Guardian: «Η περιφερειακή σύγκρουση που τόσο πολύ φοβόταν ο πλανήτης ξεκίνησε»

Το θέαμα των πυραύλων να πέφτουν στο Τελ Αβίβ το βράδυ της Τρίτης ήταν το πιο ξεκάθαρο σημάδι που μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι η περιφερειακή σύγκρουση που τόσο ευρέως φοβόταν ο πλανήτης τον περασμένο χρόνο μπορεί τελικά να έχει ξεκινήσει.

Αυτή είναι η δεύτερη ιρανική αεροπορική επίθεση στο Ισραήλ σε λιγότερο από έξι μήνες, αλλά την τελευταία φορά υπήρξε ειδοποίηση πριν από αρκετές ημέρες. Τα πιο αργά drones και οι πύραυλοι κρουζ έφτασαν πρώτα και ο κύριος στόχος ήταν μια στρατιωτική βάση στην αραιοκατοικημένη έρημο Νεγκέβ. Αυτή τη φορά, οι βαλλιστικοί πύραυλοι έφτασαν πρώτοι στο τέλος ενός χρόνου πτήσης 12 λεπτών και οι στόχοι φαίνεται να περιλάμβαναν πυκνές αστικές περιοχές. Στον τοπικό Τύπο, ισραηλινοί αξιωματούχοι περιέγραψαν την επίθεση ως κήρυξη πολέμου από το Ιράν.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξαν θύματα, το γεγονός ότι στοχοποιήθηκαν πόλεις θα είναι κρίσιμο για την απάντηση του Ισραήλ. Μετά την επίθεση του Ιράν τον Απρίλιο, τα αντίποινα ήταν σε μεγάλο βαθμό διαδικαστικά. Ο μόνος στόχος που χτυπήθηκε μέσα στο Ιράν ήταν ένα φυλάκιο αεράμυνας σε στρατιωτική βάση κοντά στο Ισφαχάν.

Αφού οι Ισραηλινοί πολίτες απειλήθηκαν τόσο ξεκάθαρα το βράδυ της Τρίτης, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αναμένεται να απαντήσει με πολύ πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Οι επιλογές θα έχουν ήδη καταρτιστεί, έτοιμες να τις εγκρινει το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο και η λίστα στόχων αναμένεται να είναι ουσιαστική. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν

Την Τρίτη, ήταν ο Λευκός Οίκος που πρώτος σήμανε συναγερμό για την επικείμενη εκτόξευση ιρανικού πυραύλου, πιθανώς με στόχο να στερήσει την επίθεση από το στοιχείο του αιφνιδιασμού και με την αμυδρή ελπίδα να την αποτρέψει. Έχοντας αποτύχει, η ενημέρωση των ΗΠΑ στους δημοσιογράφους πριν από την εκτόξευση είχε το εναπομένον πολιτικό όφελος να δείξει ότι η Ουάσιγκτον τουλάχιστον δεν είχε αιφνιδιαστεί.

Παρά τους κινδύνους που εγκυμονεί αυτή η επίθεση για τη Μέση Ανατολή, απειλεί επίσης να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην πολιτική των ΗΠΑ, πέντε εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει να παρουσιάσει την κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν και την Κάμαλα Χάρις ως αδύναμη στην παγκόσμια σκηνή.

Οι ΗΠΑ απέτυχαν εδώ και πολλούς μήνες να μεσολαβήσουν σε μια συμφωνία ομήρων για ειρήνευση στη Γάζα και οι προσπάθειές τους με τη Γαλλία να διαπραγματευτούν μια κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα έπεσαν στο κενό. Η απάντηση του Ισραήλ ήρθε την Παρασκευή, αμέσως μετά την ομιλία του Νετανιάχου στον ΟΗΕ από τη Νέα Υόρκη, με την αεροπορική επιδρομή που σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ και τον κορυφαίο εταίρο του Ιράν στην περιοχή, Χασάν Νασράλα.

Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) είπε ότι η επίθεση με πυραύλους της Τρίτης το βράδυ ήταν αντίποινα για τον θάνατο του Νασράλα και για τη δολοφονία στο τέλος Ιουλίου του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, ενώ ήταν φιλοξενούμενος στην Τεχεράνη. Από το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους, οι αξιωματούχοι του Μπάιντεν έχουν διεκδικήσει τα εύσημα για την αποτροπή της βίας από το να μετατραπεί σε περιφερειακή σύγκρουση. Αυτός ο ισχυρισμός δεν έχει πλέον βάρος.

Μετά την τελευταία ιρανική πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ τον Απρίλιο, η κυβέρνηση προέτρεψε το Ισραήλ να περιοριστεί στην απάντησή της, χρησιμοποιώντας τη μόχλευση της αμερικανικής αεροπορικής βοήθειας για να πείσει τον Νετανιάχου να «κερδίσει» καταρρίπτοντας σχεδόν όλα τα εισερχόμενα βλήματα. Αυτή τη φορά, οι ΗΠΑ φέρεται να είχαν δώσει σήμα στην Τεχεράνη ότι σε περίπτωση δεύτερης ιρανικής επίθεσης, δεν θα ήταν και δεν θα μπορούσε να είναι περιορισμένος ο αντίκτυπος.

Οι δυνάμεις αποτροπής στη Μέση Ανατολή εξασθενούν κάθε μέρα που περνά. Πολιτικά, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι «δένει τα χέρια» του Ισραήλ μπροστά σε μια ιρανική επίθεση σε ισραηλινές πόλεις. Το ιρανικό καθεστώς (ιδίως το IRGC) αισθάνεται την πίεση να δείξει στους περιφερειακούς πληρεξούσιους και συμμάχους του, από τη Χεζμπολάχ έως τους Χούθι στην Υεμένη, ότι δεν είναι μια αδύναμη αλλά μια περιφερειακή δύναμη ουσίας, ο ηγέτης του «άξονα αντίστασης».

Ο Νετανιάχου, εν τω μεταξύ, έχει πιο ελεύθερα τα χέρια του. Με τους ιρανικούς πυραύλους πάνω από το Τελ Αβίβ, είναι πολύ πιο δύσκολο για την Ουάσιγκτον να προσπαθήσει να επηρεάσει τις ενέργειές του και πολύ πιο σκληρό για τους αντιπάλους του πρωθυπουργού να ζητήσουν την ανατροπή του. Σήμερα, ο Νετανιάχου είναι επίσης πολύ πιο κοντά στη μακροχρόνια φιλοδοξία του: να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε έναν πόλεμο κατά του Ιράν που θα καταστρέψει το πυρηνικό του πρόγραμμα, καθώς είναι πιο κοντά σήμερα στην ικανότητα κατασκευής όπλου μετά την κατάρρευση της πολυμερούς συμφωνίας του 2015, η οποία κράτησε το πρόγραμμα εντός ορίων.

Σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές το βράδυ της Τρίτης, οι πύραυλοι του Ιράν είχαν προκαλέσει ελάχιστους τραυματισμούς, αλλά δημιούργησαν φοβο για το τι θα μπορούσε να συμβεί τα επόμενα χρόνια: πύραυλοι 12 λεπτά από το Ισραήλ, που έφεραν πυρηνικές κεφαλές.

Οι καταστροφικοί πόλεμοι του Ισραήλ ενάντια στους περιφερειακούς εχθρούς του, πρώτα τη Χαμάς και μετά τη Χεζμπολάχ, είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσουν τα επιχειρήματα των Ιρανών «γερακιών» ότι μόνο ένα πυρηνικό όπλο μπορεί να κρατήσει τη χώρα ασφαλή και ισχυρή. Με τη σειρά του, ο φόβος ότι αυτά τα επιχειρήματα μπορεί να επικρατήσουν στην Τεχεράνη θα τροφοδοτήσει τις εκκλήσεις στο Ισραήλ για προληπτικό πόλεμο. Το Ιράν χαρακτηρίζει την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ «νόμιμη, και λογική»

Σε τόσο επικίνδυνους καιρούς, η περιοχή έχει ιστορικά κοιτάξει προς την Ουάσιγκτον για να περιορίσει και να αντιστρέψει τη λογική της κλιμάκωσης. Αλλά ο άνδρας που κατοικεί αυτήν τη στιγμή στο Οβάλ Γραφείο είναι ένας πρόεδρος στη λήξη της θητείας του (lame duck) που αγνοήθηκε σε σημείο ταπείνωσης τους τελευταίους μήνες από τον στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή.

Υπήρχαν εδώ και καιρό φωνές στο αμυντικό κατεστημένο των ΗΠΑ που ζητούσαν από τις ΗΠΑ να ενεργήσουν προληπτικά κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Αυτές θα αυξηθούν τώρα σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν έναν πρόεδρο που έχει ορκιστεί να υπερασπιστεί το Ισραήλ ενάντια στην ιρανική απειλή.

Η κυβέρνηση του Μπάιντεν είναι γενικά επιφυλακτική όταν πρόκειται για στρατιωτικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό και η Χάρις αναμένεται να ακολουθήσει παρόμοια πορεία, με λιγότερο συναισθηματικό δέσιμο με το Ισραήλ. Αλλά η κλιμακούμενη βία στη Μέση Ανατολή θα βλάψει τις πιθανότητές της να διαδεχθεί τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο και θα φέρει πιο κοντά την προοπτική της επιστροφής του μεγαλύτερου μπαλαντέρ όλων, του Ντόναλντ Τραμπ.