Ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη: Ο γόρδιος δεσμός με τη διακοπή ρωσικού αερίου λύνεται μέσω Ελλάδας

«Η ΕΕ είναι καλά προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει το τέλος της διαμετακόμισης φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, χάρη στις συνεργατικές προσπάθειες της Επιτροπής και των κρατών μελών», αναφέρει η Κομισιόν την στιγμή που ήδη διαφαίνονται οι πρώτες συνέπειες της νέας ενεργειακής κρίσης στη Γηραιά Ήπειρο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το γράφει στα συμπεράσματα της αξιολόγησής της για τη διακοπή της σύμβασης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, υποδεικνύοντας τις εναλλακτικές οδούς εφοδιασμού «για να φέρουν τους απαραίτητους όγκους» στην Ευρώπη μέσω των «τεσσάρων κύριων οδών διαφοροποίησης, με όγκους που προέρχονται κυρίως από τερματικά LNG σε Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία και Πολωνία αλλά ίσως και από την Τουρκία».

Η εμπλοκή της Ελλάδας

Πρόσφατα οι Financial Times έγραψαν ότι αμερικανικό υγροποιημένο αέριο άρχισε να ρέει στην Ουκρανία μέσω της Ελλάδας.

Συγκεκριμένα το Κίεβο αποδέχθηκε για πρώτη φορά την προμήθεια αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέσω του ελληνικού τερματικού σταθμού μεταφοράς φυσικού αερίου, σύμφωνα με όσα αναφέρει η βρετανική έκδοση των Financial Times.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η μεγαλύτερη ιδιωτική ενεργειακή εταιρεία στην Ουκρανία, η DTEK, αγόρασε μια παρτίδα περίπου 100 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, εκ των οποίων το 10% θα χρησιμοποιηθεί εγχώρια και το υπόλοιπο θα πωληθεί σε ελληνικές εταιρείες.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η παράδοση πραγματοποιείται με φόντο τη λήξη της πενταετούς συμφωνίας για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας και την επικείμενη ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ.

Οι προμήθειες από την ουκρανική DTEK θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος του 2026, ενώ έχει επίσης συναφθεί 20ετής συμφωνία για την προμήθεια LNG. Οι αναλυτές θεωρούν αυτή τη συμφωνία σημαντική στο πλαίσιο της ανεξαρτητοποίηση στην ενεργειακή αγορά της Ουκρανίας.

Τα συμβόλαια του φυσικού αερίου

Το ολλανδικό συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης TTF, που θεωρείται το ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς για το φυσικό αέριο, έφτασε και στη συνέχεια ξεπέρασε τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα (512 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα) την παραμονή της 1ης Ιανουαρίου, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2023.

Εκτός από το ενεργειακό κόστος, το κλείσιμο αυτού του αγωγού φυσικού αερίου εξέθεσε τις δυσκολίες της ΕΕ να αναπτύξει μια κοινή θέση για την ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο την εξάλειψη των εισαγωγών ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027, αλλά η Σλοβακία έχει δηλώσει τις τελευταίες εβδομάδες ότι ευνοεί τη συνέχιση των προμηθειών φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου.

Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιστεύει ότι «το ευρωπαϊκό σύστημα φυσικού αερίου έχει επαρκείς δυνατότητες για να αντιμετωπίσει τον τερματισμό της συμφωνίας διαμετακόμισης με την Ουκρανία». Σε ένα σημείωμα της ΕΚ που εκπονήθηκε για την ΕΕ τον Δεκέμβριο σημειώθηκαν «πρόσφατες εξελίξεις στην ικανότητα εισαγωγής LNG» από τις ΗΠΑ ή το Κατάρ.

Στη συνέχεια, το αέριο παραλαμβάνεται στους τερματικούς σταθμούς του λιμανιού. Ωστόσο, ένα τέτοιο αέριο είναι πιο ακριβό από το ρωσικό. "Η παράδοση LNG μέσω τερματικών σταθμών στην Κροατία, την Ιταλία και τη Γερμανία στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη είναι τεχνικά δυνατή", αλλά η μεταφορά με πλοίο κινδυνεύει να αυξήσει το κόστος ενέργειας σε σύγκριση με τις παραδόσεις συμβατικών αγωγών, δήλωσε ένας ερευνητής που ειδικεύεται στην ενεργειακή και κλιματική πολιτική στο Ινστιτούτο Bruegel, Georg Sackmann. .

«Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Ρωσία εξακολουθεί να παραμένει ένας από τους κύριους προμηθευτές φυσικού αερίου στην Ευρώπη», γράφει η εφημερίδα.

Από τον Σεπτέμβριο του 2024, η Ρωσία παραμένει ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ, παρέχοντας 38 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, που αντιπροσωπεύουν το 19% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό είναι μικρότερο από το 45% που παρέδωσε η Ρωσία το 2021, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικό.

Την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Νορβηγία και την τρίτη θέση οι Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, περίπου το ένα τρίτο των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου πέρασε μέσω της Ουκρανίας.

Ο ίδιος περίπου όγκος μεταφέρεται μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Turkish Stream, ο οποίος διέρχεται από την Τουρκία και προμηθεύει αέριο στην Ουγγαρία. Το υπόλοιπο τρίτο του ρωσικού φυσικού αερίου έρχεται με τη μορφή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), κυρίως σε λιμάνια της Ισπανίας και της Γαλλίας.

Στη Γαλλία, η TotalEnergies λέει ότι παραμένει προσηλωμένη σε μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τη ρωσική ιδιωτική εταιρεία Novatek «ελλείψει κυρώσεων από τα ευρωπαϊκά κράτη».

«Η Ευρώπη έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και τον άνθρακα, αλλά απέτυχε να κάνει το ίδιο με το φυσικό αέριο», λέει τέλος ο Phuc-Vinh Nguyen, επικεφαλής του ενεργειακού κέντρου στο Ινστιτούτο Jacques Delors.

Εναλλακτικές διαδρομές

Η Ρωσία εξακολουθεί να προμηθεύει φυσικό αέριο σε χώρες όπως η Σερβία και η Ουγγαρία μέσω ενός άλλου αγωγού, του TurkStream, ο οποίος παρακάμπτει την Ουκρανία.Αλλά αυτή η σύνδεση δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει πλήρως την απώλεια της διαδρομής από την Ουκρανία. Μια άλλη οδός, μέσω της Πολωνίας, έχει πλέον κλείσει. Ο αγωγός Nord Stream που συνδέει τη Γερμανία με τη Ρωσία υπέστη ζημιές από εκρήξεις το 2022, και η νεότερη σύνδεση Nord Stream 2 δεν έχει εγκριθεί ποτέ από το Βερολίνο.

Η Αυστρία ήταν επίσης πελάτης της Gazprom, αλλά η κύρια εταιρεία κοινής ωφέλειας της, η OMV AG, κατήγγειλε το μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι η ρωσική εταιρεία δεν είχε προμηθεύσει αέριο από τα μέσα Νοεμβρίου

Σχετικές ειδήσεις

• Η Ευρώπη στο ψυγείο - Le Monde: Η διακοπή ρωσικού αερίου θέτει σε κίνδυνο τις χώρες της ΕΕ
• Άρχισαν τα όργανα από τη διακοπή ροής του ρωσικού αερίου: Ενεργειακό ναρκοπέδιο-Τα πρώτα προβλήματα
• Μόσχα και Κίεβο επιβεβαιώνουν τον τερματισμό της μεταφοράς ρωσικού αερίου στην Ευρώπη