Το μαργαριτάρι της Κριμαίας στο στέμμα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας

Στη χερσόνησο μετά από ένα μακροχρόνιο πόλεμο ήρθε ειρήνη. Σε εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα μεγάλωσαν μερικές πόλεις: η Σεβαστούπολη, η Οδησσός, η Χερσώνα. Η Κριμαία μετατρεπόταν ταχύτατα σε σημαντικότατο εμπορο-πολιτιστικό κέντρο της περιοχής της Μαύρης θάλασσας.

Της ενσωμάτωσης της Κριμαίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία είχε προηγηθεί ο εξαετής ρωσο-τουρκικός πόλεμος, το αποτέλεσμα του οποίου ήταν η Συνθήκη του 1774, βάσει της οποίας η Οθωμανική Αυτοκρατορία παραιτήθηκε από τις απαιτήσεις επί της χερσονήσου.

Όμως η ίδια η προσχώρηση ήταν αναίμακτη. Τότε ο χάνος της Κριμαίας παραιτήθηκε από το θρόνο και ζήτησε την προστασία του ρωσικού στρατού. Και οι εχθρικοί προς τη Ρωσία ντόπιοι ευγενείς κατέφυγαν στην Τουρκία. Η ιστορικός Νατάλια Μπολότινα γράφει σχετικά:

- Η υπογραφή του Μανιφέστου για την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Αυτοκρατορία είναι ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της διακυβέρνησης της Αικατερίνης Β΄, διότι για τη Ρωσία ήταν πολύ σημαντικό να έχει πρόσβαση στη Μαύρη θάλασσα. Οι ιστορικοί εκείνης της εποχής τόνιζαν ιδιαίτερα ακριβώς την αναίμακτη φύση της προσχώρησης.

Τον επόμενο ενάμιση αιώνα η Κριμαία άντεξε μερικούς πολέμους. Όμως η τύχη της κρίθηκε από μια παράξενη περίπτωση. Το 1954 σε μια από τις συνεδριάσεις υψηλού επιπέδου ο τότε σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ ξαφνικά και επιπόλαια είπε: «Υπάρχει η άποψη ότι η Κριμαία πρέπει να μεταβιβαστεί στην Ουκρανία». Τον ερώτησαν – «Γιατί;» «Έτσι είναι ευκολότερο», - απάντησε ο Χρουστσόφ. Σχετικά μ΄αυτό υπάρχουν αρκετές συνωμοτικές εκδοχές. Όμως ντε γιούρε και ντε φάκτο η Κριμαία έμεινε στη σύνθεση της Ουκρανίας, η οποία το 1991 απόκτησε την κρατική ανεξαρτησία της. Το θέμα σχολιάζει ο εμπειρογνώμονας του Κέντρου Πληροφοριών και Ανάλυσης του Κρατικού Πανεπιστημίου Λομονόσοφ Βσέβολοντ Βεσελόφ:

- Η Ρωσία στη διεθνή της πολιτική ακολουθεί την αρχή του απαραβίαστου των συνόρων βάσει του γεγονότος της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης. Το γεγονός ότι η Κριμαία βρίσκεται στη σύνθεση της Ουκρανίας ήδη δεν αμφισβητείται. Όμως οι κάτοικοι της Κριμαίας είναι βασικά ρωσόφωνοι. Η Ρωσία, έτσι κι΄αλλιώς, θα ασκεί επίδραση στην εσωτερική πολιτική της Κριμαίας. Ο «κριμαϊκός παράγοντας» θα εμφανίζεται στις σχέσεις ξανά και ξανά λόγω του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης θάλασσας. Αυτό δεν μπορεί να αποκλείεται.

Η Κριμαία δεν θεωρείται μόνο «μαργαριτάρι της Ευρώπης», αλλά και «σταυροδρόμι της ιστορίας». Κατά τη διάρκεια των αιώνων, εκεί είχαν εγκατασταθεί Γότθοι, Ούννοι, Βυζαντινοί και άλλοι λαοί. Όμως παρόλα αυτά η λαμπρότερη σελίδα στη θυελλώδη μοίρα της εξακολουθεί να είναι η προσχώρηση στη Ρωσική Αυτοκρατορία, που πραγματοποιήθηκε ακριβώς πριν 230 χρόνια.