Προειδοποίηση από το Ιράν στη Δύση: «Αν επαναφέρετε τις κυρώσεις, θα αλλάξουμε το πυρηνικό δόγμα»
Η συζήτηση για τα πυρηνικά του Ιράν είναι πιθανό να επιστρέψει στην κατοχή των δικών της όπλων εάν η Δύση πραγματοποιήσει την απειλή της να επιβάλει εκ νέου όλες τις κυρώσεις του ΟΗΕ, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας.
Ο Σεγιέν Αμπάς Αραγκτσί είπε σε συνέντευξή του ότι το Ιράν είχε ήδη την ικανότητα και τη γνώση να δημιουργήσει πυρηνικά όπλα, αλλά είπε ότι δεν αποτελούν μέρος της στρατηγικής ασφαλείας του. Είπε επίσης ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να συνεχίσει να προμηθεύει όπλα στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Οι δυτικοί αξιωματούχοι θα ανησυχήσουν για την προειδοποίησή του σχετικά με την εκ νέου επιβολή κυρώσεων, οι οποίες ήρθησαν όταν το Ιράν υπέγραψε τη συμφωνία του 2015 που αποσκοπούσε στον περιορισμό των πυρηνικών του δραστηριοτήτων. Ο Aραγκτσί διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών από τον μεταρρυθμιστή πρόεδρο του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν, ο οποίος εξελέγη φέτος με την υπόσχεση να βελτιώσει την οικονομία του Ιράν επιδιώκοντας βελτιωμένες σχέσεις με τη Δύση.
Μιλούσε στη Λισαβόνα πριν από μια συνάντηση μεταξύ Ιρανών και Ευρωπαίων διαπραγματευτών στη Γενεύη την Παρασκευή, την οποία περιέγραψε ως μια συνεδρία καταιγισμού ιδεών για να διαπιστωθεί εάν υπήρχε διέξοδος. Παραδέχτηκε ότι ήταν απαισιόδοξος για τη συνάντηση, λέγοντας ότι δεν ήταν σίγουρος ότι το Ιράν μιλούσε στο σωστό κόμμα.
Είπε ότι πιστεύει ότι τα ευρωπαϊκά έθνη -κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Γαλλία- είχαν τεθεί σε αντιπαράθεση μετά από μια πρόσφατη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), στην οποία εγκρίθηκε πρόταση μομφής που κατατέθηκε στην Ευρώπη, λέγοντας ότι το Ιράν απέτυχε να συνεργαστεί με επιθεωρητές και κατασκεύαζει ένα απόθεμα ουρανίου που δεν είχε ειρηνικό πολιτικό σκοπό.
Ο Aραγκτσί ισχυρίστηκε ότι ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, είχε υποσχεθεί να αποτρέψει την πρόταση μομφής αφού το Ιράν προσφέρθηκε να περιορίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου του στο 60% καθαρότητας, καθώς και να επιτρέψει σε τέσσερις πυρηνικούς επιθεωρητές να επισκεφθούν τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις. «Απέτυχε γιατί οι Ευρωπαίοι είχαν αποφασίσει για την πορεία της αντιπαράθεσης», είπε.
Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι το Ιράν είχε στη συνέχεια «αποφασίσει να εισαγάγει χιλιάδες νέα, εξαιρετικά προηγμένα μηχανήματα στο σύστημα. Αυτό είναι λοιπόν το αποτέλεσμα της πίεσής τους».
Το Ιράν είπε παραμένει εντός των ορίων της συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, ωστόσο, και εξακολουθεί να επιδιώκει συνεργασία. «Δεν έχουμε καμία πρόθεση να προχωρήσουμε περισσότερο από το 60% προς το παρόν και αυτή είναι η αποφασιστικότητά μας αυτή τη στιγμή», είπε. «Θα ήθελα να τονίσω ξανά ότι επιλέξαμε τη γραμμή συνεργασίας για να καταλήξουμε σε μια αξιοπρεπή επίλυση αυτού του προβλήματος».
Ωστόσο, πρότεινε ότι η δέσμευση του Ιράν με τη Δύση στο πυρηνικό της πρόγραμμα δεν ήταν εγγυημένη. «Υπάρχει μια συζήτηση αυτή τη στιγμή στο Ιράν ότι ίσως ήταν μια λάθος πολιτική. Γιατί; Επειδή απέδειξε ότι κάναμε ό,τι ήθελαν και όταν ήρθε η σειρά τους να άρουν τις κυρώσεις, στην πράξη, δεν έγιναν. Άρα ίσως κάτι δεν πάει καλά στην πολιτική μας.
«Μπορώ λοιπόν να σας πω, πολύ ειλικρινά, ότι υπάρχει αυτή η συζήτηση σε εξέλιξη στο Ιράν, και κυρίως μεταξύ των ελίτ –ακόμη και μεταξύ των απλών ανθρώπων– αν πρέπει να αλλάξουμε αυτή την πολιτική ή όχι, αν πρέπει να αλλάξουμε το πυρηνικό μας δόγμα, όπως κάποιοι λένε, ή όχι, γιατί έχει αποδειχθεί ανεπαρκές στην πράξη».
Είπε ότι εάν οι ευρωπαϊκές χώρες επέβαλαν εκ νέου κυρώσεις στο Ιράν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ «τότε [θα] έχουν πείσει τους πάντες στο Ιράν ότι, ναι, το δόγμα σας ήταν λάθος». Και πρόσθεσε: «Και αυτό είναι το αποτέλεσμα μετά από 10 έως 12 χρόνια διαπραγματεύσεων, και μετά από 10 χρόνια εφαρμογής και κατ' οίκον εργασίας και όλα αυτά τα πράγματα, τώρα, το Ιράν είναι πίσω στο κεφάλαιο έβδομο [του καταστατικού του ΟΗΕ], για ποιο λόγο;
«Αν συμβεί αυτό, νομίζω ότι όλοι θα πειστούν ότι έχουμε πάει σε λάθος κατεύθυνση, επομένως πρέπει να αλλάξουμε κατεύθυνση. Οπότε πιστεύω ότι αν συμβεί θα είχαμε κρίση». Ωστόσο είπε ότι προς το παρόν η «φετβά» κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων θα μπορούσε να ακυρωθεί μόνο από τον ανώτατο ηγέτη. «Τα πυρηνικά όπλα δεν έχουν θέση στους υπολογισμούς ασφαλείας μας», είπε.
Είπε επίσης ότι το Ιράν δεν προμήθευσε βαλλιστικούς πυραύλους στη Ρωσία, αλλά ότι είναι θεμιτό για την Τεχεράνη να έχει στενή στρατιωτική συνεργασία με τη Μόσχα, παρόλο που το Ιράν υποστήριξε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Γνωρίζοντας ότι η προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών και άλλου εξοπλισμού από το Ιράν στη Ρωσία για χρήση στην Ουκρανία έχει δηλητηριάσει τις σχέσεις με την Ευρώπη, ο Aραγκτσί είπε: «Δεν βρίσκονται σε καμία ηθική ή πολιτική θέση να παραπονεθούν για τη συνεργασία μας με τη Ρωσία […] όταν την ίδια στιγμή πουλάνε όπλα, εξελιγμένα όπλα στο Ισραήλ για να σκοτώσουν Παλαιστίνιους».
Πρόσθεσε ότι το Ιράν είναι έτοιμο να συνεχίσει να προμηθεύει όπλα στη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, εάν ζητηθεί από την οργάνωση, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ είχε συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός μόνο επειδή δεν μπορούσε να «τελειώσει τη δουλειά».
Δίνοντας την ετυμηγορία του για την έκβαση της αντιπαράθεσης με τον Λίβανο, που πολλοί λένε ότι έχει αποδυναμώσει το Ιράν, είπε: «Γιατί το Ισραήλ είναι τώρα έτοιμο για κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο; Επειδή δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει τη δουλειά και δεν μπορούν να ολοκληρώσει τη δουλειά. Ναι, η Χεζμπολάχ έχει υποφέρει, αλλά δέχθηκε πλήγμα κυρίως στην ηγεσία της και στους διοικητές υψηλού επιπέδου, αλλά η οργάνωση είναι άθικτη».
Ερωτηθείς τέλος εάν η εξωτερική πολιτική του Ιράν προκαλούσε εσωτερική δυστυχία, αποδέχτηκε ότι ο Πεζεσκιάν κέρδισε τις προεδρικές εκλογές επειδή ήθελε να εγκαταλείψει τις κυρώσεις και να εμπλακεί με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά αμφισβήτησε αν έχει γίνει δεκτός από τη Δύση. «Το πρωί μετά την τελετή ορκωμοσίας του, ο Ισμαήλ Χανίγια [ο αρχηγός του πολιτικού γραφείου της Χαμάς] δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη», είπε. «Έχω περάσει τις πρώτες 100 μέρες μου ως υπουργός Εξωτερικών προσπαθώντας να αποτρέψω έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας».