Η ξηρασία στο ιταλικό νησί της Σικελίας έχει γίνει τόσο σοβαρή που πολλοί κάτοικοι της πόλης Καλτανισέτα έμειναν χωρίς τρεχούμενο νερό για δύο μήνες, αποφέροντας τεράστια κέρδη σε μη εξουσιοδοτημένους ιδιώτες πωλητές. Σε μια κατάσταση που παραπέμπει πιο εύκολα σε μια αναπτυσσόμενη χώρα παρά σε μια προηγμένη ευρωπαϊκή οικονομία, χιλιάδες Σικελοί προμηθεύονται το νερό τους από άτομα και ομάδες που το διανέμουν από αυτοχειριζόμενα βυτιοφόρα σε διογκωμένες τιμές.
Μετά από τέσσερα χρόνια βροχοπτώσεων πολύ κάτω από τον ιστορικό μέσο όρο, η ιταλική κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τον Μάιο για να προσπαθήσει να διαχειριστεί καλύτερα τους πόρους μέχρι την περίοδο των βροχών του φθινοπώρου, αλλά έκτοτε η κατάσταση έχει χειροτερέψει. Το νερό διατίθεται με δελτίο σε δεκάδες πόλεις της κεντρικής Σικελίας, αφήνοντας τους πολίτες να βασίζονται σε προμήθειες από δεξαμενές που μπορεί να κοστίσουν σε οικογένειες και επιχειρήσεις κατά μέσο όρο 300 ευρώ το μήνα.
«Κάθε 15 ή 20 ημέρες πρέπει να καλώ φορτηγά με νερό για να γεμίσω τις δεξαμενές που έχω στο σπίτι», λέει ο Αλμπέρτο Μισίτσε, ο οποίος ζει στην περιοχή Πότζιο Φιορίτο στα περίχωρα της Καλτανισέτα. Το κόστος ενός βυτιοφόρου 8.000 λίτρων έχει διπλασιαστεί σε σχέση με ένα χρόνο στα περίπου 100 ευρώ, είπε. Στη συνέχεια, έχει το πρόσθετο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για να αντλήσει το νερό από τις δεξαμενές στην κουζίνα ή στο μπάνιο του. «Το άνοιγμα και μόνο μιας βρύσης είναι ακριβό», είπε.
Στην υπόλοιπη Καλτανισέτα, οι αρχές εξασφαλίζουν τακτική παροχή νερού για λίγες μόνο ώρες την εβδομάδα ή κάθε δύο εβδομάδες, ανάλογα με τη γειτονιά. Οι χρόνιες ελλείψεις νερού δεν είναι κάτι καινούργιο για τους Σικελούς, πολλοί από τους οποίους έχουν δεξαμενές αποθήκευσης στις στέγες τους ή υπόγεια για να αντιμετωπίσουν περιόδους λειψυδρίας, αλλά αυτές αποδεικνύονται ανεπαρκείς καθώς οι ξηρασίες γίνονται μεγαλύτερες και πιο έντονες.
«Είναι σαν να σε εκβιάζουν»
Οι επιχειρήσεις που απαιτούν συνεχή παροχή πόσιμου νερού, όπως τα εστιατόρια, εξοργίζονται καθώς η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά και οι τιμές εκτινάσσονται στα ύψη. «Πολλοί ιδιοκτήτες βυτίων γνωρίζουν ότι βρισκόμαστε σε δύσκολη θέση και εκμεταλλεύονται την κατάσταση, είναι σαν να μας εκβιάζουν», είπε ο Μικέλε Τορνατόρε, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου που ονομάζεται «Sale e Pepe» (αλάτι και πιπέρι) στην Καλτανισέτα. «Αν τα βυτιοφόρα μπορούν να πάρουν νερό, τότε γιατί δεν υπάρχει νερό;» είπε.
Επισήμως, το νερό θεωρείται δημόσιο αγαθό και δεν μπορεί να πωληθεί από ιδιώτες, οι οποίοι μπορούν να διαθέτουν ιδιωτικά πηγάδια αυστηρά για προσωπική χρήση. Μόνο εξουσιοδοτημένα ιδιωτικά βυτιοφόρα μπορούν να διανέμουν νερό που έχουν αντλήσει από δημόσιες πηγές, με χρέωση μεταφοράς. Για να γίνει αυτό, πρέπει οι ίδιοι να πληρώσουν αντίτιμο στην τοπική επίσημη εταιρεία ύδρευσης.
Ωστόσο, οι κανόνες παραβιάζονται συνήθως, με πιθανούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Πολλά δεξαμενές δεν είναι εγγεγραμμένες και λειτουργούν χωρίς επίβλεψη ή κανονισμό, παρέχοντας νερό από ανεξέλεγκτες πηγές και αβέβαιη ποιότητα. Οι αρχές σε πολλές πόλεις της Σικελίας επέβαλαν πρόστιμα χιλιάδων ευρώ σε ανθρώπους φέτος για μη εξουσιοδοτημένη διανομή και πώληση μολυσμένου νερού.
Ο Σαλβατόρε Κοτσίνα, διευθυντής του τμήματος πολιτικής προστασίας της Σικελίας, είπε ότι το νησί αναζητά νέες πηγές νερού και επισκευάζει εγκαταλελειμμένα πηγάδια, αλλά η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη που σε εξαιρετικές περιπτώσεις οι δήμαρχοι των πόλεων θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τις εξουσίες τους για να κατασχέσουν προσωρινά ιδιωτικά πηγάδια. «Όπως και στην περίπτωση της έκτακτης ανάγκης COVID-19, ο καθένας θα πρέπει να κάνει το καθήκον του», είπε στο Reuters.
Ο Oscar Aiello, μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Καλτανισέτα, χρησιμοποιεί το καρότο και όχι το μαστίγιο προσπαθώντας να πείσει τους ιδιοκτήτες των βυτιοφόρων να μοιραστούν το πολύτιμο νερό τους εθελοντικά. Αυτό το μήνα δημοσίευσε στο Facebook ότι η γενναιοδωρία τους «θα ανταμείβεται».
Πηγή: Reuters