Υπόθεση Σνόουντεν: Κατασκοπευτικό θρίλερ δίχως τέλος
Ο νεαρός Αμερικανός αναζητά εδώ και σχεδόν ένα μήνα απεγνωσμένα άσυλο, καθώς κατηγορείται για κατασκοπεία από την Ουάσινγκτον, ενώ έχει δηλώσει ότι φοβάται ακόμα και για τη ζωή του.
Η υπόθεση ξεκινά στις 20 Μαΐου. Ο Έντουαρτ Σνόουντεν, υπάλληλος της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ, καταφθάνει από τη Χαβάη στο Χονγκ Κονγκ, έχοντας μαζί του τέσσερις φορητούς υπολογιστές με μερικά από τα πιο υψηλά διαβαθμισμένα μυστικά της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Την 1η Ιουνίου οι δημοσιογράφοι της βρετανικής εφημερίδας Guardian, Glenn Greenwald και Ewen MacAskill, φθάνουν από τη Νέα Υόρκη στο Χονγκ Κονγκ. Συναντιούνται με τον Σνόουντεν στο ξενοδοχείο Kowloon και έτσι αρχίζει μια εβδομάδα αποκαλυπτικών συνεντεύξεων.
Τέσσερις μέρες αργότερα, η Guardian δημοσιεύει την πρώτη αποκλειστική της είδηση από τις πληροφορίες του Σνόουντεν, αποκαλύπτοντας μυστική δικαστική απόφαση που δείχνει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε επιβάλει στο γίγαντα των τηλεπικοινωνιών Verizon να παραδώσει τα αρχεία των τηλεφώνων εκατομμυρίων Αμερικανών.
Στις 6 Ιουνίου γίνεται η δεύτερη μεγάλη αποκάλυψη για το απόρρητο πρόγραμμα Prism, το οποίο δίνει στην NSA άμεση πρόσβαση σε δεδομένα που τηρούνται από την Google, το Facebook, την Apple και άλλους γίγαντες του Διαδικτύου στις ΗΠΑ. Οι εταιρείες τεχνολογίας αρνούνται ωστόσο ότι έχουν δημιουργήσει «πίσω πόρτα πρόσβασης» στα συστήματά τους για την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Οι αντιδράσεις από τις ΗΠΑ είναι άμεσες καθώς το πλήγμα είναι πολύ μεγάλο. Ο Μπαράκ Ομπάμα υπερασπίζεται τα δύο προγράμματα, λέγοντας ότι αυτά επιβλέπονται από τα δικαστήρια και το Κογκρέσο, υποστηρίζοντας ότι είχε επιτευχθεί μεταξύ της ασφάλειας και της ιδιωτικής ζωής «η σωστή ισορροπία»: «Δεν μπορείς να έχεις 100% ασφάλεια, και ταυτόχρονα 100% προστασία της ιδιωτικής ζωής και μηδενική ταλαιπωρία», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Οι αποκαλύψεις όμως συνεχίζονται και το σκάνδαλο αποκτά διεθνείς διαστάσεις με τα περισσότερα κράτη να ζητούν άμεσα εξηγήσεις από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τα όσα μάλιστα έχουν έλθει στη δημοσιότητα, οι αμερικανικές υπηρεσίες είχαν βάλει στο στόχαστρό τους και αρκετές ευρωπαϊκές διπλωματικές αποστολές, ανάμεσά τους την ελληνική πρεσβεία και την ελληνική αποστολή στα Ηνωμένα Έθνη.
Στη συνέχεια ο Σνόουντεν, και ενώ οι ΗΠΑ επιδιώκουν με κάθε τρόπο την έκδοσή του, αποχωρεί από το Χονγκ Κονγκ με πτήση για τη Μόσχα, ενώ παράλληλα ζητάει άσυλο από τον Ισημερινό.
Από τη στιγμή εκείνη και μετά ξεκινά μια πραγματική οδύσσεια για τον πρώην κατάσκοπο, καθώς βρίσκεται στην ουσία εγκλωβισμένος μια ζώνη τράνζιτ του αεροδρομίου της Μόσχας, σύμφωνα με τις πληροφορίες, επιδιώκοντας καθημερινά να βρει ένα ασφαλές καταφύγιο.
Ωστόσο μέρα με τη μέρα η ελπίδα του να βρει ένα καταφύγιο εξανεμίζονται, ενώ δεν λείπουν τα διπλωματικά επεισόδια, όπως με την περίπτωση της Βολιβίας όπου το αεροσκάφος με τον πρόεδρο Εβο Μοράλες και κυβερνητικά στελέχη, αναγκάστηκε να προσγειωθεί στη Βιέννη, επειδή η Γαλλία και η Πορτογαλία αρνήθηκαν να παραχωρήσουν άδεια διέλευσης εξαιτίας των πληροφοριών ότι σε αυτό βρισκόταν Εντουαρντ Σνόουντεν.
Σύμφωνα πάντως με το Wikileaks, ο Σνόουντεν έχει ζητήσει μέχρι στιγμής πολιτικό άσυλο από 21 χώρες. Οι περισσότερες απάντησαν κατηγορηματικά όχι, όπως η Ινδία, η Φινλανδία και η Πολωνία. Η Βραζιλία δεν έχει απαντήσει, η Αυστρία, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία κρατούν την ίδια στάση με τον Ισημερινό, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορούν να δώσουν άσυλο εφόσον ο Σνόουντεν δεν βρίσκεται στο έδαφός τους.
Η Ρωσία, η οποία δεν συνδέεται με συμφωνία έκδοσης με τις ΗΠΑ, έχει δηλώσει ότι δεν του προσάπτει καμία κατηγορία. Άλλωστε δεν βρίσκεται ακόμα σε ρωσικό έδαφος, αφού δεν πέρασε από τον έλεγχο διαβατηρίων. "Είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος. Οσο το συντομότερον επιλέξει τον τελικό του προορισμό, τόσο το καλύτερο και για εμάς και για τον ίδιο", δηλώνει ο πρόεδρος Πούτιν στις 25 Ιουνίου.
Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι η υπόθεση προκαλεί πονοκέφαλο στις ρωσικές αρχές. "Ο Σνόουντεν είναι μία βαλίτσα χωρίς χερούλι. Εάν τον εκδώσουν, πλήττεται το κύρος τους. Εάν δεν τον εκδώσουν, θα επιδεινώσουν σοβαρά τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες", δήλωσε ο αναλυτής Αλεξάντρ Γκολτς...
Αν και ο πρόεδρος Ομπάμα έχει δηλώσει ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει την πρόθεση να παζαρέψει την υπόθεση Σνόουντεν με τη Μόσχα, κάποια σενάρια κάνουν λόγο για μια πιθανή διαπραγμάτευση για την τύχη του Σνόουντεν η οποία μπορεί να περιλάβει την ανταλλαγή του με τον πιλότο Κονσταντίν Γιαρόσενκο και τον πρώην στρατιωτικό Βίκτορ Μπουτ, που εκτίουν ποινές φυλάκισης στις ΗΠΑ για εμπόριο ναρκωτικών και όπλων αντίστοιχα.
Το κατασκοπευτικό θρίλερ πάντως φαίνεται ακόμα πως έχει πολύ δρόμο, ενώ η κατάληξή του παραμένει απρόβλεπτη...