Ανάλυση: Οι τρεις δολοφονίες που άλλαξαν τη Μέση Ανατολή

Μέσα σε τρεις εβδομάδες καταιγιστικών εξελίξεων, το Ισραήλ δολοφόνησε τρεις «εχθρούς» του, αν και επισήμως ανέλαβε την ευθύνη μόνο για τους δύο, με αυτές τις επιχειρήσεις από μόνες τους να αλλάζουν την τροχιά του συνεχιζόμενου πολέμου και της Μέσης Ανατολής ακόμη και πέρα ​​από τον τρέχοντα πόλεμο. Η ελπίδα της Ιερουσαλήμ ήταν να αναδιαμορφώσει την ισορροπία δυνάμεων για να αποκαταστήσει μια πιο ασφαλή κατάπαυση του πυρός αλλά αυτές οι κινήσεις οδηγούν την περιοχή πολύ πιο κοντά σε μία γενικευμένη σύρραξη.

Μοχάμεντ Ντείφ: Ο στρατιωτικός αρχηγός της Χαμάς

Ο πρώτος ήταν ο στρατιωτικός αρχηγός της Χαμάς, Μοχάμεντ Ντέιφ, ο οποίος δολοφονήθηκε από το Ισραήλ από αεροπορικές επιδρομές στο Χαν Γιούνις στη νότια Γάζα στις 13 Ιουλίου, αν και ο Ισραηλινός Στρατός επιβεβαίωσε επίσημα τον θάνατό του ως βέβαιο μόλις την περασμένη εβδομάδα.

Η δολοφονία του Ντέιφ δεν γονάτισε μόνο το ηθικό της Χαμάς, καθώς ήταν η πιο «ηρωική» στρατιωτική φιγούρα της για περισσότερο από την τελευταία δεκαετία, αλλά υπάρχει πολύ πιο σημαντικός μακροπρόθεσμος αντίκτυπος. Ο θάνατός του, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο αξιωματούχο της Χαμάς, αφήνει την τρομοκρατική ομάδα της Γάζας χωρίς εθνικό στρατιωτικό διευθυντή για να επανεκπαιδεύσει και να ανασυνθέσει τις δυνάμεις της εάν και όταν τελειώσει ο τρέχων πόλεμος.

Δεδομένου ότι ο Ισραηλινός Στρατός έχει σκοτώσει από τα δύο τρίτα έως το 75% των ανώτερων και μεσαίων στελεχών της Χαμάς στον στρατό της, ο Ντέιφ είχε γίνει πιο σημαντικός από ποτέ ως ένας από τους λίγους εναπομείναντες κορυφαίους στρατηγούς της Χαμάς που θα είχαν την ικανότητα να επανεκπαιδεύσουν γρήγορα την επόμενη γενιά διοικητών της Χαμάς.

Η Χαμάς θα μπορούσε ακόμα να ανασυσταθεί ως στρατιωτική δύναμη εάν το Ισραήλ αποτύχει να την αντικαταστήσει ως πολιτική δύναμη στη Γάζα, αλλά η διαδικασία θα διαρκέσει πολύ περισσότερο, ενδεχομένως και χρόνια περισσότερο, χωρίς τον Ντειφ.

Η Χεζμπολάχ και ο θάνατος του Σουκρ

Την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ ανέλαβε τα εύσημα για τη δολοφονία του στρατιωτικού αρχηγού της Χεζμπολάχ Φουάντ Σουκρ με drone στη Βηρυτό. Ο Σουκρ ήταν ο επικεφαλής στρατιωτικός σύμβουλος του αρχηγού της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.

Όπως και με τη Χαμάς, το Ισραήλ έχει εξαλείψει περισσότερους από τους μισούς διοικητές της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο. Επιπλέον, περίπου το 90% των δυνάμεων της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο έχουν τραπεί σε φυγή και σχεδόν το 100% των επιφυλακών της εκεί έχουν εξαλειφθεί. Έτσι, η δολοφονία του δεν ήταν απλώς ένα πλήγμα για το ηθικό και τις άμεσες επιχειρήσεις της Χεζμπολάχ, αλλά και για τις μακροπρόθεσμες δυνατότητές της για την ανοικοδόμηση των δυνάμεών της στο νότιο Λίβανο κοντά στα σύνορα του Ισραήλ.

Επιπλέον, η δολοφονία του Σουκρ ήταν ένα μήνυμα προς τον Νασράλα ότι θα μπορούσε εύκολα να είναι ο επόμενος και ότι η Βηρυτός δεν θα είναι πλέον μια περιοχή που τυγχάνει ασυλίας εάν η Χεζμπολάχ σκοτώσει έναν αρκετά μεγάλο αριθμό Ισραηλινών αμάχων. Αυτό θέτει πολύ σαφέστερες «κόκκινες γραμμές» για τη Χεζμπολάχ για το τι είδους επιθέσεις θα «ανεχθεί» ή δεν θα «ανεχθεί» το Ισραήλ στο έδαφός του στην τρέχουσα αντιπαράθεση χαμηλής έντασης.

Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικός αρχηγός της Χαμάς

Ο τρίτος υψηλόβαθμος στόχος, ο πολιτικός αρχηγός της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, σκοτώθηκε λίγες ώρες μετά τον Σουκρ, ενώ επισκεπτόταν ανώτατους Ιρανούς αξιωματούχους στην Τεχεράνη. Ενώ το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για τη δολοφονία, πολλοί Ισραηλινοί αξιωματούχοι σχολίασαν το γεγονός με τρόπο που δεν άφησε καμία αμφιβολία για το ποιος ήταν υπεύθυνος.

Σε αντίθεση με τις δολοφονίες του Ντέιφ και του Σουκρ, που θα μπορούσαν επίσης να καταστήσουν πιο πιθανή μια συμφωνία ομηρίας και την κατάπαυση του πυρός Ισραήλ-Χαμάς, η δολοφονία του Χανίγια καθυστερεί οποιαδήποτε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός.

Η Χαμάς μετά τη δολοφονία Χανίγια

Ο Χανίγια ήταν ο κύριος διαπραγματευτής με το Κατάρ και τις ΗΠΑ, ακόμη και όταν ο αρχηγός της Χαμάς στη Γάζα Γιάχια Σινουάρ έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις επειδή έλεγχε τους Ισραηλινούς ομήρους βαθιά στον υπόγειο κόσμο των τούνελ στη Γάζα.

Επίσης, ενώ υπάρχει διαφωνία σχετικά με το ποιος ήταν πιο πραγματιστής, κάποιοι υποστήριξαν ότι τουλάχιστον πρόσφατα τον έβλεπαν πιο πραγματιστής από τον Σινουάρ. Δεδομένου ότι η ισραηλινή κυβέρνηση εξακολουθεί να θέλει να πάρει πίσω τους ομήρους μέσω μιας συμφωνίας, η δολοφονία Χανίγια στράφηκε μόνο εν μέρει ενάντια στη Χαμάς, με την έννοια οτι προειδοποίησε τον Σινουάρ ότι όλη η ηγεσία της Χαμάς θα μπορούσε να σκοτωθεί εάν δεν συμβιβαστεί σύντομα.

Ωστόσο, ο πολύ πιο σημαντικός στόχος ήταν στην πραγματικότητα το Ιράν. Το Ισραήλ, αν υποθέσουμε ότι σκότωσε τον Χανίγια, ήθελε να στείλει ένα μήνυμα στην Ισλαμική Δημοκρατία ότι η υπομονή της εξαντλείται για την Τεχεράνη που χρησιμοποιεί πληρεξούσιους για να προσπαθήσει να αιματοκυλήσει το Ισραήλ, ενώ οι αγιατολάχ νομίζουν ότι μπορούν να παρακολουθούν από το περιθώριο ανέγγιχτοι.

Μέχρι τώρα και παρόλο που οι ειδικοί συμφωνούν γενικά ότι οι αντιπαραθέσεις της Χαμάς και της Χεζμπολάχ με το Ισραήλ χρηματοδοτήθηκαν, εμπνεύστηκαν και συχνά σχεδιάστηκαν στην Τεχεράνη, η μόνη φορά από τις 7 Οκτωβρίου που το Ισραήλ έπληξε το Ιράν στο έδαφός του ήταν στις 19 Απριλίου σε μια μέτρια απάντηση σε μια μαζική απόπειρα επίθεσης από την Τεχεράνη πέντε ημέρες νωρίτερα.

Το Ιράν είχε εξαπολύσει περίπου 350 εναέριες απειλές, συμπεριλαμβανομένων βαλλιστικών πυραύλων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων κρουζ, ενώ τα αντίποινα της Ιερουσαλήμ αρκούσαν ήταν ένα ακριβές χτύπημα για να καταστρέψει το αντιαεροπορικό σύστημα S-300 της Ισλαμικής Δημοκρατίας, κεντρικό για την προστασία της πυρηνικής της τοποθεσίας στο Νατάνζ.

H επόμενη ημέρα

Οι παρατηρητές ήταν διχασμένοι σχετικά με το εάν η επίθεση του Ισραήλ, η οποία έδειξε ότι θα μπορούσε εύκολα να πλήξει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στο Νατάνζ ως προειδοποιητική βολή, είχε αποκαταστήσει την ισορροπία αποτροπής με την Τεχεράνη ή εάν οι αγιατολάχ θεωρούσαν την αντεπίθεση του εβραϊκού κράτους ως αδύναμη σε σχέση με την τεράστια επίθεσης που είχαν καταφέρει στο Ισραήλ.

Καθώς Ιρανοί πληρεξούσιοι από την Υεμένη σκότωσαν πρόσφατα έναν Ισραηλινό σε επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος στο Τελ Αβίβ και η Χεζμπολάχ σκότωσε 12 Ισραηλινούς Δρούζους, φάνηκε ότι το Ιράν δεν είχε λάβει το μήνυμα και ένιωθε ότι είχε ακόμα ατιμωρησία. Η εξάλειξη Χανίγια ενώ βρισκόταν στην Τεχεράνη ήταν ένα αναμφισβήτητο μήνυμα για να απορρίψει το Ιράν την ιδέα ότι έχει ασυλία.

Έτσι, το Ισραήλ μέσα σε τρεις εβδομάδες με τρεις επιθέσεις, αναστέλλει τις σημερινές και πιθανώς τις μελλοντικές στρατιωτικές δυνατότητες ανοικοδόμησης της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, και απείλησε τους αγιατολάχ ότι εάν οι πληρεξούσιοί τους περάσουν τις κόκκινες γραμμές, το τίμημα μπορεί να καταλήξει στο κατώφλι της Τεχεράνης και όχι μόνο εναντίον των πληρεξουσίων.

Το αν αυτές οι επιθέσεις υψηλού διακυβεύματος θα οδηγήσουν σε έναν ευρύτερο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ, του Ιράν και της Χεζμπολάχ ή αν τελικά θα οδηγήσει την Τεχεράνη να βοηθήσει τους πληρεξουσίους της για κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα.

Jerusalem Post