχε τα γυαλιά του; — και απομακρύνθηκε. Ήταν ξεκάθαρα έξαλλος. Του έδωσε όμως τα γυαλιά του.

Νομίζω ότι το αρχέτυπο του Στάρμερ είναι το παιδί-γονιός: ο διασώστης. Ο Στάρμερ είπε στον Μπάλντουιν πώς, όταν ήταν 13 ετών, οι γονείς του ήταν στο νοσοκομείο και ο πατέρας του τηλεφώνησε στο σπίτι. «Δεν πίστευε ότι η μαμά θα τα κατάφερνε. Εκείνο το βράδυ, είχα την ιδέα οτι έπρεπε να μείνω ξύπνιος όλο το βράδυ για να παρακολουθώ μήπως ξαναχτυπήσει, αλλά πρέπει να με πήρε ο ύπνος τελικά γιατί ξύπνησα και ακούσα τον ήχο του αυτοκινήτου του μπαμπά έξω από το σπίτι μας στις 7.30 το πρωί».

Ενήλικος σε όλη του τη ζωή

Στο σχολείο απέτρεπε τους νταήδες: τους εμπόδισε να κολλήσουν με σελοτέιπ ένα παιδί σε μια ταφόπλακα. Το παιδί-γονιός έχει δύο ελαττώματα: μια τάση για αυταρχισμό και, αν η διάσωσή του ματαιωθεί, οργή. Η αδερφή του Στάρμερ Κέιτι είπε στον Μπάλντουιν «Έπρεπε να είναι μεγάλος σε όλη του τη ζωή». Υπάρχει όμως και ένας ρομαντισμός. Λατρεύει τον Μότσαρτ, τη Northern Soul και — ως νεαρός άνδρας — το eyeliner. Οι φωτογραφίες του νεαρού Στάρμερ είναι συναρπαστικές. Φαίνεται πεινασμένος και θυμωμένος.

«Τόσο μεγάλο μέρος της πολιτικής ήταν θέαμα», λέει ο Μπάλντουιν. «Ο Τόνι Μπλερ με χάρτινα κάστρα στον αέρα που δεν ξεπέρασαν τις εντυπώσεις του καλλιτέχνη. Ο Μπόρις Τζόνσον έβαζε φωτιά σε ό,τι είχαμε. Ο Στάρμερ μετακινεί τα δομικά στοιχεία. "Μπορείς να έχεις ένα εδώ και μπορείς να βάλεις άλλο ένα εδώ και ίσως πρέπει να τους αλλάξες θέση. Είναι βαρετό να το βλέπεις, αλλά στο τέλος , έχεις ένα γα...ο σπίτι.»

Ο συγγραφέας το αποκαλεί «ζοφερή, ρεαλιστική αποφασιστικότητα» του Στάρμερ. Όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές στις 22 Μαΐου, ο Στάρμερ πήγε στα κεντρικά γραφεία των Εργατικών για να μιλήσει στο προσωπικό. Το προσωπικό σηκώνεται για να τον χαιρετήσει και να ζητωκραυγάσει. Στέκεται, με τα χέρια στις τσέπες, το κεφάλι κάτω. Σφίγγει το δεξί του χέρι στο αριστερό, μοιάζοντας σαν να έπεσε στους ώμους του το βάρος του κόσμου.

Μαζί με την σκιώδη τότε υπουργό Οικονομικών, τους είπε ότι ήταν η στιγμή που περίμεναν. Μετά πήγε σπίτι στην οικογένειά του στο βόρειο Λονδίνο —είναι παντρεμένος με μία εργαζόμενη στο βρετανικό ΕΣΥ και έχουν δύο παιδιά, που δεν κατονομάζονται ποτέ δημόσια— και έφαγε λαζάνια.

Η εκστρατεία του επικεντρώθηκε στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους σε περιθωριακές εκλογικές περιφέρειες. Οι γκουρού των Εργατικών είχαν ιδιαίτερη εμμονή με τη Stevenage Woman, μια (φανταστική) ψηφοφόρο γύρω στα 40 της, με παιδιά και μια κακοπληρωμένη δουλειά. Ανησυχεί για το κόστος ζωής, την Εθνική Υπηρεσία Υγείας και τη μετανάστευση.

«Το αστείο με αυτό», μου είπε ο Τζος Σάιμονς, ένα ανώτερο στέλεχος του Εργατικού Κόμματος - και τώρα βουλευτής, «είναι ότι στο ένστικτό του ο Κιρ είναι ακριβώς όπως όχι μόνο οι ψηφοφόροι γενικά, αλλά ιδιαίτερα αυτή η αναποφάσιστη ψηφοφόρος, η οποία είναι δύσπιστη απέναντι στην πολιτική και τους περισσότερους πολιτικούς». Ο ίδιος ο Στάρμερ λέει: «Πραγματικά προτιμώ πολύ να βρίσκομαι στον δρόμο και να κάνω εκστρατεία από το να βρίσκομαι στο πολύ πιο κλειστοφοβικό περιβάλλον του κοινοβουλίου, με τις δύο πλευρές να φωνάζουν η μία στην άλλη σε μια αίθουσα».

Το περασμένο καλοκαίρι πήγε διακοπές σε ένα χωριό στο Σάσεξ που ονομάζεται Middleton-on-Sea. (Τι όνομα!) «Κάθε φορά που βγαίναμε βόλτα, οι άνθρωποι έρχονταν κοντά μου - κάτι που είναι καλό γιατί βρισκόμαστε βαθιά στην περιοχή των Τόρις», είπε. Μιλούσαν για στεγαστικά δάνεια και λύματα: «Τα θέματα ήταν απολύτως συνεπή». Είπε ότι του αρέσει να ακούει τους ψηφοφόρους και το απέδειξε με ένα ρητό:

«Γι’ αυτό έχεις ένα στόμα και δύο αυτιά». Είναι περίεργα ντεμοντέ. Αλλά τότε ο Στάρμερ είχε έναν πατέρα που δεν του επέτρεπε να βλέπει τηλεόραση. Ο Στάρμερ διαπραγματεύτηκε μια εξαίρεση, την ποδοσφαιρική εκπομπή του BBC «Match of the Day». Έγινε λάτρης του ποδοσφαίρου για να αποφεύγει τις συζητήσεις στο σχολείο για ολα τα τηλεοπτικά τηλεόραση που δεν είχε παρακολουθήσει.

Ο Στάρμερ είπε ότι ανυπομονούσε να είναι στην κυβέρνηση και λαχταρούσε να τελειώσει «το ψυχόδραμα του κόμματος των Τόρις». «Αναλαμβάνουν την εξουσία, ενσωματώνονται στο Γουέστμινστερ και μετά ασχολούνται με το να κάνουν κομμάτια ο ένας τον άλλον. Ενώ συμβαίνει αυτό, η χώρα παραμελείται», λέει

Ο Τζόνσον, ήταν ο πρώτος ηγέτης των Συντηρητικών που αντιμετώπισε ο Στάρμερ. «Οι περισσότεροι άνθρωποι», - διόρθωσε ο ίδιος - «πολλοί άνθρωποι είπαν ότι ο Τζόνσον θα ήταν πρωθυπουργός για 10 χρόνια. Δεν το πίστεψα ποτέ αυτό. Πάντα πίστευα ότι στο τέλος θα ήταν ο χαρακτήρας του που θα τον διέλυε».

Ο Στάρμερ θα μπορούσε να είναι ένας σπουδαίος μεταρρυθμιστής πρωθυπουργός των Εργατικών, καταλήγει το Politico. Ή θα μπορούσε να είναι, όπως τον αποκαλούν οι ματαιωμένοι εχθροί του, ένας «Τόρις στα κόκκινα, που ακολουθεί τα σχέδια δαπανών των Τόρις και απλώς παίζει στα άκρα. Ή θα μπορούσε να πέσει γρήγορα από την προβληματική οικονομία: δεν ανήκει σε καμία κλίκα των Εργατικώνκαι αν αποτύχει, δεν έχει φίλους»