«Βράζει» η Ευρώπη για τους ελέγχους της Γερμανίας στα σύνορα - Αναβιώνει η προσφυγική κρίση του 2015

Η γερμανική κυβέρνηση φιλοδοξεί να καταπολεμήσει την παράτυπη μετανάστευση και την έξαρση της εγκληματικότητας, μετά τις πρόσφατες εξτρεμιστικές επιθέσεις και σχεδιάζει να επεκτείνει τους προσωρινούς ελέγχους και στα εννέα σύνορά της την επόμενη εβδομάδα.

Τον περασμένο μήνα, μια θανατηφόρα επίθεση με μαχαίρι από έναν Σύριο αιτούντα άσυλο στο Σόλιγκεν είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρία άτομα. Ο δράστης ισχυρίστηκε ότι άντλησε έμπνευση από την οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος». Τον Ιούνιο, επίθεση με μαχαίρι με δράστη έναν Αφγανό μετανάστη άφησε νεκρό έναν αστυνομικό και τραυμάτισε άλλα τέσσερα άτομα.

Το κλείσιμο των συνόρων πρόκειται να διαρκέσει έξι μήνες και απειλεί να δοκιμάσει την ευρωπαϊκή ενότητα. Οι περισσότεροι γείτονες της Γερμανίας είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενός μπλοκ 27 χωρών που βασίζεται στις αρχές του ελεύθερου εμπορίου και της ελεύθερης μετακίνησης. Και η Γερμανία - ο οικονομικός κινητήρας της ΕΕ στην καρδιά της Ευρώπης - μοιράζεται περισσότερα σύνορα με άλλες χώρες από οποιοδήποτε άλλο κράτος-μέλος.

Στις αρχές της εβδομάδας, ο Πολωνός πρωθυπουργός κατήγγειλε το κλείσιμο ως «απαράδεκτο» και η Αυστρία προειδοποίησε ότι δεν θα δεχτεί μετανάστες που απορρίφθηκαν από τη Γερμανία.

Πώς ταξιδεύουν σήμερα οι Ευρωπαίοι;

Το μπλοκ της ΕΕ διαθέτει μια περιοχή ταξιδιών χωρίς βίζα, γνωστή ως Σένγκεν, η οποία επιτρέπει στους πολίτες των περισσότερων χωρών της ΕΕ να ταξιδεύουν εύκολα διασυνοριακά για θέματα εργασίας και αναψυχής. Η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, η Νορβηγία και η Ελβετία ανήκουν επίσης στη ζώνη Σένγκεν, παρόλο που δεν είναι μέλη της ΕΕ.

Σύμφωνα με την ΕΕ, τα κράτη μέλη επιτρέπεται να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα λεγόμενα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ σε περίπτωση σοβαρής απειλής, όπως είναι η εσωτερική ασφάλεια. Ωστόσο, αναφέρει επίσης ότι οι έλεγχοι στα σύνορα πρέπει να εφαρμόζονται ως έσχατη λύση σε εξαιρετικές καταστάσεις και πρέπει να είναι χρονικά περιορισμένοι.

Τέτοιοι περιορισμοί τίθενται συχνά σε μεγάλα αθλητικά γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι και του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου αυτό το καλοκαίρι.

Τι κάνει τώρα η Γερμανία;

Εννέα χώρες συνορεύουν με τη Γερμανία και όλες αποτελούν μέρος του Σένγκεν. Η Γερμανία έχει ήδη επιβάλει περιορισμούς πέρυσι στα σύνορά της με την Πολωνία, την Τσεχία, την Αυστρία και την Ελβετία. Το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας διέταξε τη Δευτέρα την επέκταση των ελέγχων σε αυτά τα σύνορα, καθώς και τους ελέγχους στα σύνορα με τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, το Βέλγιο και τη Δανία.

Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ είπε ότι στόχος ήταν να περιοριστεί η παράτυπη μετανάστευση και να προστατευθεί το έθνος από «τους σοβαρούς κινδύνους που θέτει η ισλαμιστική τρομοκρατία και το σοβαρό έγκλημα».

Αυξανόμενη αντίδραση κατά της μετανάστευσης

Η κυβέρνηση και πολλοί Γερμανοί καλωσόρισαν τους πρόσφυγες που διέφυγαν από τις συγκρούσεις στη Συρία και άλλες χώρες από το 2015-16, όταν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο αιτούντες άσυλο εισήλθαν στη χώρα. Αλλά καθώς η μεγάλης κλίμακας μετανάστευση στην Ευρώπη συνεχίζεται σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, η αντίδραση τροφοδοτεί την ανάπτυξη των ξενοφοβικών κομμάτων.

Ορισμένοι λένε ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες έχουν κατακλυστεί και οι εξτρεμιστικές επιθέσεις από αιτούντες άσυλο έχουν εντείνει τους φόβους για την ασφάλεια. Συνέβαλε στην αυξανόμενη υποστήριξη για πιο σταθερές μεταναστευτικές πολιτικές - και σε ορισμένες περιπτώσεις, στη στήριξη των κομμάτων που υπερασπίζονται τέτοια όρια.

Η αντιδημοφιλής κυβέρνηση συνασπισμού του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς προσπαθεί να πατάξει την παράτυπη μετανάστευση, αφού τα ξενοφοβικά κι αντιευρωπαϊκά κόμματα, τα πήγαν καλά σε δύο πρόσφατες περιφερειακές εκλογές στην ανατολική Γερμανία. Μία ακόμη κρίσιμη αναμέτρηση έπεται στις 22 Σεπτεμβρίου στο Βρανδεμβούργο, το κρατίδιο που περιβάλλει το Βερολίνο.

Οικονομικές ανησυχίες

Ως η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, η Γερμανία είναι βασικός εμπορικός εταίρος για τους γείτονες. Η ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών έχει προκαλέσει οικονομικές ανησυχίες για τον κύριο ολλανδικό όμιλο λόμπι μεταφορών, την Ολλανδική Ένωση Μεταφορών και Επιμελητείας.

Είπε ότι η απόφαση υπονομεύει την αρχή του ελεύθερου εμπορίου Σένγκεν και εξέφρασε φόβους για μεγάλη οικονομική ζημιά. Στο εσωτερικό, η γερμανική ένωση εφοδιαστικής και εμπορευματικών μεταφορών DSLV πρότεινε μία πιο επιλεκτική προσέγγιση που θα εξαιρούσε τα φορτηγά που διακινούν εμπορεύματα πέρα ​​από τα σύνορα - κάτι που θα αντικατοπτρίζει αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου.

Αυτοί οι έλεγχοι εμπόδισαν τις οικονομικές αναταράξεις επειδή οι αξιωματούχοι επικεντρώθηκαν σε άτομα και όχι σε φορτηγά, είπε η ένωση. Ο Dirk Jandura, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Χονδρικού Εμπορίου, Εξωτερικού Εμπορίου και Υπηρεσιών της Γερμανίας, δήλωσε στο Associated Press ότι οι περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων «σημαίνουν πάντα καθυστερήσεις και συνεπώς αυξήσεις κόστους για την οικονομία και ειδικά για τη χονδρική και το ξένο εμπόριο» Και πρόσθεσε: «Ωστόσο, εάν τα ευρήματα της μεταναστευτικής πολιτικής απαιτούν περιοριστικά μέτρα, τότε αυτό είναι κατανοητό. Για εμάς, είναι σημαντικό να εφαρμόζουμε τα μέτρα με αίσθηση αναλογίας».

Πολιτικές επιπτώσεις

Η κυβερνώσα συντηρητική κυβέρνηση στην Αυστρία - η οποία αντιμετωπίζει σκληρή μάχη στις εκλογές αυτόν τον μήνα - λέει ότι δεν θα δεχτεί πρόσφυγες που επιστρέφουν από τη Γερμανία. Ο υπουργός Εσωτερικών Γκέρχαρντ Κάρνερ είπε στους δημοσιογράφους ότι η Γερμανία έχει το δικαίωμα να στείλει ανθρώπους πίσω εάν άλλη χώρα της ΕΕ είναι υπεύθυνη για την αίτηση ασύλου τους.

Αλλά αυτό θα απαιτούσε μια επίσημη διαδικασία και τη συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Εν τω μεταξύ, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ χαρακτήρισε το σχέδιο της Γερμανίας «απαράδεκτο» και κάλεσε για επείγουσες διαβουλεύσεις από όλες τις χώρες που επηρεάζονται.

Η Πολωνία αντιμετωπίζει μια μεταναστευτική κρίση στα σύνορά της με τη Λευκορωσία από το 2021. Η Βαρσοβία κατηγορεί τη Λευκορωσία και τη Ρωσία ότι παρασύρουν μετανάστες από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική για να αποσταθεροποιήσουν τη Δύση. Η Agnieszka Łada-Konefał, αναπληρώτρια διευθύντρια του Γερμανικού Ινστιτούτου Πολωνικών Υποθέσεων, είπε ότι οι τυχαίοι έλεγχοι στα γερμανο-πολωνικά σύνορα δημιουργούν αυμφόριση που δυσκολεύει τη διέλευση των ανθρώπων για δουλειά και αποθαρρύνουν τους Γερμανούς να ψωνίσουν στην Πολωνία.

Οι Πολωνοί υποστηρίζουν επίσης ότι η Γερμανία εισήγαγε αρχικά μια πολιτική ανοίγματος προς τους πρόσφυγες, αλλά τώρα τους ωθεί πίσω στην Πολωνία. «Λόγω της αρνητικής αντίληψης για την εισροή μεταναστών στην Πολωνία, οποιαδήποτε αναφορά για μετανάστες που επιστρέφονται από τη Γερμανία επηρεάζει επίσης αρνητικά τις πολωνο-γερμανικές σχέσεις και την εικόνα της Γερμανίας στην Πολωνία», δήλωσε στο AP ο Łada-Konefał.

Αλλά στην Ολλανδία, όπου το αντιμεταναστευτικό Κόμμα για την Ελευθερία κέρδισε τις περσινές εκλογές, ο Υπουργός Ασύλου και Μετανάστευσης δεσμεύτηκε να ενισχύσει επίσης τους ολλανδικούς ελέγχους στα σύνορα. Η Σλοβενία, η Αυστρία και η Ιταλία έχουν επίσης επεκτείνει τους προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους σε ορισμένες περιοχές ή σε όλο το μήκος των συνόρων τους.