Συρία: Μέσα στο «ανθρώπινο σφαγείο» της «Κόκκινης Φυλακής» του Άσαντ

Οι διασώστες δίνουν μάχη για να απελευθερώσουν κρατούμενους από την υποτιθέμενη κόλαση της Συρίας, τη λεγόμενη «Κόκκινη Φυλακή» ή «Ανθρώπινο Σφαγείο» αλλά οι αντάρτες που απελευθέρωσαν γυναίκες και παιδιά απο εφιαλτικά κλουβιά φέρεται να μην μπορούν ακόμη να αποκτήσουν πρόσβαση στους εγκλωβισμένους άνδρες.

Η φυλακή Σαϊντνάγια κοντά στη Δαμασκό - με το πρωσονύμιο «Ανθρώπινο Σφαγείο - λέγεται ότι περιέχει υπόγεια κελιά υψίστης ασφαλείας στο κόκκινο κτήριο της. Πλάνα που δεν έχουν επαληθευτεί φέρεται να δείχνουν τους αντάρτες να «ανοίγουν κελιά ένα-ένα» γκρεμίζοντας τοίχους και λέγεται ότι έχουν σώσει «εκατοντάδες κρατούμενους, ανάμεσά τους γυναίκες και μικρά παιδιά».

Αλλά υπάρχουν άνδρες παγιδευμένοι σε κελιά τρεις ορόφους κάτω από το έδαφος σε ένα τμήμα που ονομάζεται «Κόκκινη Φυλακή», είπαν κάποιοι. Στη στρατιωτική φυλακή, που ονομάστηκε «θάλαμος βασανιστηρίων», φέρεται να έχει απαγχονιστεί από 5.000 έως 13.000 κρατούμενους από το 2011, σύμφωνα με το AlJazeera.

Το αποκαρδιωτικό βίντεο δείχνει ένα μικρό παιδί να βγαίνει από τις ξεκλείδωτες πόρτες του κελιού και να δείχνει μπερδεμένο καθώς οι αντάρτες στρατιώτες φωνάζουν «Allahu Akbar» - που σημαίνει «Ο Θεός είναι μεγάλος» - καθώς απελευθερώνουν εκατοντάδες κρατούμενους.

Η συριακή ομάδα πολιτικής άμυνας γνωστή ως «Λευκά Κράνη»τόνισε από την πλευρά της οτι ερευνά αναφορές από επιζώντες της διαβόητης φυλακής Σαϊντνάγια ότι άνθρωποι κρατούνται σε κρυμμένα υπόγεια κελιά. Γράφοντας στο X, η ομάδα λέει ότι έχει αναπτύξει πέντε «εξειδικευμένες ομάδες έκτακτης ανάγκης» στη φυλακή, οι οποίες βοηθούνται από έναν οδηγό που γνωρίζει τη διάταξη της φυλακής.

Η Σαϊντνάγια είναι μια από τις φυλακές που άνοιξαν καθώς οι αντάρτες ανέλαβαν τον έλεγχο της χώρας. Οι αρχές στην επαρχία της Δαμασκού ανέφεραν ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες για την απελευθέρωση κρατουμένων, ορισμένοι από τους οποίους «σχεδόν πνίγονταν μέχρι θανάτου» από την έλλειψη εξαερισμού.

Το βίντεο που επικαλείται το Reuters δείχνει αντάρτες να πυροβολούν την κλειδαριά έξω από την πύλη της φυλακής Saydnaya και να χρησιμοποιούν πυρά για να ανοίξουν κλειστές πόρτες που οδηγούν στα κελιά. Άντρες ξεχύθηκαν στους διαδρόμους. Άλλα πλάνα, τα οποία το πρακτορείο ειδήσεων Reuters αναφέρει ότι τραβήχτηκαν στους δρόμους της Δαμασκού, φαίνεται να δείχνουν πρόσφατα απελευθερωμένους κρατούμενους να τρέχουν στο δρόμο.

Σε αυτό, κάποιος ρωτά έναν περαστικό τι συνέβη. «Ανατρέψαμε το καθεστώς», απαντούν, προκαλώντας ενθουσιασμό και γέλιο στον πρώην κρατούμενο. Από όλα τα σύμβολα της κατασταλτικής φύσης του καθεστώτος Άσαντ, το δίκτυο των φυλακών στις οποίες εξαφανίζονταν όσοι εξέφραζαν οποιαδήποτε μορφή διαφωνίας έριξε τη μεγαλύτερη και πιο σκοτεινή σκιά.

Στη Σαϊντνάγια , τα βασανιστήρια, οι σεξουαλικές επιθέσεις και οι μαζικές εκτελέσεις ήταν η μοίρα χιλιάδων ανθρώπων. Πολλοί δεν επανεμφανίστηκαν ποτέ, με τις οικογένειές τους συχνά να μην γνωρίζουν για πολλά χρόνια αν είναι ζωντανοί ή νεκροί.

Ένας από αυτούς που επέζησαν από τη δοκιμασία, ο Omar al-Shogre, μίλησε στο BBC την Κυριακή για όσα υπέμεινε κατά τη διάρκεια τριών ετών φυλάκισης ως έφηβος. «Ξέρω τον πόνο, ξέρω τη μοναξιά και επίσης την απελπισία που νιώθεις γιατί ο κόσμος σε άφησε να υποφέρεις και δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό», είπε. «Ανάγκασαν τον ξάδερφό μου που τον αγαπούσα τόσο πολύ να με βασανίσει»

Η επαρχία της Δαμασκού εν τω μεταξύ απηύθυνε έκκληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πρώην στρατιώτες και εργαζόμενους στις φυλακές του καθεστώτος Άσαντ να δώσουν στις δυνάμεις των ανταρτών τους κωδικούς για ηλεκτρονικές υπόγειες πόρτες. Λένε ότι δεν μπόρεσαν να τα ανοίξουν για να απελευθερώσουν «περισσότερους από 100.000 κρατούμενους που φαίνονται στις οθόνες CCTV.

Τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και μέσω ειδησεογραφικών πρακτορείων, συμπεριλαμβανομένου του Al Jazeera, σχετικά με τις φαινομενικές προσπάθειες πρόσβασης σε χαμηλότερα σημεία της φυλακής. Σε αυτό, φαίνεται ένας άνδρας να χρησιμοποιεί έναν τύπο στύλου για να χτυπήσει έναν τοίχο από κάτω, αποκαλύπτοντας ένα σκοτεινό χώρο πίσω.

Άλλα πλάνα δείχνουν κρατούμενους να απελευθερώνονται - συμπεριλαμβανομένου ενός μικρού παιδιού που κρατείται με τη μητέρα του. Εμφανίζεται σε ένα βίντεο απελευθέρωσης γυναικών που δημοσιεύτηκε από την Ένωση Κρατουμένων και Αγνοουμένων στη Φυλακή Σαϊντνάγια (ADMSP) που εδρεύει στην Τουρκία. «Αυτός [ο Άσαντ] έπεσε. Μην φοβάστε», λέει μια φωνή στο βίντεο, προφανώς προσπαθώντας να καθησυχάσει τις γυναίκες ότι είναι πλέον ασφαλείς.

Το βίντεο που επαληθεύτηκε από το Γαλλικό Πρακτορείο δείχνει Σύρους να σπεύδουν να δουν αν οι συγγενείς τους ήταν μεταξύ εκείνων που απελευθερώθηκαν από τη Σαϊντνάγια, όπου χιλιάδες υποστηρικτές της αντιπολίτευσης λέγεται ότι βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν υπό το καθεστώς Άσαντ.

Καθ' όλη τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, που ξεκίνησε το 2011, οι κυβερνητικές δυνάμεις κράτησαν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε στρατόπεδα κράτησης, όπου οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων λένε ότι τα βασανιστήρια ήταν συνηθισμένα. Το Σάββατο η Hayat Tahrir al-Sham (HTS) δήλωσε ότι απελευθέρωσε περισσότερους από 3.500 κρατούμενους από τη στρατιωτική φυλακή της Χομς καθώς η ομάδα κατέλαβε την πόλη.

Καθώς έμπαιναν στην πρωτεύουσα ώρες αργότερα, νωρίς την Κυριακή, το HTS ανακοίνωσε το «τέλος της εποχής της τυραννίας στη φυλακή της Σαϊντνάγια», η οποία έχει γίνει η λέξη για τις πιο σκοτεινές καταχρήσεις της εποχής του Άσαντ. Σε μια έκθεση του 2022, η ADMSP είπε ότι η εν λόγω φυλακή «ουσιαστικά έγινε στρατόπεδο θανάτου» μετά την έναρξη του εμφυλίου πολέμου.

Υπολογίστηκε ότι περισσότεροι από 30.000 κρατούμενοι είτε είχαν εκτελεστεί είτε πέθαναν ως αποτέλεσμα βασανιστηρίων, έλλειψης ιατρικής περίθαλψης ή πείνας μεταξύ 2011 και 2018. Επικαλούμενοι μαρτυρίες από τους λίγους αποφυλακισμένους, τουλάχιστον άλλοι 500 κρατούμενοι είχαν εκτελεστεί μεταξύ 2018 και 2021 , είπε.

Το 2017, η Διεθνής Αμνηστία περιέγραψε τη Σαϊντνάγια ως «ανθρώπινο σφαγείο», σε μια έκθεση που ισχυριζόταν ότι οι εκτελέσεις είχαν εγκριθεί στα ανώτατα επίπεδα της κυβέρνησης Άσαντ. Η κυβέρνηση εκείνη την εποχή απέρριψε τους ισχυρισμούς της Αμνηστίας ως «αβάσιμους» και «στερούμενους αλήθειας», επιμένοντας ότι όλες οι εκτελέσεις στη Συρία ακολουθούσαν τη δέουσα διαδικασία.