Γερμανία: «Η κυβέρνηση Σολτς θυμίζει μικρά παιδιά που τσακώνονται όλη μέρα» - Οι πιθανοί διάδοχοι

Για τον νηπιαγωγό Γιενς Χέσλερ η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς συμπεριφέρεται σαν ένα «μάτσο παιδιά» που μαλώνουν συνεχώς μπροστά σε όλο τον κόσμο. Θα μιλήσουν ποτέ ομόφωνα για το ο,τι, αναρωτιέται μεγαλώφονα. Ο Σολτς του απαντάει ότι έχει δίκιο. «Το ερώτημα είναι: ποια είναι η λυση που προτείνετε;» πρόσθεσε χαμογελώντας. «Ψάχνω έναν φίλο». Η στιχομυθία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στο δημαρχείο στο νότιο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα που άφησε πολλούς συμμετέχοντες να κουνάνε τα κεφάλια τους για την έλλειψη πάθους και την αποτυχία του Σολτς να εμπνεύσει ένα όραμα για τη χώρα.

Υπήρχαν επίσης ερωτήματα σχετικά με ένα γεγονός που πολλοί κεντρώοι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με μεγάλη ανησυχία. Την περασμένη Κυριακή, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) κέρδισε στις κάλπες στη Θουριγγία, για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας που ένα ξενοφοβικό, υπερσυντηρητικό κόμμα επικρατεί σε περιφερειακές εκλογές.

Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης λένε ότι οι ψηφοφόροι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους σε μια κυβέρνηση που, εν μέσω εσωκομματικών τριβών και ανταλλαγής ευθυνών, δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει τα επείγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Γερμανία - παράτυπη μετανάστευση, ενίσχυση των λαϊκιστών άκρων και μία ασθμαίνουσα οικονομία.

«Η χώρα ξεφεύγει από τα χέρια του καγκελάριου»

«Αυτή η χώρα ξεφεύγει από τα χέρια του καγκελάριου», δήλωσε στο τέλος του περασμένου μήνα ο Φρίντριχ Μερτς, ηγέτης των αντιπολιτευόμενων κεντροδεξιών Χριστιανοδημοκρατών. Πολλά από τα 130 άτομα που συγκεντρώθηκαν για να κάνουν ερωτήσεις στον Σολτς στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα αναζητούσαν διαβεβαίωση ότι η κυβέρνησή του κατανοούσε το βάθος της κρίσης. Ήταν απογοητευμένοι.

«Νομίζω ότι υποτιμά το κλίμα και τη διάθεση στη γερμανική κοινωνία αυτή τη στιγμή», είπε η Μπετίνα Λίμπερμαν συνταξιούχος δασκάλα. «Το σπίτι μας έχει πάρει φωτιά». Πολλοί στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) του Σολτς προτείνουν ήδη κατ' ιδίαν ότι θα πρέπει να μείνει εκτός από τις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους και να αντικατασταθεί από έναν πιο δημοφιλή πολιτικό -- όπως ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους ή η Άνκε Ρέλινγκερ πρωθυπουργός του Σάαρλαντ και πρώην σφαιροβόλος.

«Υπάρχουν πολλοί στο κόμμα που επισημαίνουν πώς ο [ο Πρόεδρος των ΗΠΑ] Τζο Μπάιντεν άνοιξε τον δρόμο για την Κάμαλα Χάρις και ρωτούν αν αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο για εμάς», είπε ένας βουλευτής του SPD. «Βλέποντας πώς τα πάει στις κάλπες, μπορείτε να καταλάβετε γιατί». Πράγματι, σύμφωνα με τους δημοσκόπους ForschungsgruppeWahlen, κανένας καγκελάριος από την επανένωση της Γερμανίας το 1990 δεν είχε τόσο χαμηλά ποσοστά αποδοχής. Μια δημοσκόπηση της Wahlen την περασμένη εβδομάδα έδειξε ότι το 77% θεωρεί τον Σολτς «αδύναμο ηγέτη» που δεν μπορεί να βρει το δρόμο του.

Ένα πιθανό σημείο εκκίνησης για την έξωση του καγκελαρίου θα μπορούσε να είναι οι εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου στο Βρανδεμβούργο, ένα κρατίδιο που κυβερνά το SPD μετά την επανένωση της Γερμανίας. Το κόμμα σημειώνει άνοδο στις δημοσκοπήσεις τις τελευταίες ημέρες, κλείνοντας την ψαλίδα με το AfD που βρίσκεται στην πρώτη θέση. Αλλά αν τα πράγματα πάνε άσχημα την ημέρα των εκλογών και χάσει την εξουσία του εκεί, ο Σολτς θα αντιμετωπίσει νέο «πονοκέφαλο».

«Το μεγάλο ερώτημα είναι: δεν θα έπρεπε μετά να βρεθεί αντιμέτωπος με πρόταση μομφής ενάντια στην κυβέρνησή του;» διερωτάται ο Aντρέα Ρόμελε, πολιτικός επιστήμονας στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο - μια κίνηση που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάρρευση του συνασπισμού του. «Από την άλλη πλευρά, αν υπάρχει ένα πράγμα που ενώνει τα κόμματα του συνασπισμού, είναι ο φόβος τους για πρόωρες εκλογές».

To «αγκάθι του προϋπολογισμού»

Η πρόσφατη συνάντηση του Σολτς με τους ψηφοφόρους στο Βερολίνο έγινε καθώς οι εντάσεις μεταξύ των εταίρων του στην κυβέρνηση - του κεντροαριστερού SPD, των Πρασίνων και του φιλελεύθερου FDP - έφθασαν σε νέα ύψη.

Το βασικό «μήλο της έριδος« φέτος ήταν ο προϋπολογισμός για το 2025, ένα έργο που οδήγησε τις εντάσεις του υπουργικού συμβουλίου σχεδόν σε οριακό σημείο. Μήνες σκληρής διαμάχης οδήγησαν σε ένα σχέδιο δαπανών που εξακολουθεί να έχει ένα χρηματοδοτικό κενό 12 δισεκατομμυρίων ευρώ - ποσό που κανείς δεν ξέρει πώς να καλύψει.

Καθώς οι διαπραγματεύσεις καθυστερούν, τα νεύρα έγιναν ολοένα και πιο τεταμένα, με τον Σολτς και τον υπουργό Οικονομικών του FDP Κρίστιαν Λίντνερ να τσακώνονται δημόσια για τις λεπτομέρειες. «Ο Σολτς εκτιμά πραγματικά την αξιοπιστία και την προβλεψιμότητα στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται και η εντύπωσή μου είναι ότι έχει τελειώσει η υπομονή του με τον Λίντνερ, είπε ένα μέλος της κυβέρνησης. «Δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη ανάμεσά τους».

Αλλά είναι ο καγκελάριος, όχι ο Λίντνερ, εκείνος που δέχεται τα πυρά για τη διχόνοια στους κόλπους της κυβέρνησης. Ο Mατίας Γιούνγκ επικεφαλής της Wahlen, είπε ότι οι Γερμανοί ψηφοφόροι δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα ενθουσιώδεις με τον Σολτς, εκλέγοντάς τον το 2021 ως το «μικρότερο κακό» σε ένα πεδίο μη εντυπωσιακών υποψηφίων που διεκδικούσαν τη διαδοχή της Άνγκελα Μέρκελ.

Το έτος που ακολούθησε, κέρδισε επαίνους ως αποτελεσματικός διαχειριστής κρίσεων που ανταποκρίθηκε καλά στην πλήρη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία και στην επακόλουθη κατάρρευση των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου στη Γερμανία.

Αλλά από τότε, η διαμάχη εντός του συνασπισμού έχει αυξηθεί, όπως και η απογοήτευση του κοινού με την προφανή αδυναμία του Σολτς να ενσταλάξει την πειθαρχία μεταξύ των διαφωνούντων υπουργών του. «Περιμένετε σταθερή ηγεσία από τον αρχηγό της κυβέρνησης, κάποιου είδους εκτελεστική εξουσία», είπε ο Γιουνγκ, «και έτσι οι ψηφοφόροι ρίχνουν την ευθύνη για τις έριδες στον ίδιο».

Οι εταίροι της Γερμανίας στην ΕΕ έχουν παρόμοια παράπονα. «Βρισκόμαστε σε αυτή τη στιγμή όπου η ΕΕ πρέπει να λάβει τεράστιες αποφάσεις με τέτοιες προεκτάσεις, για τα οικονομικά και την άμυνα κοκ, και οι άνθρωποι προσβλέπουν φυσικά στο Βερολίνο για να αναλάβει την ηγεσία», είπε ένας διπλωμάτης της ΕΕ που βλέπει συχνά τον καγκελάριο στις συνόδους κορυφής των Βρυξελλών.

«[Αλλά] ο Σολτς έχει δείξει ξανά και ξανά ότι είτε δεν μπορεί είτε δεν θέλει», συνέχισε. «Απλώς κάθεται εκεί με σταυρωμένα τα χέρια και επαναλαμβάνει τις γερμανικές θέσεις. Δεν υπάρχει προσωπική πολιτική ηγεσία».

H κόντρα με τους Ευρωπαίους για τη μετανάστευση

Οι εντάσεις μεταξύ της Γερμανίας και των γειτόνων της αποκαλύφθηκαν αυτή την εβδομάδα όταν το Βερολίνο ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει ελέγχους σε όλα τα χερσαία σύνορά του για να περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση, μια κίνηση που εξόργισε ορισμένους από τους στενότερους συμμάχους του. Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο Πολωνός πρωθυπουργός, ακύρωσε ένα ταξίδι στο Βερολίνο και κάλεσε σε «επείγουσες διαβουλεύσεις» με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να αναγκάσει τη Γερμανία να αλλάξει γνώμη.

Οι πιστοί του Σολτς λένε ότι η κατηγορία για αδύναμη ηγεσία είναι άδικη και υποτιμά τις προκλήσεις της διαχείρισης μιας συμμαχίας τριών κομμάτων με έντονα αποκλίνουσες ιδεολογίες, των οποίων οι διαφορές θα μεγαλώνουν όσο πλησιάζουν οι εκλογές του επόμενου έτους. Ο Γιενς Ζίμερμαν, βουλευτής του SPD, είπε ότι οι ψηφοφόροι του λένε συχνά «ότι ο Σολτς πρέπει απλώς να επιβάλλει την τάξη και να σταματήσει αυτό το νηπιαγωγείο». «Μπορείτε να καταλάβετε γιατί το θέλουν αυτό, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό», είπε. «Μπορείς να χτυπήσεις το τραπέζι μία φορά, αλλά αν το κάνεις δύο ή τρεις φορές, ο συνασπισμός έχει τελειώσει».

Ο Ζίμερμαν πιστεύει ότι ο Σολτς θα ηγηθεί του SPD στις εθνικές εκλογές του επόμενου έτους και θα κερδίσει «επειδή ο αντίπαλός του θα είναι ο Φρίντριχ Μερτς (του CDU) Πράγματι, τα προσωπικά ποσοστά αποδοχής του Mερτς παραμένουν πεισματικά χαμηλά, παρά τη ευρεία λαϊκή δυσαρέσκεια με τα κυβερνητικά κόμματα. «Ως άνθρωπος, ο Σολτς είναι πιο πειστικός», είπε. «Είναι ήρεμος, λίγο ψύχραιμος, αλλά είναι επίσης αξιοπρεπής και ειλικρινής. Και δεν άγεται και φέρεται».

Πηγή: Financial Times