Αμερικανικές εκλογές: Η μάχη για τον 47ο «πλανητάρχη« - Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τις κάλπες
Μια προεδρική εκστρατεία που οδήγησε σε δίκη για κακούργημα, ένας εν ενεργεία πρόεδρος που έθεσε εαυτόν εκτός μάχης και πολλές απόπειρες δολοφονίας σημάδεψαν την προεκλογική περίοδο στην πιο κρίσιμη αναμέτρηση για τον Λευκό Οίκο των τελευταίων δεκαετιών. Η Κάμαλα Χάρις θα περάσει τις τελευταίες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες στην Πενσιλβάνια, την πιο καθοριστική ίσως αμφίρροπη πολιτεία που με τις 19 ψήφους τις στο κολέγιο των Εκλεκτόρων προσφέρει το μεγαλύτερο βραβείο μεταξύ των λεγόμενων swing states που κρίνουν παραδοσιακά το αποτέλεσμα της εκλογικής μάχης
Η αντιπρόεδρος και υποψήφια των Δημοκρατικών θα επισκεφθεί περιοχές της εργατικής τάξης συμπεριλαμβανομένου του Άλενταουν και θα τελειώσει την εκστρατεία της με μια βραδινή συγκέντρωση στη Φιλαδέλφεια στην οποία θα δώσουν το παρών η Lady Gaga και η Όπρα Ουίνφρεϊ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ σχεδιάζει τέσσερις συγκεντρώσεις σε τρεις πολιτείες, ξεκινώντας από το Ράλεϊ στη Βόρεια Καρολίνα και δύο φορές στην Πενσυλβάνια με εκδηλώσεις στο Ρέντινγκ και το Πίτσμπουργκ. Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος και πρώην πρόεδρος ολοκληρώνει την εκστρατεία του με τον τρόπο που τελείωσε τις δύο πρώτες, με μια εκδήλωση αργά το βράδυ της Δευτέρας στο Γκραντ Ράπιντς του Μίσιγκαν.
Περίπου 77 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει νωρίς, αλλά η Χάρις και ο Τραμπ πιέζουν για να προσέλθουν στις κάλπες εκατομμύρια ακόμη υποστηρικτές τους αύριο. Οποιοδήποτε αποτέλεσμα την ημέρα των εκλογών θα έχει ιστορικές συνέπειες για τη χώρα.
Μια νίκη του Τραμπ θα τον έκανε τον πρώτο πρόεδρο που έχει κατηγορηθεί και καταδικαστεί για κακούργημα, μετά τη δίκη του στη Νέα Υόρκη. Θα αποκτήσει την εξουσία να τερματίσει άλλες ομοσπονδιακές έρευνες που εκκρεμούν εναντίον του. Ο Τραμπ θα γινόταν επίσης ο δεύτερος πρόεδρος στην ιστορία που κέρδισε μη συνεχόμενες θητείες στον Λευκό Οίκο, μετά τον Γκρόβερ Κλίβελαντ στο τέλος του 19ου αιώνα.
Η Χάρις διεκδικεί να γίνει η πρώτη γυναίκα, η πρώτη μαύρη γυναίκα και το πρώτο άτομο με καταγωγή από τη Νότια Ασία που θα φτάσει στο Οβάλ Γραφείο, τέσσερα χρόνια αφότου κατέρριψε το ίδιο ρεκόρ σε εθνικό αξίωμα όταν έγινε το νούμερο δύο στην κυβέρνηση Μπάιντεν.
Η αντιπρόεδρος έγινε και επίσημα υποψήφια των Δημοκρατικών μετά την καταστροφική απόδοση του Μπάιντεν στο ντιμπέιτ του Ιουνίου με τον Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που ενέτεινε τις επικρίσεις για το προχωρημένο της ηλικίας του και τις πιέσεις για την αποχώρησή του από την κούρσα. Ο 78χρονος Τραμπ επέζησε από τη σφαίρα ενός επίδοξου δολοφόνου σε μια συγκέντρωση στο Μπάτλερ της Πενσυλβάνια. Οι άνδρες της Μυστικής Υπηρεσίας απέτρεψαν μια δεύτερη απόπειρα τον Σεπτέμβριο, όταν ένας ένοπλος τον σημάδευε με όπλο, καθώς ο Τραμπ έπαιζε γκολφ σε ένα από τα γήπεδά του στη Φλόριντα.
Η Χάρις, 60 ετών περιέγραψε την υποψηφιότητά της ως αλλαγή γενιάς, τόνισε την υποστήριξή της στα δικαιώματα των αμβλώσεων μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2022 που τερματίζει το συνταγματικό δικαίωμ και αναφέρθηκε στον ρόλο του πρώην προέδρου στην επίθεση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Συγκεντρώνοντας έναν συνασπισμό που κυμαίνεται από προοδευτικούς όπως η βουλευτής Aλεξάνδρια Οκάσιο-Κορτέζτης Νέας Υόρκης μέχρι ο Ρεπουμπλικανός πρώην αντιπρόεδρος Ντικ Τσέινι, η Χάρις αποκάλεσε τον Τραμπ απειλή για τη δημοκρατία
Προς το τέλος της εκστρατείας, η Χάρις σταμάτησε να αναφέρει τον Τραμπ. Υποσχέθηκε να λύσει προβλήματα και να επιδιώξει συναίνεση, ενώ μίλησε σε αποκλειστικά αισιόδοξο τόνο που θυμίζει τις αρχές της εκστρατείας της, όταν αγκάλιασε «την πολιτική της χαράς» και το θέμα της εκστρατείας της «Ελευθερία».
Ο Τραμπ, ανανεώνοντας τα συνθήματά του με τίτλο «Make America Great Again» και «America First», επανέλαβε τη σκληροπυρηνική του προσέγγιση στη μετανάστευση και τις επικρίσεις που δέχθηκαν η Χάρις και ο Μπάιντεν για το θέμα. Επέκρινε τους Δημοκρατικούς για μια πληθωριστική οικονομία και δεσμεύτηκε να ηγηθεί μιας οικονομικής «χρυσής εποχής», να τερματίσει τις διεθνείς συγκρούσεις και να σφραγίσει τα νότια σύνορα των ΗΠΑ. Λιγο πριν ανοίξουν οι κάλπες, ανανέωσε τους ψευδείς ισχυρισμούς του ότι οι εκλογές στις ΗΠΑ είναι νοθευμένες εναντίον του και είπε ότι «δεν έπρεπε να φύγει» από τον Λευκό Οίκο το 2021.
Οι άλλες «μάχες» εκτός από το Λευκό Οίκο
Η προεδρική κούρσα δεν είναι η μόνη στο ψηφοδέλτιο. Οι Αμερικανοί θα εκλέξουν επίσης άτομα για να καλύψουν διάφορες ομοσπονδιακές, πολιτειακές και τοπικές θέσεις. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν τον πρόεδρο και τα μέλη των δύο Σωμάτων που απαρτίζουν το αμερικανικό Κογκρέσο: τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία.
Εκλογές για τη Βουλή των Αντιπροσώπων
Οι ψηφοφόροι σε 50 πολιτείες θα εκλέξουν τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Υπάρχουν 435 έδρες συνολικά και κάθε έδρα διακυβεύεται εκ νέου κάθε δύο χρόνια. Ο αριθμός των μελών της Βουλής που έχει κατανεμηθεί σε κάθε πολιτεία καθορίζεται από τον πληθυσμό της, επομένως εάν μια πολιτεία χάσει ή κερδίσει κατοίκους σε μια απογραφή, θα χάσει ή θα κερδίσει έδρες στη Βουλή.
Υπάρχουν έξι μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων χωρίς δικαίωμα ψήφου (που ονομάζονται είτε εκπρόσωποι είτε επίτροποι, στην περίπτωση του Πουέρτο Ρίκο) που εκπροσωπούν τα εδάφη των ΗΠΑ. Δεν έχουν δικαιώματα ψήφου για τη νομοθεσία, αλλά έχουν προνόμια και μπορούν να λάβουν μέρος σε ορισμένες άλλες λειτουργίες του Σώματος.
Οι έξι περιοχές είναι: Περιοχή της Κολούμπια, Πουέρτο Ρίκο, Αμερικανική Σαμόα, Γκουάμ, Βόρειες Μαριάνες Νήσοι, Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι Οι αντιπρόσωποι εκλέγονται κάθε δύο χρόνια, όπως και η υπόλοιπη Βουλή, εκτός από το Πουέρτο Ρίκο, του οποίοι οι εκπρόσωποι επιλέγονται κάθε τέσσερα χρόνια.
Η μάχη για τη Γερουσία
Υπάρχουν επίσης 33 έδρες της Γερουσίας που διακυβεύονται φέτος, περίπου το ένα τρίτο του σώματος των 100 εδρών, ενώ μία έδρα θα αποφασιστεί σε ειδικές εκλογές. Στη Γερουσία, κάθε πολιτεία έχει ίση εκπροσώπηση με δύο έδρες η καθεμία. Δεν εξαρτάται από το μέγεθος του πληθυσμού της όπως συμβαίνει στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Στην τρέχουσα Γερουσία, υπάρχουν 49 Ρεπουμπλικάνοι, 47 Δημοκρατικοί και τέσσερις ανεξάρτητοι, οι οποίοι συμμετέχουν σε κοινοβουλευτική ομάδα με τους Δημοκρατικούς: Μπέρνι Σάντερς από το Βερμόντ, Άνγκους Κινγκ από το Mέιν, Τζο Μάντσιν από τη Δυτική Βιρτζίνια, Κίρστεν Σινέμα από την Αριζόνα
Ο αντιπρόεδρος είναι ο πρόεδρος της Γερουσίας των ΗΠΑ. Ο ρόλος του περιλαμβάνει την προεδρία στις Συνελεύσεις της Γερουσίας και την κρίσιμη ψηφοφορία σε περίπτωση ισοβαθμίας. Εκτός από την ψηφοφορία για τη νομοθεσία, το άνω τμήμα πρέπει να επιβεβαιώσει τους προεδρικούς διορισμούς μελών του υπουργικού συμβουλίου, δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, άλλων ομοσπονδιακών δικαστών και πρεσβευτών
Οκτώ από τις εκλογές για τη Γερουσία προβλέπεται να κριθούν στο νήμα (Μοντάνα Ουισκόνσιν, Οχάιο, Νεβάδα, Πενσυλβάνια, Μίσιγκαν, Αριζόνα Τέξας) Επτά από αυτές τις οκτώ έδρες καταλαμβάνονται επί του παρόντος από Δημοκρατικούς. Μόνο μια κούρσα για μια έδρα που κατέχουν οι Ρεπουμπλικάνοι θεωρείται ανατροπή. Όποιο κόμμα ελέγχει το Κογκρέσο ελέγχει την ικανότητα ψήφισης νομοθεσίας. Και αυτό θα μπορούσε να σημαδέψει ή να καταδικάσει την ατζέντα οποιουδήποτε επερχόμενου προέδρου.Ο
Μάχες για νέους κυβερνήτες πολιτειών
Οι ψηφοφόροι σε 11 πολιτείες και δύο εδάφη –το Πουέρτο Ρίκο και η Αμερικανική Σαμόα– θα εκλέξουν επίσης κυβερνήτες: Αμερικανική Σαμόα, Ντέλαγουερ, Ιντιάνα
Μισούρι, Μοντάνα, Νιου Χάμσαϊρ, Βόρεια Καρολίνα, Βόρεια Ντακότα, Πουερτο Ρίκο, Γιούτα, Βερμόντ, Ουάσιγκτον, Δυτική Βιρτζίνια
Τι είναι το Κολέγιο των Εκλεκτόρων;
Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος δεν εκλέγονται απευθείας από τους ψηφοφόρους. Όταν οι ψηφοφόροι κάνουν τις επιλογές τους στο ψηφοδέλτιό τους, ψηφίζουν στην ουσία για μία ομάδα εκλεκτόρων που θα εκπροσωπούν την πολιτεία τους. Μετά την καταμέτρηση και την πιστοποίηση των ψήφων, αυτοί οι εκλέκτορες δεσμεύονται να ψηφίσουν υποψήφιο πρόεδρο και αντιπρόεδρο.
Αυτοί οι εκλέκτορες δίνουν τις αποφασιστικές ψήφους για τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Σώματος τον Δεκέμβριο. Φέτος το Κολέγιο των Εκλεκτόρων θα ψηφίσει στις 17 Δεκεμβρίου.
Σε 48 πολιτείες, ο υποψήφιος για την προεδρία που θα συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους κερδίζει όλους τους εκλέκτορες αυτής της πολιτείας, αλλά στο Μέιν και τη Νεμπράσκα, η μέθοδος «the winner takes it all» (o νικητής κερδίζει τα πάντα) δεν ισχύει. Αυτές οι δύο πολιτείες κατανέμουν τους εκλέκτορές τους με βάση ένα πιο περίπλοκο σύστημα που αντανακλά τη λαϊκή ψήφο σε επίπεδο πολιτείας και περιφέρειας του Κογκρέσου. Ως εκ τούτου, οι ψήφοι τους στο Σώμα των Εκλεκτόρων μπορούν να χωριστούν.
Ο αριθμός των εκλεκτόρων σε κάθε πολιτεία είναι ίσος με τον αριθμό των μελών της Βουλής συν δύο, τον αριθμό των Αμερικανών γερουσιαστών από κάθε πολιτεία. Για παράδειγμα, η Καλιφόρνια λαμβάνει 54 ψήφους στο Κολλέγιο. Αυτό αντιστοιχεί στους δύο γερουσιαστές και τα 52 μέλη της Βουλής.
Υπάρχουν συνολικά 538 εκλέκτορες: 535 από τις 50 πολιτείες και τρεις από την περιφέρεια της Κολούμπια, η οποία είναι η ομοσπονδιακή πρωτεύουσα και όχι πολιτεία. Πριν από τις εκλογές, τα πολιτικά κόμματα σε κάθε πολιτεία επιλέγουν τη λίστα των εκλεκτόρων τους οι οποίοι είναι σχεδόν πάντα κομματικά στελέχη ή υποστηρικτές. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, ένας υποψήφιος που κερδίζει τη λαϊκή ψήφο μπορεί στην πραγματικότητα να μην κερδίσει τον Λευκό Οίκο.
Δεν κερδίζει πάντα ο νικητής της λαϊκής ψήφου
Ένα πρόσφατο παράδειγμα ήταν το 2016 όταν η υποψήφια των Δημοκρατικών για την προεδρία Χίλαρι Κλίντον κέρδισε τη λαϊκή ψήφο, αλλά έχασε την ψήφο του Σώματος των Εκλεκτόρων από τον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ. Η νίκη του ενισχύθηκε από τις νίκες σε αμφίρροπες πολιτείες που οι δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει ότι θα πήγαιναν υπέρ της Κλίντον: Πενσυλβάνια, Μίσιγκαν και Ουισκόνσιν.
Μπορεί επίσης να υπάρχουν «άπιστοι εκλέκτορες», όπως το 2016, όταν επτά εκλέκτορες ψήφισαν άλλο υποψήφιο και όχι αυτόν που κέρδισε την ψήφο της πολιτείας. Πέντε από τους ψηφοφόρους ήταν «άπιστοι» στην Κλίντον και δύο στον Τραμπ. Ένας από τους Δημοκρατικούς εκλέκτορες ψήφισε τον γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς αντί για την Κλίντον.
Μια απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου το 2020 απέρριψε την ιδέα ότι οι ψηφοφόροι μπορούν να έχουν διακριτική ευχέρεια για τον υποψήφιο που υποστηρίζουν. Το δικαστήριο τάχθηκε με τις αποφάσεις σε Ουάσιγκτον και Κολοράντο που επέβαλαν ποινές στους άπιστους εκλέκτορες.
Τι είναι οι αμφίρροπες πολιτείες;
Οι περισσότερες πολιτείες κλίνουν πολύ καθαρά είτε προς τους Δημοκρατικούς είτε προς τους Ρεπουμπλικάνους, καθιστώντας τα εκλογικά τους αποτελέσματα σχεδόν δεδομένα. Αλλά κάθε τέσσερα χρόνια, σε αρκετές πολιτείες οι κούρσες μεταξύ των δύο κύριων προεδρικών υποψηφίων είναι αμφίρροπες. Αυτές είναι γνωστές ως swing states. Οι υποψήφιοι επικεντρώνουν δυσανάλογα τις εκστρατείες τους σε αυτές τις κρίσιμες πολιτείες.
Οι αναλυτές των εκλογών θεωρούν τις πολιτείες πεδία μάχης όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το περιθώριο νίκης σε αυτές τις πολιτείες είναι μικρότερο από 5 ποσοστιαίες μονάδες. Οι επτά πολιτείες πεδίου μάχης που αναμένεται να καθορίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών του 2024 είναι:
Αριζόνα: 11 ψήφοι εκλεκτόρων
Τζόρτζια: 16 ψήφοι
Μίσιγκαν: 15 ψήφοι
Νεβάδα: 6 ψήφοι
Βόρεια Καρολίνα: 16 ψήφοι
Πενσιλβάνια: 19 ψήφοι
Ουισκόνσιν: 10 ψήφοι
Στις πολιτείες αυτές, η μάχη προβλέπεται αμφίρροπη και θα κρίνει τον μεγάλο νικητή που θα παραλάβει τη σκυτάλη από τον Τζο Μπάιντεν. Ο Τραμπ και η Χάρις ουσιαστικά ισοψηφούν στο Ουισκόνσιν, τη Νεβάδα, την Πενσυλβάνια και το Μίσιγκαν. Στη Βόρεια Καρολίνα ο Τραμπ προηγείται με μία μονάδα. Ο πρώην πρόεδρος προηγείται επίσης στη Τζόρτζια και την Αριζόνα — αλλά το χάσμα μεταξύ Τραμπ και Χάρις είναι εντός του περιθωρίου στατιστικού λάθους για τις δημοσκοπήσεις.
Πόσο μεγάλη είναι η προσέλευση των ψηφοφόρων;
Η προσέλευση των ψηφοφόρων για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ κυμάνθηκε γύρω στο 60% στις πρόσφατες εκλογές. Το 2016, συμμετείχε το 60,1% των ψηφοφόρων, το οποίο ήταν υψηλότερο από 58,6% το 2012, αλλά μειωμένο από 61,6% το 2008.
Οι προεδρικές εκλογές του 2020 είχαν την υψηλότερη προσέλευση ψηφοφόρων εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα με 66,6% Σε μια σκληρή μάχη, ο Τζο Μπάιντεν κέρδισε τις εκλογές με τις περισσότερες ψήφους για οποιονδήποτε προεδρικό υποψήφιο στην ιστορία των ΗΠΑ με 81.283.501 ψήφους και ο Τραμπ έλαβε 74.223.975 ψήφους, τις περισσότερες από οποιονδήποτε Ρεπουμπλικανό υποψήφιο.
Στις εκλογές που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι - τα δύο τρίτα του συνόλου των ψηφοφόρων - ψήφισαν νωρίς.