Συρία: Η νέα σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα διαρκέσει - Πώς εκμεταλλεύθηκαν οι αντάρτες

Δεν έπεσε το Κίεβο σε τρεις μέρες, αλλά το Χαλέπι. Μια αιφνιδιαστική επίθεση που εξαπέλυσαν Σύροι αντάρτες από τα βορειοδυτικά της χώρας την περασμένη εβδομάδα αναζωπύρωσε μια παγωμένη σύγκρουση- και αποκάλυψε μια αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων που προκλήθηκε όχι από έναν αλλά δύο κοντινούς πολέμους, στην Ουκρανία και τον Λίβανο.

Το Χαλέπι ήταν το σκηνικό σκληρών και καταστροφικών μαχών μεταξύ 2012 και 2016, όταν ο συριακός εμφύλιος πόλεμος ήταν στο αποκορύφωμά του. Ομάδες ανταρτών αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν καθώς οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις που υποστηρίζουν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ κατάφεραν να καταλάβουν τη δεύτερη πόλη της χώρας, με τη βοήθεια της Ρωσίας και της αεροπορίας της.

Ωστόσο, η περιοχή Ιντλίμπ της Συρίας στα βορειοδυτικά, με πληθυσμό περίπου 5 εκατομμυρίων, παρέμεινε εκτός ελέγχου του Άσαντ. Μια παρέμβαση της Τουρκίας το 2020, στήριξε τη θέση της «Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ» (HTS), μιας τζιχαντιστικής σουνιτικής ομάδας που αποχώρησε από την Αλ Κάιντα από το 2016, αλλά παραμένει απαγορευμένη από το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες δυτικές χώρες.

Η κατάπαυση του πυρός είχε παραμείνει σε ισχύ από τον Μάρτιο του 2020, αλλά οι υποστηρικτές του Άσαντ έχουν αποδυναμωθεί, και μαζί της το συριακό καθεστώς. Η επίθεση που ξεκίνησε την Τετάρτη ανάγκασε μια εσπευσμένη υποχώρηση από τις κυβερνητικές δυνάμεις και το Σάββατο η πόλη φαινόταν να βρίσκεται στα χέρια των ανταρτών, μια υπενθύμιση της στοιχειώδους στρατιωτικής αποτελεσματικότητας του αιφνιδιασμού.

Το ερώτημα είναι γιατί οι δυνάμεις του Άσαντ ήταν ξαφνικά τόσο ευάλωτες, όταν πριν από τέσσερα χρόνια φάνηκαν κοντά στην συντριβή του HTS στην Ιντλίμπ. Οι απαντήσεις δεν είναι δύσκολο να βρεθούν. Η Ρωσία δεν είναι η δύναμη που ήταν στη Συρία την τελευταία δεκαετία, επειδή η Μόσχα έχει μετατοπίσει το στρατιωτικό της επίκεντρο και τους πόρους της στην εισβολή της στην Ουκρανία.

Όπως σημείωσε το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου το Σάββατο, τα πυραυλικά συστήματα S-300 αποσύρθηκαν από τη Συρία για τον πόλεμο στην Ουκρανία το 2022 και η παρουσία της Ρωσίας γενικά υποβαθμίστηκε. Η ικανότητα της Μόσχας να παρέχει σταθερή υποστήριξη στον Άσαντ θα περιοριστεί αναπόφευκτα μακροπρόθεσμα.

Η Ρωσία έχει εξαπολύσει διαδοχικές αεροπορικές επιδρομές στο Χαλέπι, την Ιντλίμπ και τις γύρω περιοχές, από την αεροπορική της βάση Χμειμίμ, σκοτώνοντας τουλάχιστον 200 ανθρώπους, αλλά φαίνεται να είχαν ελάχιστη έως καθόλου επίδραση στην προέλαση των ανταρτών μέχρι στιγμής. Ο φαινομενικός ρωσικός βομβαρδισμός του πανεπιστημιακού νοσοκομείου στο Χαλέπι την Κυριακή, με 12 νεκρούς, δεν έχει προφανώς καμία στρατιωτική αξία.

Η δεύτερη αλλαγή προκλήθηκε από τις επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον πληρεξουσίων του Ιράν στη Συρία, με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι οποίοι έχουν αποδεκατιστεί από βομβαρδισμούς της ισραηλινής αεροπορίας. Δεν είναι τυχαίο ότι την ημέρα που ανακοινώθηκε η κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, ξεκίνησε η επίθεση της οργάνωσης HTS.

«Οι πληρεξούσιοι του Ιράν έχουν υποβαθμιστεί ουσιαστικά και αυτό έχει αναμφισβήτητο αντίκτυπο» στις χερσαίες δυνάμεις του καθεστώτος Άσαντ, δήλωσε ο Μπουρτσού Οζσελίκ, ειδικός στη Μέση Ανατολή στο thinktank του Royal United Services Institute. Αλλά σκέφτηκε επίσης ότι το ίδιο το Ιράν, το οποίο υπέστη απώλειες στις άμεσες στρατιωτικές ανταλλαγές με το Ισραήλ, μπορεί επίσης να είναι πιο προσεκτικό να παρέμβει ή να επιτρέψει στους πληρεξουσίους του να παρέμβουν επίσης.

«Η πραγματική πρόκληση για τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος είναι η έλλειψη προθυμίας μέχρι στιγμής από το Ιράν ως προστάτη της Χεζμπολάχ και της Ρωσίας να αναπτύξει στρατιωτικά μέσα και αεροπορική δύναμη για να διασώσει το καθεστώς όπως έκανε πριν», πρόσθεσε. Μια απροκάλυπτη επέμβαση του Ιράν για την υποστήριξη του Άσαντ μπορεί επίσης να προκαλέσει περαιτέρω βομβαρδισμούς από το Ισραήλ.

Οι ειδικοί που παρακολουθούν την κατάσταση στα βορειοδυτικά της Συρίας γνώριζαν ήδη ότι επρόκειτο για μια σύγκρουση που δεν επιλύθηκε ποτέ και ότι η HTS, μια ομάδα υποκινούμενη από θρησκευτικές συγκρούσεις, σχεδίαζε μια μελλοντική επίθεση. Σε στενούς στρατιωτικούς όρους, η συγκυρία ίσως φαίνεται απλή, αν και προκαλεί έκπληξη το πόσο γρήγορα πέτυχε η αρχική επίθεση.

Για τη Μέση Ανατολή, ωστόσο, υπάρχει μια πικρή ειρωνεία ότι καθώς μια σύγκρουση σταματά, μια άλλη ξαναρχίζει. Δεδομένης της υπαρξιακής απειλής που προκαλούν ξαφνικά οι αντάρτες στο καθεστώς Άσαντ, δεν είναι πιθανό να τελειώσει σύντομα.

Guardian