Στο Ισραήλ οι γυναίκες αντιδρούν για την εξαίρεση των υπερορθόδοξων Εβραίων από τον στρατό

Εξαντλημένες έπειτα από περισσότερο από έναν χρόνο πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας και αλλού, σύζυγοι και μητέρες στρατιωτών στο Ισραήλ κινητοποιούνται κατά της εξαίρεσης από τη στρατιωτική θητεία της οποίας χαίρουν οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι, ένα αμφιλεγόμενο μέτρο που στηρίζει η κυβέρνηση.

Κάθε Σάββατο βράδυ εδώ και πολλές εβδομάδες η αερογέφυρα στον αυτοκινητόδρομο που χωρίζει τη Μπνέι Μπρακ, μια συνοικία όπου ζουν υπερορθόδοξοι στο Τελ Αβίβ, και τη Γκιβάτ Σμουέλ προπύργιο των θρησκευόμενων σιωνιστών Εβραίων, που έχουν μεγάλη παρουσία στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, αποτελεί επίκεντρο μιας τεταμένης αντιπαράθεσης.

Υπερορθόδοξοι Εβραίοι περνούν από εκεί, κάποιοι τρέχοντας, μπροστά από μια θάλασσα από ισραηλινές σημαίες, από πανό που τους ζητούν να υπηρετήσουν στον στρατό και διαδηλωτές που φωνάζουν από τα μεγάφωνα: “στρατολόγηση για όλους”

Παρά το γεγονός ότι οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ζητούν επιπλέον εφέδρους και παρά την απόφαση του ισραηλινού Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο αποφάσισε τον Ιούνιο ότι οι εξαιρέσεις από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία είναι παράνομες, η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, η πιο δεξιά στην ιστορία του Ισραήλ που βασίζει την επιβίωσή της στη συμμαχία με τα υπερορθόδοξα κόμματα, υπερασπίζεται νομοσχέδιο που παρατείνει τις εξαιρέσεις για τους περισσότερους ‘χαρεντίμ’.

Η στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική στο Ισραήλ. Ωστόσο συμφωνία που χρονολογείται από το 1948, όταν ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ και οι υπερορθόδοξοι Εβραίοι δεν ήταν τόσο πολυάριθμοι, προβλέπει ότι τα μέλη της κοινότητας αυτής μπορούν να μην υπηρετήσουν στον στρατό, αν αφιερωθούν στη μελέτη των ιερών κειμένων του ιουδαϊσμού.

Οι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες των υπερορθόδοξων εξακολουθούν να είναι αντίθετοι στη συμμετοχή τους στις ένοπλες δυνάμεις, εκτιμώντας ότι η μελέτη της θρησκείας προστατεύει εξίσου τη χώρα.

Πλέον το 14% του εβραϊκού πληθυσμού του Ισραήλ είναι υπερορθόδοξοι Εβραίοι, σχεδόν 1,3 εκατ., εκ των οποίων περίπου 66.000 άνδρες που έχουν λάβει εξαίρεση από τη στρατιωτική θητεία.

Από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, που ξέσπασε μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς εναντίον του ισραηλινού εδάφους, το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο σε πολλά μέτωπα.

Η Μιχάλ Βιλιάν, 60 ετών, κάτοικος της Γκιβάτ Σμουέλ, συμμετέχει στις κινητοποιήσεις που οργανώνει συλλογικότητα θρησκευόμενων γυναικών. Οι τέσσερις γιοι της και ο γαμπρός της υπηρετούν στον στρατό σχεδόν αδιάκοπα μετά τις 7 Οκτωβρίου ως έφεδροι σε μάχιμες μονάδες που έχουν αναπτυχθεί στη Γάζα, τον Λίβανο και πρόσφατα στη Συρία.

“Είμαστε εδώ για να ζητήσουμε τη βοήθεια των αδελφών μας που ζουν στην άλλη πλευρά της γέφυρας, για να τους πούμε (…) να μοιραστούν το βάρος” με τους εφέδρους, εξήγησε αυτή η γιατρός που έχει καλυμμένο το κεφάλι της με τουρμπάνι, όπως συνηθίζουν οι θρησκευόμενες Εβραίες.

Από τις 7 Οκτωβρίου περισσότεροι από 800 Ισραηλινοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στη Γάζα, στον Λίβανο ή σε επιχειρήσεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.

Για τους θρησκευόμενους σιωνιστές, εταίρους μαζί με τους υπερορθόδοξους στον κυβερνητικό συνασπισμό και μέχρι πρότινος πρόθυμους να συμβιβαστούν στο θέμα της εξαίρεσης από τη στρατολόγηση, ο φόρος του αίματος έχει γίνει πολύ μεγάλος.

Με δυσανάλογα μεγάλο αριθμό νεκρών λόγω της μεγάλης συμμετοχής της στον στρατό, αυτή η κοινότητα άρχισε να μοιράζεται την οργή του μεγαλύτερου μέρους των πολιτών του Ισραήλ, εξήγησε ο Αμότς Άσα-Ελ ερευνητής στο ινστιτούτο Shalom Hartman στην Ιερουσαλήμ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, πριν την 7η Οκτωβρίου οι Ισραηλινοί ήταν αντίθετοι “επί της αρχής” στην εξαίρεση των υπερορθόδοξων. Όμως σήμερα θεωρούν ότι αυτή η εξαίρεση θέτει “χειροπιαστά” τη ζωή τους σε κίνδυνο.

Μία από τις ιδρύτριες του Φόρουμ Συζύγων Εφέδρων, η Ροτέμ Αβιντάρ Τζαλίκ, δήλωσε ότι ζει σε μια “παράλληλη πραγματικότητα”. Τον τελευταίο χρόνο ο σύζυγός της υπηρέτησε στον στρατό περισσότερες από 200 ημέρες.

Αυτή η 34χρονη δικηγόρος, μητέρα τριών παιδιών, εξήγησε ότι το βάρος της στρατολόγησης έχει γίνει “ανυπόφορο” για τις οικογένειες των εφέδρων, τόσο από οικονομική όσο και από ψυχολογική άποψη.

Στο κοινοβούλιο, όπου υπερασπίζεται τα δικαιώματα των οικογενειών των εφέδρων, επιμένει στο γεγονός ότι η στρατολόγηση των υπερορθόδοξων είναι μόνο μία από τις αλλαγές που χρειάζονται. Υπογραμμίζει όμως ότι “ακόμη και χίλιοι” επιπλέον υπερορθόδοξοι στον στρατό, θα έχουν “τεράστιες επιπτώσεις”.

Για τη Σβουτ Ραάναν, άλλο μέλος του Φόρουμ, τα επιχειρήματα των υπερορθόδοξων δεν στέκουν. Και εκείνη δικηγόρος, 31 ετών και μητέρα τεσσάρων παιδιών, αναφέρθηκε σε βιβλικά πρόσωπα που καλούν τον εβραϊκό λαό να αγωνιστεί.

“Μετά τη Σοά προσπαθήσαμε να προσφέρουμε (…) ένα είδος εκκολαπτηρίου στον κόσμο της Τορά”, εξήγησε αναφερόμενη στη συμφωνία εξαίρεσης των χαρεντίμ από τη στρατιωτική θητεία. Αλλά σήμερα, πρόσθεσε, βρισκόμαστε σε μια “πραγματικότητα ασφαλείας” που αυτό “δεν μπορεί να διατηρηθεί”.