Διεθνολόγος Πέτρος Τασιός: Τι σηματοδοτεί το απόλυτο ντέρμπι στις αμερικάνικες εκλογές

Είναι σημαντικό να δούμε το πλαίσιο στο οποίο διεξάγονται αυτές οι εκλογές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε μια έντονα πολωμένη πολιτική διαμάχη, η οποία χαρακτηρίζεται από τοξικότητα. Υπάρχουν μάλιστα δύο απόπειρες δολοφονίας του πρώην Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τέσσερις δίκες εναντίον του – τρεις ποινικές και μία αστική.

Αυτό αντικατοπτρίζει μια βαθιά, διαρθρωτική κρίση και μια ευρύτερη δυσλειτουργία στη χώρα. Βρισκόμαστε, ουσιαστικά, σε μια περίοδο «εμφυλίου πολέμου» χαμηλής έντασης, ο οποίος έχει κυρίως πολιτιστικά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Κάποιες εκτιμήσεις μάλιστα προβλέπουν ότι, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, αυτή η σύγκρουση θα μπορούσε να λάβει και πιο βίαιες μορφές.

Σε αυτό το πλαίσιο, συγκρούονται δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες και αξιακά συστήματα. Είναι μια αναμέτρηση ταυτότητας, όπου, πέρα από τα ζητήματα της οικονομίας, αναδεικνύονται σημαντικά θέματα όπως η μετανάστευση, τα δημοκρατικά δικαιώματα, η νομιμοποίηση των αμβλώσεων και η οπλοκατοχή. Αυτές οι εκλογές θεωρούνται από τις πιο κρίσιμες στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς θα καθορίσουν όχι μόνο την εσωτερική πορεία της υπερδύναμης, αλλά θα επηρεάσουν και το διεθνές σύστημα.

Η Ελλάδα «ψηφίζει» Ντόναλντ Τραμπ;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει διακομματική συναίνεση στο Κογκρέσο για τη διατήρηση των σχέσεων ΗΠΑ-Ελλάδας. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ ταυτίζονται με αυτά της Ελλάδας, όπως φαίνεται από την ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδας-ΗΠΑ, που ξεκίνησε από το 2017. Η Τουρκία έχει πλέον στραφεί προς τον ευρασιανισμό και τη συνεργασία με ανταγωνιστές των ΗΠΑ, όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν. Αυτό έχει οδηγήσει σε εντάσεις στη σχέση Τουρκίας-ΗΠΑ, κάτι που ενδέχεται να ευνοεί την Ελλάδα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανάμεσα σε δυο πολέμους.

Αυτή τη στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλέκονται σε τρία μέτωπα. Το πρώτο αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, στον οποίο συμμετέχουν οικονομικά, πολιτικά και διπλωματικά. Ο Τραμπ έχει διαφορετική θεώρηση σχετικά με την Κίνα και θεωρεί ότι η Ρωσία θα πρέπει να εξουδετερωθεί ώστε οι δυνάμεις των ΗΠΑ να επικεντρωθούν στον Ινδο-Ειρηνικό και στον περιορισμό της Κίνας.

Στη Μέση Ανατολή υπάρχουν επίσης διαφορές στη διαχείριση της κατάστασης από κάθε πλευρά. Παρά τη στενή στρατηγική συμμαχία μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ, η διαχείριση της Κίνας αποτελεί θέμα διακομματικής συναίνεσης. Οι διαφορές εντοπίζονται στην ένταση και τον τρόπο της προσέγγισης – αν θα επιβληθούν περισσότερα αντίμετρα, περισσότεροι δασμοί και η μορφή της επικοινωνίας με την Κίνα.

Ας μην ξεχνάμε και το θέμα της Ευρώπης. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μιλήσει για επιμερισμό των βαρών στους συμμάχους, αποκαλώντας τους “free riders.” Οι ΗΠΑ καλύπτουν το 80% της χρηματοδότησης του ΝΑΤΟ, και οι Ρεπουμπλικάνοι ζητούν μεγαλύτερη συνεισφορά από τους συμμάχους, ώστε να αντιμετωπίσουν τις εσωτερικές προκλήσεις.

Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι υπάρχουν διεθνείς δεσμεύσεις που η Ουάσινγκτον έχει αναλάβει απέναντι στην Ουκρανία. Η αμερικανική υποστήριξη είναι απαραίτητη για την Ουκρανία. Αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να σταματήσουν την υποστήριξη, αυτό θα περιορίσει σημαντικά τα περιθώρια διπλωματικών και πολιτικών ελιγμών του Ζελένσκι. Ωστόσο, δεν πρόκειται για κάτι που μπορεί να γίνει άμεσα και θα απαιτήσει χρόνο και αλλαγή πολιτικής.