Το ημερολόγιο των Μάγια και η ερμηνεία του

Το έτος των Μάγια με τις 365 ημέρες ονομαζόταν Χαάμπ, ενώ ειδικά η χρονική περίοδος των 5 λευκών ημερών ονομαζόταν Ουαγιέμπ. Οι 20 ημέρες του μήνα :

1.ΙΜΙΧ= Κροκόδειλος. Σχετίζεται με τον θεό της ζωής. Αναφέρεται στη θηλυκή αρχή της ζωής, στο ζωτικό ρευστό. Το ιερογλυφικό του υπονοεί ένα θηλαστικό, σύμβολο της μητέρας-γης.

2.ΙΚ= Άνεμος. Είναι ο θεός Cuculcan. To ιερογλυφικό του είναι ένα Τ, απλοποιημένη μορφή του σταυρού της φωτιάς. Σημαίνει τη θεία πνοή, τον άνεμο.

3.ΑΚΒΑL= Σπίτι. Σχετίζεται με την Κυρία της Γης, θεά της ύλης, του πνευματικού θανάτου. Είναι η πρωταρχική άβυσσος, το σκοτάδι και η άγνοια.

4.ΚΑΝ= Σαύρα. Σχετίζεται με τον θεό του χορού. Ο χορός του σχημάτιζε το "δίχτυ του καλαμποκιού" και σχετιζόταν με το κίτρινο χρώμα του ώριμου καλαμποκιού.

5.CHICCAN= Φίδι. Σχετίζεται με τη θεά της Γης.

6.CIMI= Θάνατος. Σχετίζεται με τον Ah Puch, θεό του θανάτου. Είναι μοχθηρή θεότητα συνδεδεμένη με τον θεό του πολέμου και των θυσιών. Σύντροφοί του είναι ο σκύλος και η κουκουβάγια, οιωνοί κακού και θανάτου.

7.MANIC=Κατσίκι. Σχετίζεται με τον θεό της Βροχής.

8.LAMAT= Λαγός

9.MUZUC= Νερό.Είναι η φωτιά που είναι κρυμμένη στο βάθος των νερών. Παλιότερα σχετιζόταν με Εκείνον που δεν δημιουργήθηκε και δεν θα καταστραφεί ποτέ.

10.OC= Σκύλος. Σχετίζεται με τον Κύριο των νεκρών.

11.CHUEN= Πίθηκος. Σχετίζεται με τον θεό τον λουλουδιών, των τραγουδιών και της χαράς.

12.ΕΒ= Χόρτο.Σχετίζεται με τον θεό του κρασιού, ένα είδος Βάκχου. Ισοδυναμεί με την ημέρα των Μάγιας που απεικονίζεται με το κεφάλι ενός τίγρη.

13.ΒΕΝ= Αυλός. Σχετίζεται με τον θεό αυτόν που τιμωρεί.

14.ΙΧ= Ιαγουάρος. Σχετίζεται με τη Ντάμα της Γης, θεότητα της ύλης και του θανάτου.

15.ΜΕΝ= Αετός. Σχετίζεται με τον ιερέα, έχει σχέση με τη λατρεία του Ήλιου και τον αετό ως σύμβολο της Δύσης.

16.CIB= Γύπας17.CABAN= Κίνηση. Σχετίζεται με τον θεό των Διδύμων. Είναι η κίνηση ή δόνηση της συνείδησης κατά τη γέννησή της, εξαιτίας της καταστροφής της προσωπικότητας που φυλακίζει την ψυχή.

18. ΕΖΝΑΒ= Μαχαίρι από πυρίτη. Σχετίζεται με την λατρεία της σελήνης και τη θυσία.

19.CAUAC= Βροχή. Στη γλώσσα των Μάγιας αυτή η λέξη σχετίζεται με το θόρυβο που προαναγγέλλει τη βροχή.

20.ΑHAU= Ανθός. Σχετίζεται με τον Itzamna , επικεφαλής του πανθέου των Μάγιας. Ήταν κυρίαρχος των Ουρανών, της ημέρας και της νύχτας. Αυτή η ημέρα για τους Μάγιας ήταν η σπουδαιότερη από όλες τις ημέρες του μήνα.

Οι Μάγια συνήθιζαν να χαρακτηρίζουν τα έτη τους από τις ονομασίες των πρώτων ημερών τους, μια συνήθεια που διατηρήθηκε και στο ημερολόγιο των Αζτέκων. Οι Μάγια όπως βλέπουμε δεν είχαν δώσει ονομασίες στις ημέρες της εβδομάδας, όπως άλλοι λαοί, αλλά στις ημέρες του μήνα. Αυτό συμβαίνει γιατί η εβδομάδα των Μάγια είχε 13 ημέρες, ενώ ο μήνας είχε 20 ημέρες. Έτσι οι εβδομάδες περιείχαν ημέρες διαφορετικών ονομασιών. Όμως κατά ένα προφανή μαθηματικό συνδυασμό, οι εβδομάδες μπορούσαν να αρχίζουν μόνο από τέσσερις ημέρες του μήνα, τις Καν, Μουλούκ, Ιξ και Καουάκ.

Αν επεκτείνουμε τον συλλογισμό μας για το έτος των Μάγια με τις 360 ημέρες και με τις επιπλέον 5 λευκές ημέρες, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η πρώτη ημέρα κάθε έτους δεν μπορούσε να είναι παρά μία ημέρα από τις τέσσερις προηγούμενες, οι οποίες ονομαζόντουσαν "Φορείς των Ετών" και προσδιορίζονταν με καθορισμένη σειρά σε καθένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα είχαν τον ιδιαίτερο θεό τους, που ήταν τέσσερα αδέλφια, οι Μακάμπ, που βάσταγαν τον ουρανό. Ο πρώτος φορέας των ετών, το σημείο Καν, αντιστοιχούσε στον Νότο. Το Μουλούκ αντιστοιχούσε στην Ανατολή, το Ιξ στον Βορρά και το Καουάκ στη Δύση.

ΙΕΡΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Ξέχωρα από το εκπληκτικής ακρίβειας ηλιακό ημερολόγιο των Μάγιας, που ρύθμιζε επακριβώς την καθημερινή ζωή του λαού, υπήρχε και ένα άλλο μυστηριακό και ιερό ημερολόγιο, μόνο για τους Ιερείς – αστρονόμους. Αυτό σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, αποτελείτο από 13 μήνες των 20 ημερών. Δηλαδή είχε 260 ημέρες.

Το Ιερό έτος αποτελούσε σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση το ημερολόγιο της χώρας των θεοτήτων των Μάγια, και καθόριζε ως εκ τούτου τους ρυθμούς των θρησκευτικών τελετουργιών τους.

Κάθε μία από τις 260 ημέρες του Ιερού Έτους είχε έναν αριθμό από το 1 μέχρι το 13. Υπήρχαν επίσης τα 20 διαφορετικά ονόματα των ημερών, ίδια με τις ημέρες του πολιτικού έτους, έτσι ώστε ο ίδιος συνδυασμός αριθμών και ονομάτων να επανέρχεται κυκλικά μόνο κάθε 13Χ20=260 ημέρες. Σε κάθε μία από τις 260 ημέρες αντιστοιχούσε ένας θεός, που ήταν «Φύλακας Άγγελος» της κάθε ανθρώπινης ύπαρξης που γεννιόταν αυτήν ακριβώς την ημέρα.

Για να ακριβολογούμε, υπήρχαν οι 13 θεοί του πάνω κόσμου. Τα κεφάλια των οποίων αντιστοιχούσαν στους 13 αριθμούς των Μάγια. Υπήρχαν επίσης οι 9 θεοί του κάτω κόσμου. Ο καθένας από αυτούς ήταν κύριος μιας ημέρας του ημερολογίου των Μάγια και διαδέχονταν ο ένας τον άλλο σε μια ατέρμονη αλυσίδα. Υπήρχαν βέβαια και οι θεοί των 20 ημερών, που αντιστοιχούσαν στις ανώτατες θεότητες των Μάγια. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι η αντίληψη ότι οι ημέρες είχαν μοιρολατρικό χαρακτήρα, γι αυτό και το ιερό έτος χρησιμοποιείτο από τους ιερείς – αστρονόμους κυρίως στη μαντική και στο τελετουργικό της θρησκείας τους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ

Ο χρόνος για τους Μάγια παρουσιαζόταν σαν ένα σύνολο τριών οδοντωτών τροχών. Οι δύο πιο μικροί τροχοί αντιπροσωπεύουν τον κύκλο του Ιερού ημερολογίου των 260 ημερών. Οι οδόντες του μικρότερου τροχού – που αριθμούνται από το ένα μέχρι το 13 – παρεμβάλλονται μεταξύ των οδόντων του μεσαίου τροχού, που αντιστοιχεί στις 20 ημέρες. Με τη σειρά τους, οι οδόντες του μεσαίου τροχού παρεμβάλλονται στους οδόντες του μεγάλου τροχού που αντιπροσωπεύει το αόριστο έτος των 360 ημερών ή τους 18 μήνες των 20 ημερών και τις λευκές ιερές ημέρες, οι οποίες βρίσκονταν σε αντιπαράθεση με τον κύκλο των 20 ημερών.