DeepSeek: Η κινεζική startup που προκαλεί σοκ στις αγορές και απειλεί την αμερικανική κυριαρχία

Η κούρσα για την κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη άνοιξε διάπλατα τη Δευτέρα μετά την κυκλοφορία ενός κινεζικού chatbot που «εξαφάνισε» 1 τρισεκατομμύριο δολάρια από τον κορυφαίο δείκτη τεχνολογίας των ΗΠΑ, με έναν επενδυτή να την αποκαλεί «στιγμή Σπούτνικ» για τη λεγόμενη «Βig Tech». Η εμφάνιση του χαμηλού κόστους chatbot AI της κινεζικής DeepSeek προκάλεσε «σεισμό» στη Wall Street, μετη Nvidia -την κορυφαία κατασκευάστρια τσιπ υπολογιστών- να χάνει περισσότερα από 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε αξία, στη μεγαλύτερη πτώση στην ιστορία του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ.

Οι μετοχές άλλων μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας υποχώρησαν απότομα σε αξία όταν άνοιξαν οι αγορές τη Δευτέρα με την κινεζική εταιρεία να τονίζει οτι δέχεται «κακόβουλη επίθεση μεγάλης κλίμακας». Η μητρική εταιρεία της Google, Αlphabet έχασε χθες 100 δισεκατομμύρια δολάρια και η Microsoft 7 δισεκατομμύρια δολάρια. Η πτωτική πορεία συνεχίζεται σήμερα, με τις μετοχές τενολογίας της Ιαπωνίας να υποχωρούν σήμερα, ενώ τα χρηματιστήρια στην Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν είναι κλειστά για τις διακοπές του Σεληνιακού Νέου Έτους.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε ότι η πορεία της DeepSeek είναι ένα κάλεσμα αφύπνισης για την τεχνολογική βιομηχανία της Αμερικής, λίγο μετά την ανακοίνωση του σχεδίου του για μαζικές ιδιωτικές επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Το νέο πρόγραμμα με τις ευλογίες του Λευκού Οίκου, που ονομάστηκε «Stargate», περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους «τουλάχιστον 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων» σε υποδομές ΑΙ στις ΗΠΑ.

Η κινεζική εφαρμογή, η οποία κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα, έχει ξεπεράσει τους αντιπάλους της, συμπεριλαμβανομένου του ChatGPT της OpenAI, και έγινε η δωρεάν εφαρμογή με τις περισσότερες λήψεις στις ΗΠΑ. Φέρεται να αναπτύχθηκε με πολύ μικρότερο κεφάλαιο από τους αντιπάλους του, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της κυριαρχίας της αμερικανικής τεχνητής νοημοσύνης και την κλίμακα των επενδύσεων που απαιτεί ο κλάδος.

ΟpenAI: «Θα κατασκευάσουμε καλύτερα μοντέλα»

Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, Σαμ Άλτμαν δήλωσε ότι θα επιταχύνει τις κυκλοφορίες προϊόντων και θα «παρέχει πολύ καλύτερα μοντέλα» καθώς η κυκλοφορία του νέου ισχυρού μοντέλου από την DeepSeek υπονόμευσε το προβάδισμα της στη Σίλικον Βάλεϊ σε έναν παγκόσμιο αγώνα εξοπλισμών τεχνητής νοημοσύνης.

Το chatbot AI της DeepSeek, άμεσος αντίπαλος του ChatGPT, είναι σε θέση να εκτελεί ορισμένες εργασίες στο ίδιο επίπεδο με τα μοντέλα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις OpenAI, Anthropic και Meta, κόστισε ωστόσο πολύ λιγότερα χρήματα από τους ανταγωνιστές και χρειάστηκε λιγότερο χρόνο για να αναπτυχθεί. Το βράδυ της Δευτέρας, ο Άλτμαν έγραψε στο X ότι το μοντέλο της DeepSeek ήταν «εντυπωσιακό, ιδιαίτερα σε σχέση με αυτό που μπορεί να προσφέρει για την τιμή». Και πρόσθεσε: «Προφανώς θα παραδώσουμε πολύ καλύτερα μοντέλα και επίσης είναι θεμιτά αναζωογονητικό να έχουμε έναν νέο ανταγωνιστή!»

Ο Άλτμαν, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι η αμερικανική κοινοπραξία επενδυτών, συμπεριλαμβανομένης της SoftBank, θα ξοδέψει έως και 500 δισεκατομμύρια δολάρια για τη δημιουργία ενός δικτύου κέντρων δεδομένων για την τροφοδοσία των μοντέλων της AI, πρόσθεσε ότι οι υπολογιστικοί πόροι είναι «πιο σημαντικοί τώρα από ποτέ». Η Microsoft, η Meta, η Alphabet, η Amazon και η Oracle διέθεσαν 310 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025 για κεφαλαιουχικές δαπάνες, οι οποίες περιλαμβάνουν υποδομές τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την Visible Alpha.

Η ξέφρενη πορεια της DeepSeek ωστόσο αλλάζει τα δεδομένα, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τα τεράστια ποσά που διατίθενται σε συστήματα εκπαίδευσης. «Οι νικητές δεν θα είναι αυτοί που θα ξοδεύουν τα περισσότερα μετρητά», δήλωσε ο Aιντάν Γκόμεζ, ιδρυτής της Cohere με έδρα το Τορόντο, η οποία δημιουργεί μεγάλα γλωσσικά μοντέλα για επιχειρήσεις. Αντίθετα, είπε, θα είναι αυτοί που «βρίσκουν αποτελεσματικές λύσεις».

Η επιτυχία της DeepSeek αλλάζει ουσιαστικά το επιχείρημα των ισχυρών της Big Tech ότι τα τεράστια ποσά δημιουργούν ένα αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα - ένα επιχείρημα που βοήθησε τα κορυφαία εργαστήρια της Σίλικον Βάλεϊ να συγκεντρώσουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια τον περασμένο χρόνο.

Το DeepSeek έχει αποδώσει την επιτυχία του - παρά τη χρήση κατώτερων τσιπ σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές του στις ΗΠΑ - σε μεθόδους που επιτρέπουν στο μοντέλο AI να επικεντρώνεται επιλεκτικά σε συγκεκριμένα μέρη των δεδομένων εισόδου ως τρόπο μείωσης του κόστους λειτουργίας του μοντέλου. Χρησιμοποίησε λιγότερα τσιπ από τους ανταγωνιστές τoυ για την ανάπτυξη μοντέλων, καθιστώντας τα φθηνότερα στην παραγωγή και εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το «ξεφάντωμα» δαπανών τεχνητής νοημοσύνης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από αμερικανικές εταιρείες.

H γέννηση της DeepSeek

Η νεοφυής εταιρεία DeepSeek ιδρύθηκε από τον Κινέζο επιχειρηματία Λιάνγκ Γουένφενγκ, ο οποίος διαχειρίζεται ένα hedge fund, το High-Flyer Capital, το οποίο χρησιμοποιεί ΑΙ για τον εντοπισμό προτύπων στις τιμές των μετοχών. Ο Λιάνγκ φέρεται να ξεκίνησε να αγοράζει τσιπ Nvidia το 2021 για να αναπτύξει μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης ως χόμπι, με χρηματοδότηση από το hedge fund του. Το 2023, ίδρυσε την DeepSeek, η οποία εδρεύει στην πόλη Χανγκζού της ανατολικής Κίνας.

Η εταιρεία επικεντρώνεται αποκλειστικά στην έρευνα και όχι στα εμπορικά προϊόντα – ο βοηθός DeepSeek και ο υποκείμενος κώδικας μπορούν να ληφθούν δωρεάν, ενώ τα μοντέλα της DeepSeek είναι επίσης φθηνότερα στη λειτουργία από τα μοντέλα της OpenAI. Σε συνέντευξή του σε κινεζικά μέσα ενημέρωσης, ο Λιάνγκ είπε ότι «Η τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να είναι προσιτή και προσβάσιμη σε όλους», προσθέτοντας ότι το χάσμα μεταξύ της αμερικανικής και της κινεζικής τεχνητής νοημοσύνης είναι μόνο ένα έως δύο χρόνια.

Η ανάπτυξη του DeepSeek αλλάζει τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ενώ αμφισβητεί τον ηγετικό ρόλο στην αγορά των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας στην τεχνητή νοημοσύνη, κάτι που με τη σειρά του απειλεί να θέσει υπό πίεση τις αποτιμήσεις του αμερικανικού τεχνολογικού τομέα.

Ο Ρίτσαρντ Χάντερ, επικεφαλής αγορών στην πλατφόρμα Interactive Investor, δήλωσε: «Σχεδόν σίγουρα θα βάλει τη γάτα ανάμεσα στα περιστέρια, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να εκτιμήσουν την πιθανή ζημιά που θα μπορούσε να έχει σε μια αναπτυσσόμενη βιομηχανία, η οποία τροφοδότησε μεγάλο μέρος του κέρδους που παρατηρήθηκε στους βασικούς δείκτες τα τελευταία δύο χρόνια. «Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι ξαφνικά εάν οι επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στην τεχνητή νοημοσύνη χρειάζονται επαναξιολόγηση».