Bloomberg: Ο Ερντογάν ποντάρει στα «στραβά μάτια» της Δύσης για τη σύλληψη Ιμάμογλου - Τι επιδιώκει

Οι εξελίξεις στην Τουρκία με τη φυλάκιση του Εκρέμ Ιμάμογλου, μεγαλύτερου πολιτικού του αντιπάλου του Ερντογάν, προκάλεσαν «έκρηξη» αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας, αλλά όχι και της διεθνούς κοινότητας, που παρακολουθεί αποστασιοποιημένα τα όσα συμβαίνουν.

Ο Τούρκος πρόεδρος και διοικητής του δεύτερου μεγαλύτερου στρατού του ΝΑΤΟ ποντάρει στο ότι ο κόσμος τον χρειάζεται περισσότερο από ό,τι χρειάζεται για να συμμετάσχει σε έναν αγώνα για τη δημοκρατία της χώρας. Με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη απασχολημένες με τις προκλήσεις ασφαλείας, ο Ερντογάν έχει τοποθετηθεί ως βασικός μεσίτης ισχύος από την Ουκρανία μέχρι τις ζώνες συγκρούσεων της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.

Αν εξαιρέσει κανείς μερικές αντιρρήσεις από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η διεθνής κατακραυγή έλαμψε δια της απουσίας της, ενώ οι ΗΠΑ το χαρακτήρισαν εσωτερικό θέμα της Τουρκίας.

Επισήμως η τουρκική κυβέρνηση υπερασπίζεται την ανεξάρτητη δικαιοσύνη και ότι οι εισαγγελείς δεν ενεργούν υπό πολιτική πίεση. Πολλοί επικριτές, ωστόσο, έχουν βρεθεί πίσω από τα κάγκελα αφού αμφισβήτησαν τον Ερντογάν, πιο πρόσφατα φέτος στο πλαίσιο ενός κύματος συλλήψεων και ερευνών. Αλλά η φυλάκιση μιας προσωπικότητας τόσο υψηλού προφίλ όπως ο Ιμάμογλου, που θεωρείται ευρέως ικανή να νικήσει τον Ερντογάν στις επόμενες εκλογές, είναι πρωτοφανής.

Ο Ερντογάν πιθανότατα υπολόγισε ότι η αυξανόμενη στρατηγική σημασία της Τουρκίας αντισταθμίζει τις δημοκρατικές της αδυναμίες. Πρόκειται για ένα στοίχημα που, μέχρι στιγμής, έχει αποδώσει πολιτικά - ακόμη και καθώς οι επενδυτές εγκαταλείπουν τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία και κινδυνεύουν να ακυρώσουν την πρόσφατη πρόοδο για την επιστροφή ξένων κεφαλαίων στη χώρα.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστήσει την Ευρώπη όλο και πιο εξαρτημένη από την Τουρκία, της οποίας το διευρυνόμενο στρατιωτικό αποτύπωμα και οι αμυντικές δυνατότητες την καθιστούν πολύτιμο σύμμαχο καθώς ο Τραμπ επανεξετάζει τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ για την ασφάλεια στην Ευρώπη.

"Το παγκόσμιο περιβάλλον είναι επιεικές προς τον Ερντογάν, ο οποίος διαβάζει έντονα το πνεύμα της εποχής", δήλωσε ο Soner Cagaptay, διευθυντής του Τουρκικού Ερευνητικού Προγράμματος στο Ινστιτούτο Εγγύς Ανατολής της Ουάσινγκτον. "Δεν περιμένω καμία ουσιαστική αντίδραση από την Ευρώπη ή τις ΗΠΑ".

Σε αντίθεση με τους ηγέτες φιλοκουρδικών ή τουρκικών εθνικιστικών κομμάτων που φυλακίστηκαν στο παρελθόν, η αλματώδης άνοδος και η δημοτικότητα του Ιμάμογλου τον καθιστούν τον πιο τρομερό αντίπαλο που έχει παραγκωνίσει ποτέ ο Ερντογάν.

Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία θα διεξαχθούν το 2028, αν και σύμφωνα με το σύνταγμα ο Ερντογάν, 71 ετών, δεν μπορεί να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα. Για να αλλάξει αυτό, το Κόμμα ΑΚ και οι σύμμαχοί του χρειάζονται κοινοβουλευτική πλειοψηφία και οι παρατηρητές λένε ότι η καταστολή των αντιπάλων και τα πρόσφατα ανοίγματα για ειρήνευση με τους Κούρδους αυτονομιστές έχουν σχεδιαστεί για να αυξήσουν την υποστήριξη.

"Αυτό που γίνεται όλο και πιο σαφές είναι η προθυμία του Ερντογάν να κατευθύνει την Τουρκία προς την πλήρη απολυταρχία, απομακρυνόμενος από το ανταγωνιστικό αυταρχικό μοντέλο που χαρακτήρισε τη διακυβέρνηση της χώρας την τελευταία δεκαετία", δήλωσε ο Wolfango Piccoli, συμπρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Teneo.

Η πολιτική αναταραχή στο εσωτερικό της Τουρκίας, εν τω μεταξύ, έρχεται την ώρα που το υπερατλαντικό αμυντικό κατεστημένο αντιμετωπίζει τις δικές του πρωτοφανείς προκλήσεις.

Ο Τραμπ διαπραγματεύεται μια κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, όπου ο Ερντογάν έχει προσφερθεί να στείλει μια ειρηνευτική δύναμη. Η Τουρκία είναι μία από τις λίγες χώρες που η Ρωσία δεν έχει αντιταχθεί σε έναν τέτοιο ρόλο - αν και, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι δεν θέλει στρατεύματα του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.

Η Τουρκία έχει υποβάλει σχέδια στους Αμερικανούς αξιωματούχους για να αναλάβει τη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους και να παράσχει σταθερότητα στη Συρία, επιτρέποντας στους Αμερικανούς να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους σε άλλες προτεραιότητες εθνικής ασφάλειας.

Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Αμερικανό πρόεδρο στις 16 Μαρτίου, ο Ερντογάν ζήτησε επίσης την άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στις αμυντικές εταιρείες της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας Τραμπ.

Επιπλέον, ο Ερντογάν, ο οποίος επιδιώκει να συναντηθεί με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον επόμενο μήνα, ζήτησε την αποκατάσταση της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, ένα κοινό πρόγραμμα για την παραγωγή των πιο προηγμένων αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς.

"Νομίζω ότι ο πρόεδρος είχε μια σπουδαία συζήτηση με τον Ερντογάν πριν από μερικές ημέρες - πραγματικά μετασχηματιστική", δήλωσε την Παρασκευή ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, απορρίπτοντας τις ανησυχίες για τις διαδηλώσεις που προκλήθηκαν από την κράτηση του Ιμάμογλου. "Υπάρχουν πολλά καλά, θετικά νέα που έρχονται από την Τουρκία αυτή τη στιγμή ως αποτέλεσμα αυτής της συνομιλίας".

Προς το παρόν, οι επενδυτές μπορεί να είναι η μόνη δύναμη που ελέγχει τις φιλοδοξίες του Ερντογάν.

Η αστάθεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές θέτει σε κίνδυνο τα οικονομικά κέρδη από τότε που ο Ερντογάν κέρδισε την επανεκλογή του στα μέσα του 2023 και αμέσως έκανε στροφή στις ανορθόδοξες πολιτικές του, επαναφέροντας τον πρώην σύμμαχό του Μεχμέτ Σιμσέκ στη θέση του υπουργού Οικονομικών.

Ο πληθωρισμός, ο οποίος εξακολουθεί να κυμαίνεται γύρω στο 40%, έδειχνε επιτέλους σημάδια ύφεσης, αφού οι ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τιμών έσπρωξαν πολλούς Τούρκους στη φτώχεια και μακριά από το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν.

Μετά την κράτηση του Ιμάμογλου την περασμένη εβδομάδα, το κόστος δανεισμού της Τουρκίας αυξήθηκε κατακόρυφα, οι μετοχές έπεσαν και η λίρα έχασε πάνω από 3%. Η κεντρική τράπεζα παρενέβη, με τους εμπορικούς δανειστές να πωλούν έως και 9 δισεκατομμύρια δολάρια την πρώτη ημέρα της μεταβλητότητας για να ανακόψουν την πτώση της λίρας και να αποτρέψουν την υποδαύλιση του πληθωρισμού.

"Σε αυτό το σημείο, μόνο οι μαζικές ειρηνικές διαμαρτυρίες και οι αγορές - το μόνο πράγμα όσον αφορά στην Τουρκία στο οποίο ο Ερντογάν δεν έχει κανέναν έλεγχο - μπορούν να πείσουν τον πρόεδρο της Τουρκίας να αλλάξει πορεία", δήλωσε ο πολιτικός επιστήμονας Cagaptay.