Tέλος στην κρίση του ελαιολάδου; Οι προβλέψεις, οι τιμές και η «υπαρξιακή απειλή» για τον κλάδο
Η ισπανική Deoleo, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο, λέει ότι μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία του κλάδου φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος της. Μια παρατεταμένη περίοδος ακραίων καιρικών συνθηκών και ξηρασίας στη Νότια Ευρώπη επηρέασε σοβαρά τη συγκομιδή της ελιάς τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα ένα ιλιγγιώδες ράλι τιμών που συγκλόνισε τους βετεράνους του κλάδου και τους καταναλωτές.
Οι τιμές έκτοτε μειώθηκαν, ωστόσο, καθώς οι εκτιμήσεις της βιομηχανίας αναφέρουν πολύ καλύτερη συγκομιδή την περίοδο 2024-2025, ιδιαίτερα σε βασικές χώρες παραγωγής όπως η Ισπανία, η Ελλάδα και η Τυνησία. Η Deoleo λέει ότι οι τιμές του «υγρού χρυσού» να αναμένεται να μειωθούν σχεδόν στο μισό από το υψηλό όλων των εποχών τους επόμενους μήνες.
Η έλλειψη ελαιολάδου, η βασική υπερτροφή της μεσογειακής διατροφής, ώθησε τη βιομηχανία σε κατάσταση κρίσης, ενθάρρυνε τους φόβους για επισιτιστική ανασφάλεια και προκάλεσε ακόμη και έξαρση της εγκληματικότητας στα ισπανικά σούπερ μάρκετ.
«Παρόλο που έχουν γίνει βήματα βελτίωσης, δεν θα ήταν απολύτως ακριβές να πούμε ότι η κρίση τελείωσε», δήλωσε στο CNBC μέσω email ο Mιγκέλ Άνχελ Γκουζμάν, επικεφαλής πωλήσεων της Deoleo. «Εξακολουθούμε να διανύουμε μια φάση έντασης στις τιμές του ελαιολάδου, ειδικά στα υψηλότερης ποιότητας λάδια, όπως το έξτρα παρθένο», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι υπάρχει ακόμη κάποια αβεβαιότητα στην αγορά ενόψει της συγκομιδής για την περίοδο 2024-2025.
«Ωστόσο, οι προοπτικές είναι θετικές για τους επόμενους μήνες, καθώς η αγορά αναμένεται να αρχίσει να σταθεροποιείται και η κανονικότητα αναμένεται να αποκατασταθεί σταδιακά καθώς προχωρά η νέα συγκομιδή και αυξάνεται η προσφορά»,κατέληξε
«Σταδιακή ομαλοποίηση»
Η Deoleo, κατασκευάστρια εμπορικών σημάτων ελαιολάδου όπως η Bertolli και η Carbonell, περιέγραψε μια τέλεια καταιγίδα προκλήσεων ως «μία από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία» το καλοκαίρι και ζήτησε «βαθιά μεταμόρφωση» του κλάδου. Οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην ισπανική Ανδαλουσία διαμορφώθηκαν στα 6 ευρώ ανά κιλό στις 6 Νοεμβρίου, σύμφωνα με την Expana, μια εταιρεία πληροφοριών αγοράς γεωργικών προϊόντων και τροφίμων. Αυτό είναι μειωμένο κατά περίπου 19% σε μηνιαία βάση και σχεδόν 35% από το υψηλό ρεκόρ των 9,2 ευρώ τον Ιανουάριο.
Η Ισπανία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου, καθιστώντας την παγκόσμια αναφορά για τις τιμές. Η χαλάρωση των τιμών στην αρχή αναμένεται να ξεκινήσει μεταξύ Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου, υπό την προϋπόθεση ότι οι καιρικές συνθήκες και οι συνθήκες συγκομιδής θα παραμείνουν σταθερές τις επόμενες εβδομάδες», δήλωσε ο Γκουζμάν.
«Οι ενδείξεις δείχνουν ότι εάν όλα εξελιχθούν κανονικά, ειδικά εάν οι βροχές συνεχίσουν να ευνοούν την παραγωγή, θα μπορούσαμε να δούμε μια πτωτική τάση στις τιμές καθ' όλη τη διάρκεια του 2025», πρόσθεσε.
Ο Deoleo είπε ότι οι τιμές του ελαιολάδου θα πρέπει να μειωθούν σε περίπου 5 ευρώ ανά λίτρο, μια απότομη πτώση από τα υψηλά των 9 σε 10 ευρώ, που είχε γίνει ο κανόνας στα ισπανικά σούπερ μάρκετ φέτος. «Αυτή η τιμή θα ήταν λογική σε ένα πλαίσιο αυξημένης παραγωγής, η οποία θα αμβλύνει τις εντάσεις στην αγορά και θα διευκόλυνε τη σταδιακή εξομάλυνση των τιμών μετά από μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από αστάθεια».
«Υπαρξιακή απειλή για τον κλάδο»
Ο Kάιλ Χόλαντ, οικονομικος συντάκτης για τα έλαια στην Expana, είπε ότι οι περισσότεροι παράγοντες του κλάδου ήταν «πολύ, πολύ πτωτικοί» όσον αφορά τις προοπτικές των τιμών. «Οι αριθμοί παραγωγής είναι βασικοί. Για την Ισπανία, εξετάζουμε πιθανώς 1,3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, σε σύγκριση με τους 670.000 έως 680.000 μετρικούς τόνους της περασμένης σεζόν, άρα δεν απέχει πολύ από το να διπλασιαστεί βασικά».
Παράλληλα με την Ισπανία, η Expana’s Holland είπε ότι αναμένονται μεγαλύτερες συγκομιδές σε Ελλάδα, Τυνησία και Τουρκία, σημειώνοντας ότι η ποιότητα των ελιών φαίνεται να είναι επίσης «πολύ καλή».
Ο Γκουζμάν της Deoleo είπε ότι δύο συνεχόμενα χρόνια ξηρασίας έχουν προκαλέσει ανησυχία στον κλάδο, «ο οποίος αντιμετωπίζει την ανάγκη προσαρμογής σε ένα όλο και πιο αβέβαιο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής».
Ως απάντηση σε αυτήν την πρόκληση, είπε ότι ο τομέας του ελαιολάδου υφίσταται σημαντικές επενδύσεις σε νέες γεωργικές τεχνολογίες και για την ανάπτυξη πιο ανθεκτικών ποικιλιών ελιάς. «Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η κλιματική αλλαγή έχει αναγνωριστεί ως υπαρξιακή απειλή για τη βιομηχανία», πρόσθεσε.