Συρία: Σχηματίζεται η «κυβέρνηση Σωτηρίας» - Ισραήλ, ΗΠΑ και Τουρκία βομβαρδίζουν στόχους

Η αστραπιαία ανατροπή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ έκανε τους Σύρους, τις χώρες της περιοχής και τις παγκόσμιες δυνάμεις να ανησυχούν για το τι θα ακολουθήσει καθώς η συμμαχία των ανταρτών έκανε τα πρώτα της βήματα για μια μεταβατική κυβέρνηση

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε κεκλεισμένων των θυρών αργά τη Δευτέρα και οι διπλωμάτες δήλωσαν ότι ήταν ακόμη σοκαρισμένοι με το πόσο γρήγορα εξελίχθηκε η ανατροπή του Άσαντ σε διάστημα 12 ημερών, μετά από έναν 13χρονο εμφύλιο πόλεμο που παρέμεινε σε αδιέξοδο για χρόνια.

«Όλοι αιφνιδιάστηκαν, όλοι, συμπεριλαμβανομένων των μελών του συμβουλίου. Πρέπει λοιπόν να περιμένουμε και να δούμε και να παρακολουθήσουμε... και να αξιολογήσουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση» είπε ο Ρώσος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Vassily Nebenzia μετά τη συνάντηση του σώματος.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας εμφανίστηκε ενωμένο ως προς την ανάγκη διατήρησης της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και θα εργαστεί για μια κοινή δήλωση τις επόμενες ημέρες, δήλωσαν Αμερικανοί και Ρώσοι διπλωμάτες μετά τη συνάντηση. «Κανείς δεν περίμενε ότι οι συριακές δυνάμεις θα έπεφταν σαν ένα σπίτι από τραπουλόχαρτα και αιφνιδίασε πολλούς ανθρώπους», δήλωσε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ. «Είναι μια πολύ ρευστή κατάσταση, αλλά σχεδόν όλοι μίλησαν για την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας της Συρίας, της ανησυχίας για την ανθρωπιστική κατάσταση».

Η Ρωσία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της κυβέρνησης του Άσαντ, προσφέροντάς της βοήθεια της να πολεμήσει τους αντάρτες. Ο Σύρος ηγέτης έφυγε από τη Δαμασκό για τη Μόσχα την Κυριακή, δίνοντας τέλος στη βάναυση κυριαρχία των 50 ετών από την οικογένειά του. Με το κλίμα στη Δαμασκό να είναι ακόμα πανηγυρικό, ο πρωθυπουργός του Άσαντ, Μοχάμεντ Τζαλάλι, συμφώνησε χθες να παραδώσει την εξουσία στην «Κυβέρνηση Σωτηρίας» της οποίας ηγούνται αντάρτες, μια διοίκηση που εδρεύει σε εδάφη που ελέγχονται από τους αντάρτες στη βορειοδυτική Συρία.

Με τα γεγονότα να κινούνται με συχνά ιλιγγιώδεις ρυθμούς, οι αντάρτες που ανέτρεψαν τον Άσαντ ανακοίνωσαν επίσης στο Telegram ότι προσφέρουν γενική αμνηστία για τους στρατεύσιμους του καθεστώτος

Ο κύριος διοικητής των ανταρτών Aχμέντ αλ Σαραα, πιο γνωστός ως Aμπου Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, συναντήθηκε με τον Τζαλάλι και τον αντιπρόεδρο Φαιζάλ Mεκντάντ για να συζητήσουν τη μεταβατική κυβέρνηση, η οποία μπορεί να πάρει μέρες να υλοποιηθεί. Το τηλεοπτικό δίκτυο Al Jazeera ανέφερε ότι επικεφαλής της μεταβατικής αρχής θα είναι ο Μοχάμεντ αλ Μπασίρ, ο οποίος είχε ηγηθεί της «Κυβέρνησης Σωτηρίας».

Η προέλαση της πολιτοφυλακής με επικεφαλής τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), πρώην θυγατρική της Αλ Κάιντα, ήταν ένα σημείο καμπής γενεών για τη Μέση Ανατολή. Ο εμφύλιος πόλεμος που ξεκίνησε το 2011 σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, προκάλεσε μια από τις μεγαλύτερες προσφυγικές κρίσεις της σύγχρονης εποχής, μετέτρεψε τις πόλεις σε ερείπια, ενώ κατέστρεψε την οικονομία από τις παγκόσμιες κυρώσεις.

Αλλά η συμμαχία των ανταρτών δεν έχει κοινοποιήσει σχέδια για το μέλλον της Συρίας και δεν υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια μετάβαση στη διαλυμένη περιοχή. Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν περισσότερο από 1% τη Δευτέρα, εν μέρει λόγω ανησυχιών ότι η αστάθεια στη Συρία, η οποία δεν είναι σημαντικός παραγωγός πετρελαίου, θα μπορούσε να αυξήσει τις περιφερειακές εντάσεις, ανέφεραν αναλυτές.

Βομβαρδισμοί από περιφερειακούς παράγοντες

Την ίδια στιγμνή βομβαρδιστικές επιδρομές έπληξαν τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Συρία, καθώς περιφερειακοί παράγοντες στη Μέση Ανατολή προσπαθούσαν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους στη χώρα μετά την ξαφνική πτώση του προέδρου της, Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος κατέφυγε στη Μόσχα.

Καθώς οι αντάρτες υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής HTS απελευθέρωσαν κρατούμενους του καθεστώτος, μεταξύ άλλων από τη διαβόητη φυλακή Σεΐντνάγια – που συχνά αναφέρεται ως «ανθρώπινο σφαγείο», το Ισραήλ, η Τουρκία και οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν στρατιωτική δράση, ενώ οι πρώην υποστηρικτές του Άσαντ, η Ρωσία και το Ιράν συμμετείχαν επίσης σε προσπάθειες για τη διαμόρφωση μιας μελλοντικής Συρίας.

Οι ΗΠΑ έχουν πλήξει στόχους που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) στην κεντρική Συρία, ενώ η Τουρκία έχει επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ. Μία συμφωνία για την απόσυρση των κουρδικών δυνάμεων από τη βόρεια πόλη Mανμπίζ φέρεται να επιτεύχθηκε τη Δευτέρα μετά από προέλαση του Συριακού Εθνικού Στρατού που υποστηρίζεται από την Τουρκία.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι το Ισλαμικό Κράτος θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την περίοδο για να αποκαταστήσει τις δυνατότητες στη Συρία. Ο Μπλίνκεν πρόσθεσε ότι οι δηλώσεις των ανταρτών για την οικοδόμηση μιας διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς ήταν ευπρόσδεκτες, αλλά ότι το πραγματικό μέτρο θα ήταν στη δράση που θα αναλάβουν.

«Η ιστορία δείχνει πόσο γρήγορα οι στιγμές υπόσχεσης μπορούν να οδηγήσουν σε σύγκρουση και βία. Το IS θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την περίοδο για να αποκαταστήσει τις δυνατότητές του, να δημιουργήσει ασφαλή καταφύγια. Όπως δείχνουν τα χτυπήματα ακριβείας μας το Σαββατοκύριακο, είμαστε αποφασισμένοι να μην το επιτρέψουμε».

Συνεχίζεται ο πόλεμος δι'αντιπροσώπων

Το Ισραήλ επιβεβαίωσε επίσης ότι έστειλε δυνάμεις στην ουδέτερη ζώνη πέρα ​​από τα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα Γκολάν και σε πρώην συριακές στρατιωτικές θέσεις στο όρος Ερμών σε αυτό που περιέγραψε ως «προσωρινό μέτρο». Ανέφερε ότι θα συνεχίσει με αεροπορικές επιδρομές σε τοποθεσίες του πρώην καθεστώτος που σχετίζονται με πυραύλους και χημικά όπλα, και με αεροπορικές επιδρομές που αναφέρθηκαν το βράδυ της Δευτέρας σε εγκατάσταση αεράμυνας κοντά στο λιμάνι της Λατάκια.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με έδρα τη Βρετανία δήλωσε την Τρίτη ότι το Ισραήλ «κατέστρεψε τις πιο σημαντικές στρατιωτικές τοποθεσίες στη Συρία» με περίπου 250 αεροπορικές επιδρομές από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Οι επιδρομές είχαν στόχο αεροδρόμια και αποθήκες, μοίρες αεροσκαφών, ραντάρ, στρατιωτικούς σταθμούς και πολλαπλές αποθήκες όπλων και πυρομαχικών τις τελευταίες 48 ώρες, ανέφερε.

Με έντονα ανταγωνιστικές ατζέντες, η Τουρκία και το Ισραήλ έχουν ήδη θέσει τις «κόκκινες γραμμές» τους σχετικά με τη Συρία, με την Τουρκία να λέει ότι δεν θα δεχόταν το κουρδικό PKK ή το Ισλαμικό Κράτος να επωφεληθούν από τη νέα κατάσταση. Η Τουρκία φιλοξενεί 3 εκατομμύρια πρόσφυγες. Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο επέμεινε ότι η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να επεκτείνει την εμβέλειά της στη Συρία, παρά την υποστήριξή της στους Σύρους αντάρτες.

«Η Τουρκία δεν εποφθαλμιά το έδαφος κάποιας άλλης χώρας», είπε ο Ερντογάν. «Ο μόνος στόχος των διασυνοριακών μας επιχειρήσεων είναι να σώσουμε την πατρίδα μας από τις τρομοκρατικές επιθέσεις», πρόσθεσε, αναφερόμενος στις επιδρομές που στοχεύουν το YPG υπό την ηγεσία των Κούρδων, που εδρεύει στη βορειοανατολική Συρία.

Το Ιράν, το οποίο υποστήριξε τον Άσαντ στον βίαιο εμφύλιο πόλεμο της χώρας για να διατηρήσει τον χερσαίο του διάδρομο προς τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, έδειξε επίσης ότι άνοιξε γρήγορα μια απευθείας γραμμή επικοινωνίας με τους αντάρτες που ανέτρεψαν τον Άσαντ, σε μια προσπάθεια «να αποτρέψει μια εχθρική τροχιά» μεταξύ των χωρών.

Ώρες μετά την πτώση του Άσαντ το πρωί της Κυριακής, το Ιράν είπε ότι αναμένει ότι οι σχέσεις με τη Δαμασκό θα συνεχιστούν με βάση την «μακροπρόθεσμη και σοφή προσέγγιση» των δύο χωρών και ζήτησε τη σύσταση μιας κυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς που θα εκπροσωπεί όλα τα τμήματα της συριακής κοινωνίας. Και στη δική του προειδοποίηση, το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax, επικαλούμενο βουλευτή, είπε ότι η Μόσχα θα απαντήσει σκληρά σε οποιαδήποτε επίθεση στις στρατιωτικές της βάσεις στη Συρία.

Με την αστραπιαία προέλαση μιας συμμαχίας πολιτοφυλακής υπό την ηγεσία του HTS, πρώην θυγατρικής της Αλ Κάιντα, που σηματοδοτεί μια δραματική μεταμόρφωση στη δυναμική της Μέσης Ανατολής, η πτώση του Άσαντ έχει αφαιρέσει ένα προπύργιο με τη βοήθεια του οποίου το Ιράν και η Ρωσία είχαν ασκήσει επιρροή σε όλο τον αραβικό κόσμο. Ο Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, είπε ότι η Συρία βρισκόταν σε μια περίοδο κινδύνου και αβεβαιότητας και ήταν η πρώτη φορά εδώ και χρόνια που ούτε η Ρωσία, το Ιράν ούτε η Χεζμπολάχ είχαν σημαντικό ρόλο εκεί.