SOS για την κλιματική κρίση: Ρεκόρ θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη το 2023

Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη, η επισιτιστική ανασφάλεια και η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με έκθεση ορόσημο. Η ένατη έκθεση της επιθεώρησης Lancet για την υγεία και την κλιματική κατάρρευση αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν άνευ προηγουμένου απειλές για την υγεία τους από το ταχέως μεταβαλλόμενο κλίμα.

«Ο φετινός απολογισμός των επικείμενων απειλών για την υγεία από την κλιματική αδράνεια αποκαλύπτει τα πιο ανησυχητικά ευρήματα μέχρι τώρα», προειδοποίησε η Δρ Mαρίνα Ρομανέλο, εκτελεστική διευθύντρια του Lancet Countdown στο University College του Λονδίνου.

«Για άλλη μια φορά, πέρυσι καταρρίφθηκαν τα ρεκόρ της κλιματικής αλλαγής με ακραίους καύσωνες, θανατηφόρα καιρικά φαινόμενα και καταστροφικές πυρκαγιές που επηρεάζουν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Κανένα άτομο ή οικονομία στον πλανήτη δεν είναι απρόσβλητα [στις] απειλές για την υγεία της κλιματικής αλλαγής.

«Η αδιάκοπη επέκταση των ορυκτών καυσίμων και οι εκπομπών ρεκόρ αερίων του θερμοκηπίου ενισχύουν αυτές τις επικίνδυνες επιπτώσεις στην υγεία και απειλεί να ανατρέψει την περιορισμένη πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής και να θέσει ένα υγιές μέλλον πιο μακριά».

Η έκθεση διαπιστώνει ότι το 2023, η ακραία ξηρασία διάρκειας τουλάχιστον ενός μήνα επηρέασε το 48% της παγκόσμιας χερσαίας έκτασης, ενώ οι άνθρωποι έπρεπε να αντιμετωπίσουν άνευ προηγουμένου 50 περισσότερες ημέρες απειλητικών για την υγεία θερμοκρασιών από ό,τι θα αναμενόταν χωρίς την κλιματική κρίση. Ως αποτέλεσμα, 151 εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι αντιμετώπισαν μέτρια ή σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια, με κίνδυνο υποσιτισμού και άλλων βλαβών για την υγεία τους.

Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη μεταξύ των άνω των 65 ετών αυξήθηκαν κατά 167% το 2023, σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990. Χωρίς την κλιματική κρίση, η γήρανση του παγκόσμιου πληθυσμού σημαίνει ότι τέτοιοι θάνατοι θα είχαν αυξηθεί, αλλά μόνο κατά 65%. Οι υψηλές θερμοκρασίες οδήγησαν επίσης σε ρεκόρ 6% περισσότερων ωρών χαμένου ύπνου το 2023 από τον μέσο όρο 1986-2005. Ο κακός ύπνος έχει βαθιά αρνητική επίδραση στη σωματική και ψυχική υγεία.

Ο θερμότερος και ξηρότερος καιρός σημείωσε μεγαλύτερους αριθμούς καταιγίδων άμμου και σκόνης, οι οποίες συνέβαλαν σε αύξηση 31% του αριθμού των ανθρώπων που εκτέθηκαν σε επικίνδυνα υψηλές συγκεντρώσεις σωματιδίων, ενώ απειλητικές για τη ζωή ασθένειες όπως ο δάγγειος πυρετός, η ελονοσία και ο ιός του Δυτικού Νείλου εξακολουθούν να εξαπλώνονται σε νέες περιοχές ως αποτέλεσμα των υψηλότερων θερμοκρασιών.

Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, «οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε ορυκτά καύσιμα, με αποτέλεσμα τις υψηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όλων των εποχών και την εκπληκτική απώλεια δέντρων, μειώνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο», διαπίστωσαν οι συγγραφείς.

Το 2023, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την ενέργεια έφτασαν σε ιστορικό υψηλό, 1,1% πάνω από το 2022 και το ποσοστό των ορυκτών καυσίμων στο παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα αυξήθηκε για πρώτη φορά σε μια δεκαετία το 2021, φτάνοντας το 80,3% της συνολικής ενέργειας .

Απαντώντας στα ευρήματα, ο Δρ Tέντρος Γκεμπρεγέσους, γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δήλωσε: «Η κλιματική κρίση είναι μια κρίση υγείας. Καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, η συχνότητα και η ένταση των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα αυξάνονται, επηρεάζοντας κάθε περιοχή του πλανήτη».

Η έκθεση καθιστά σαφές, πρόσθεσε, ότι «η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια μακρινή απειλή, αλλά ένας άμεσος κίνδυνος για την υγεία».

«Οι εκπομπές ρεκόρ συνιστούν ρεκόρ απειλών για την υγεία μας. Πρέπει να θεραπεύσουμε την ασθένεια της κλιματικής αδράνειας – μειώνοντας τις εκπομπές, προστατεύοντας τους ανθρώπους από τις ακραίες κλιματικές συνθήκες και τερματίζοντας τον εθισμό μας στα ορυκτά καύσιμα – για να δημιουργήσουμε ένα δικαιότερο, ασφαλέστερο και υγιέστερο μέλλον για όλους».

Οι εύκρατες χώρες βιώνουν επίσης τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Το 2013-2022, η συνολική μέση αύξηση του Ηνωμένου Βασιλείου στους θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη υπολογίστηκε σε εννέα θανάτους ανά 100.000 κατοίκους, ενώ υπήρχαν 8,5 εκατομμύρια πιθανές ώρες εργασίας που χάθηκαν λόγω της έκθεσης στη ζέστη το 2023.