Ρεπορτάζ Newsbomb: Η «μετάλλαξη» των τζιχαντιστών που κυβερνούν την Συρία – Η προδοσία της Αλ Κάιντα
Το μέλλον της Συρίας υπό την ισλαμιστική HTS θα θυμίζει περισσότερο την κυριαρχία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο παρά τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν
Ως «άγνωστος παράγοντας» αντιμετωπίζονται από μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας οι τζιχαντιστές της HTS, που μέσα σε λίγες ημέρες έγιναν παγκοσμίως γνωστοί, καταλαμβάνοντας δίχως ουσιαστική μάχη την Συρία, ανατρέποντας το καθεστώς της οικογένειας Άσαντ.
Εξέλιξη που όπως είναι φυσικά εγείρει πλήθος ερωτημάτων τόσο για το μέλλον της Συρίας γενικότερα, όσο και ειδικότερα για τους χριστιανικούς πληθυσμούς που διαβιούν σε αυτή, μαζί με τους Δρούζους αλλά και τους Αλεβίτες.
Είναι δυνατόν μια οργάνωση τζιχαντιστών να μετατραπεί, όπως διακηρύσσουν δυτικά ΜΜΕ σε ένα «φιλελεύθερο καθεστώς» που θα διασφαλίσει την προστασία τους;
Προκειμένου να διαλευκανθεί το πώς μια τέτοια τζιχαντιστική ομάδα εξελίχθηκε σε κρατική οντότητα το Newsbomb.gr επικοινώνησε με την Εύα Κουλουριώτη, πολιτική αναλύτρια ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής και αρθρογράφο σε πλήθος μέσων της συγκεκριμένης περιοχής, που έχει ασχοληθεί επισταμένως με τη συγκεκριμένη οργάνωση.
Newsbomb.gr: Με βάση την υφιστάμενη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, τι σηματοδοτεί η εδραίωση του HTS ως κύριου παίκτη στην μετά Άσαντ εποχή στη Συρία;
Εύα Κουλουριώτη: Είναι ακόμη νωρίς να αποφασιστεί εάν η ηγεσία της Hay'at Tahrir al-Sham θα διατηρήσει την εξουσία στην Συρία, αλλά σύμφωνα με τις επαφές μου με την συριακή πολιτική αντιπολίτευση με επικεφαλής τον Συριακό Συνασπισμό, μια σειρά από πλατφόρμες της συριακής αντιπολίτευσης έχουν ξεκινήσει διαβουλεύσεις μεταξύ τους σε άμεση επαφή με την Hay'at Tahrir al-Sham, για να σχηματίσουν ένα πολιτικό συμβούλιο με τις περισσότερες από αυτές. Αυτό το συμβούλιο θα αναλάβει την διοίκηση της χώρας μετά από περίπου τρεις μήνες και θα εργαστεί για την σύνταξη του νέου συριακού συντάγματος και στην συνέχεια την προετοιμασία για δημοκρατικές κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές.
Όμως, εκτός από τον αντίκτυπο του ελέγχου της Δαμασκού από την Hay'at Tahrir al-Sham ή οποιαδήποτε άλλη ομάδα, είναι βέβαιο ότι η πτώση του καθεστώτος Άσαντ θα έχει σεισμικές επιπτώσεις στην περιοχή και στην γεωγραφία πέρα από αυτήν. Στην αρένα του Λιβάνου, και με την Χεζμπολάχ και το Ισραήλ να υπογράφουν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η ηγεσία της πολιτοφυλακής και οι σύμμαχοί της στην Τεχεράνη στηρίζονταν στον ρόλο του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία για την αποκατάσταση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της μετά τα σοβαρά χτυπήματα που δέχτηκε από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις. Αυτό το στοίχημα είναι πλέον στον αέρα, καθώς η Συρία μετά τον Άσαντ, όποιος και να την κυβερνά, δεν θα επιτρέψει να περάσει κανένα όπλο στον Λίβανο.
Πώς οι αλλαγές στην Συρία επηρεάζουν τον Λίβανο
Η αλλαγή στην Συρία θα αποτυπωθεί και στις πολιτικές ισορροπίες στην Βηρυτό. Στην αναμενόμενη ψηφοφορία στο λιβανικό κοινοβούλιο, την 8η Ιανουαρίου, για την ανάδειξη προέδρου της χώρας, όλες οι ενδείξεις υποδεικνύουν αύξηση των πιθανοτήτων του διοικητή του στρατού, στρατηγού Ζοζέφ Αούν, ο οποίος υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, ακόμη και τους Άραβες. Εάν αυτό υλοποιηθεί, θα συνιστά ένα βήμα για τον περιορισμό της επιρροής της Χεζμπολάχ στο λιβανικό κράτος και την μείωση των στρατιωτικών της δυνατοτήτων και του κινδύνου για το Ισραήλ και την περιοχή.
Στην Μέση Ανατολή γενικά, μπορούμε να πούμε σήμερα ότι, με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στην Συρία, το ιρανικό σχέδιο για την σιιτική ημισέληνο, το οποίο ο Χομεϊνί θεωρούσε μέρος αυτού που είναι γνωστό ως εξαγωγή της επανάστασης και εφαρμόστηκε στο έδαφος με την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ που σηματοδότησε την αρχή της ιρανικής επέκτασης στην Μέση Ανατολή, τελείωσε. Πιστεύω ότι το Ιράκ θα κινηθεί επίσης προς εσωτερικές πολιτικές αλλαγές. Όσο για το πιο σημαντικό σημείο καμπής μετά την πτώση του Άσαντ, αυτό είναι η αμερικανο-ισραηλινή απόφαση που σχετίζεται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Υπάρχει πραγματική μετεξέλιξη της συγκεκριμένης ομάδας; Μπορεί κάποιος που ξεκινά ως τζιχαντιστής να γίνει μετριοπαθής, ή έχουμε μια κατάσταση παρόμοια με την κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν;
Η Hay’at Tahrir al-Sham, η οποία, όπως είναι γνωστό, ξεκίνησε με το όνομα Jabhat al-Nusra, έχει γίνει μάρτυρας αλλαγών και διαφοροποιήσεων που περιλάμβαναν ιδεολογία, πολιτική και άτομα. Όταν ο Abu Bakr al-Baghdadi ανακοίνωσε την ένταξη του Μετώπου Nusra στην οργάνωσή του στο Ιράκ, ο Jolani απέρριψε αυτή την απόφαση, η οποία πυροδότησε πόλεμο μεταξύ των δύο ομάδων για αρκετά χρόνια. Το ISIS εξακολουθεί να θεωρεί την ηγεσία της Hay’at Tahrir al-Sham ως προδότες και καλεί τους μαχητές του να τους σκοτώσουν.
Όσον αφορά στη σύνδεση της οργάνωσης με την Αλ Κάιντα, η ομάδα είχε ανακοινώσει τον διαχωρισμό της από αυτήν την οργάνωση πριν από χρόνια, κάτι που μεταφράστηκε στην πραγματικότητα με το ότι η Hay’at Tahrir al-Sham δεν πραγματοποίησε καμμία επίθεση ή στρατιωτική ενέργεια έξω από το συριακό έδαφος. Εργάστηκε, επίσης, για να περιορίσει την παρουσία του κλάδου της Αλ Κάιντα στην Συρία, γνωστού ως Hurras al-Din (Φύλακες της Θρησκείας).
Οργανωτικά, παρακολουθώντας την Hay’at Tahrir al-Sham, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι όλοι οι μαχητές της ομάδας είναι πλέον Σύροι, ενώ περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς ήταν μη Σύροι όταν ξεκίνησαν με το όνομα al-Nusra. Ωστόσο, φυσικά, υπάρχουν ομάδες εκτός της οργάνωσης που δεν είναι Σύροι, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι η ομάδα al-Tawhid wa al-Jihad και η ομάδα του Ισλαμικού Κόμματος του Τουρκεστάν.
Οι επαφές με ΗΠΑ και Τουρκία
Πολιτικά, η Hay’at Tahrir al-Sham έχει σαφώς ωριμάσει μέσω των διεθνών επαφών και των εσωτερικών πολιτικών της. Η ηγεσία της οργάνωσης επικοινωνούσε με την πρώην κυβέρνηση Τραμπ, ενώ έχει και συνεχή γραμμή επικοινωνίας με την Άγκυρα. Έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση του ISIS στην βόρεια Συρία και στη δολοφονία των ηγετών του. Εσωτερικά, με τον έλεγχο της πόλης του Χαλεπίου, η πολιτική της ήταν επιεικής με τις μειονότητες.
Η ηγεσία της οργάνωσης εμπόδισε τους μαχητές της να εισέλθουν στις χριστιανικές γειτονιές και απέτρεψε την ανάπτυξη στρατιωτικών σημείων ελέγχου σε αυτές τις γειτονιές. Η ομάδα δεν επέβαλε καμία απόφαση ή περιορισμό στις μειονότητες. Αυτή η πολιτική εφαρμόστηκε από την Hay’at Tahrir al-Sham σε όλες τις πόλεις και τις επαρχίες στις οποίες εισήλθε αργότερα, μέχρι την Δαμασκό. Αυτό δεν ταιριάζει με την πολιτική των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, οι οποίοι, αφού πήραν τον έλεγχο της Καμπούλ, επέβαλαν τον ισλαμικό νόμο και έθεσαν ορισμένους περιορισμούς στην εκπαίδευση των γυναικών.
Γι' αυτό πιστεύω ότι η Hayat Tahrir al-Sham δεν θα είναι σαν τους Ταλιμπάν. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μάλλον είμαστε πιο κοντά στην πολιτική της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης του Προέδρου Μόρσι.
Ποιος ο ρόλος των εξωτερικών παικτών, Τουρκίας, Ισραήλ και ΗΠΑ στη διαμόρφωση της νέας κατάστασης επί του πεδίου στη Συρία;
Σίγουρα, οι διεθνείς παίκτες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην Συρία μετά τον Άσαντ. Η Άγκυρα, η οποία υποστηρίζει την συριακή πολιτική και ένοπλη αντιπολίτευση εδώ και 13 χρόνια, ενδιαφέρεται για τον συριακό φάκελο σε σχέση με τρία ζητήματα.
Το πρώτο είναι οι πρόσφυγες, όπου ο Ερντογάν ελπίζει ότι η σταθερότητα στην Συρία θα οδηγήσει τουλάχιστον 3 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες να επιστρέψουν στην χώρα τους, κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο στην δημοτικότητα του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και θα αφαιρέσει ένα σημαντικό χαρτί από τα χέρια της τουρκικής αντιπολίτευσης.
Το δεύτερο θέμα είναι η ανασυγκρότηση της Συρίας, όπου οι Τούρκοι ελπίζουν ότι οι ιδιωτικές τους εταιρείες θα έχουν σημαντικό ρόλο στα έργα ανοικοδόμησης, κάτι που θα επιδράσει θετικά στην τουρκική οικονομία.
Το τρίτο ζήτημα είναι οι Κούρδοι στη βορειοανατολική Συρία.
Η επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών και του επικεφαλής της MIT στη Δαμασκό πριν από λίγες ημέρες επικεντρώθηκε στο μέλλον των κουρδικών ομάδων στην ανατολική Συρία, τις οποίες υποστηρίζει η Ουάσιγκτον. Οι Τούρκοι δεν θέλουν να τους δοθεί κανενός είδους ανεξαρτησία ή ομοσπονδία.
Το Iσλαμικό κράτος και οι Κούρδοι
Από την αμερικανική σκοπιά, το θέμα των δυνάμεων του SDF στην ανατολική Συρία θα πρέπει να επιλυθεί με την επίτευξη πολιτικής συνεννόησης χωρίς την ανάγκη στρατιωτικής δράσης μεταξύ της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης και του SDF, κάτι που μετέφερε ο Μπλίνκεν στην Άγκυρα. Πράγματι, αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη οι προετοιμασίες ώστε αντιπροσωπεία του SDF να μεταβεί στη Δαμασκό και να διαπραγματευτεί το μέλλον της ανατολικής Συρίας. Όσον αφορά το δεύτερο σημαντικό ζήτημα για την Ουάσιγκτον, είναι οι εξτρεμιστικές οργανώσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται το ISIS και οι Hurras al-Din.
Οι Αμερικανοί φοβούνται ότι αυτές οι ομάδες θα εκμεταλλευτούν την πτώση του καθεστώτος Άσαντ για να αναδιοργανώσουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες και να επανέλθουν στην περιοχή. Το θέμα των εξτρεμιστικών ομάδων είναι, επίσης, σημαντικό για το Ισραήλ, γι' αυτό και εξαπέλυσε επίγεια και αεροπορική επιχείρηση στην Συρία. Το Ισραήλ διατηρεί, επίσης, την εποπτεία του στα σύνορα Συρίας-Λιβάνου, έτσι ώστε η Χεζμπολάχ και το Ιράν να μην εκμεταλλευτούν την κατάσταση αστάθειας για να μεταφέρουν όπλα στο λιβανέζικο έδαφος.
Πιστεύετε ότι η κατάσταση στην χώρα θα ομαλοποιηθεί ή υπάρχει κίνδυνος νέας έκρηξης βίας;
Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε την επόμενη μέρα στη Συρία, αλλά τα αρχικά δείγματα είναι θετικά. Η συριακή αντιπολίτευση έχει στείλει εσωτερικά καθησυχαστικά μηνύματα στις μειονότητες ότι δε θα υπάρξει εκδίκηση ή δημογραφική αλλαγή και ότι όλοι θα υπόκεινται στους νόμους. Έχουν, επίσης, στείλει καθησυχαστικά μηνύματα διεθνώς και περιφερειακώς, τα οποία ενθάρρυναν ορισμένες χώρες, κυρίως τη Σαουδική Αραβία και την Ιταλία, να ανοίξουν ξανά τις πρεσβείες τους στη Δαμασκό.
Κανείς στην περιοχή και διεθνώς δεν θέλει η Συρία να είναι διχασμένη ή ασταθής. Η σταθερότητα στη Συρία θα συμβάλει στην σταθερότητα και των γειτονικών χωρών. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, ο φόβος στο επόμενο στάδιο είναι ότι η συριακή αντιπολίτευση πιθανόν να αντιμετωπίσει εσωτερικές διαφορές. Ο φόβος ευρύτερα είναι από το ISIS και το Ιράν.
Σχετικές ειδήσεις
Trending
.jpg)
