Η «τέχνη» των αεροπορικών πτήσεων
Για εμάς τους ταξιδιώτες, μια αεροπορική πτήση συνήθως ξεκινά από τα απλά: Πότε και πόσο; Ποια είναι η χρυσή τομή, βάσει της οποίας θα θυσιάσουμε την άνεσή μας, γιατί μας συμφέρει περισσότερο ένα πολύ οικονομικό εισιτήριο; Ή θα αποφασίσουμε να ξοδέψουμε κάτι παραπάνω γιατί μας φαίνεται ότι «αξίζει»;
Για τις αεροπορικές εταιρείες, τους φορείς δηλαδή που καλούνται να να μας κάνουν αυτή την προσφορά σε τιμή και ώρα πτήσης, η εξίσωση είναι πολύ πιο πολύπλοκη. Για να καταφέρουν να βγάλουν πρόγραμμα πτήσεων και τιμές εισιτηρίων πρέπει να υπολογίσουν άπειρους παράγοντες, οι περισσότεροι των οποίων μοιάζουν εξαιρετικά αστάθμητοι. Και να πάρουν, φυσικά, πολλά ρίσκα. Το ερώτημα είναι: Πώς τα καταφέρνουν να είναι κερδοφόρες; Η απάντηση είναι ότι πολλές από αυτές δεν τα καταφέρνουν. Γι' αυτό και βλέπουμε τόσο συχνά συγχωνεύσεις μεταξύ εταιρειών, περικοπές δρομολογίων, ακόμη και πτωχεύσεις. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή...
Το BBC Capital, το οικονομικό σκέλος του μεγάλου βρετανικού ειδησειογραφικού πρακτορείου και καναλιού έκανε μια έρευνα σχετικά με τα ρίσκα και τα κέρδη των αεροπορικών εταιρειών. Αξίζει να δούμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα συμπεράσματά της.
Σύμφωνα με την ΙΑΤΑ, την διεθνή ένωση αεροπορικών εταιρειών, το Μάιο οι ταξιδιώτες των επιβατικών πτήσεων διήνυσαν συνολικά 740 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Δηλαδή, αν έκαναν ο καθένας τους ένα ταξίδι ως τη Σελήνη και πίσω, συνολικά θα είχαμε πάνω από 920.000 τέτοια ταξίδια! Σε ένα μήνα μόνο...
Τα ρίσκα για μια εταιρεία βρίσκονται παντού: Τεράστια αναμονή στον διάδρομο απογείωσης γιατί απλά το αεροπλάνο καθυστέρησε πέντε λεπτά να ολοκληρώσει την επιβίβαση. Απρόβλεπτος καιρός κατά την διάρκεια μιας πτήσης, που αναγκάζει τον πιλότο να κάψει πολύ περισσότερα καύσιμα. Επιλογή της συνέχισης ενός δρομολογίου, που τελικά πάει άπατο, γιατί οι περισσότεροι ταξιδιώτες το αποφεύγουν για να πάνε κάπως αλλιώς στον ίδιο προορισμό.
Οι πιο μεγάλες δυσκολίες φαίνεται ότι κρύβονται στην αύξηση της συχνότητας των πτήσεων (άρα στο «κυκλοφοριακό» που δημιουργείται στους αεροδιαδρόμους και –κυρίως- στα αεροδρόμια), αλλά και στον κακό καιρό. Οι περισσότερες εταιρείες έχουν την δική τους μετεωρολογική υπηρεσία. Αν δουν ότι προβλέπεται κάποια θύελλα ή τυφώνας, παίρνουν τις αποφάσεις τους πολύ νωρίς και είναι προετοιμασμένες για το πώς θα εξυπηρετήσουν όλους αυτούς που θα κολλήσουν στο αεροδρόμιο ή θα πρέπει να διανυκτερεύσουν σε κάποιο ξενοδοχείο και πώς θα κρατήσουν «ελεύθερο» το τηλεφωνικό τους κέντρο από χιλιάδες παράπονα.
Η τεχνολογία, από την άλλη, έχει κάνει πανεύκολες όλες τις διαδικασίες κλεισίματος εισιτηρίων και check-in, πράγμα που σημαίνει λιγότερο προσωπικό και μεγαλύτερη ταχύτητα για τις αεροπορικές εταιρείες. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα στο οποίο ο κλάδος αργεί πολύ να ανταποκριθεί. Τι γίνεται με τη δυνατότητα ακύρωσης και αλλαγής μιας πτήσης. Εκεί, οι διαδικασίες είναι ακόμη δαιδαλώδεις. Είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τις αεροπορικές. Να προσφέρουν αυτή την υπηρεσία στους πελάτες τους χωρίς να κινδυνεύουν με μεγάλη οικονομική ζημιά.
Οι πτήσεις προγραμματίζονται περίπου ένα χρόνο πριν. Ο σκοπός είναι ο στόλος της κάθε εταιρείας να είναι διαθέσιμος σε όσο περισσότερους ταξιδιώτες –άρα και πελάτες- είναι δυνατόν. Οι αεροπορικές προσπαθούν να συνδέσουν πόλεις. Το ερώτημα που θέτουν είναι: Πώς θα πάρουμε τον κόσμο από την Αθήνα π.χ. για να τον πάμε εκεί που θέλει; Είναι εφικτό; Ο τελικός προγραμματισμός γίνεται μόλις 60 μέρες πριν την πτήση. Ποιο αεροπλάνο τελικά θα πάει, ποιος θα το πιλοτάρει, πόσο προσωπικό θα έχει κλπ.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την πληρότητα των πτήσεων είναι η γενικότερη οικονομική κατάσταση. Οπότε ένα τμήμα οικονομολόγων παρακολουθεί τις αγορές διεθνώς και κάνει τις προβλέψεις της. Στην Ελλάδα της κρίσης, για παράδειγμα, πολύ λογικά μειώθηκε η δυνατότητα για αεροπορικά ταξίδια.
Η εξίσωση που καλούνται να λύσουν οι εταιρείες είναι πώς θα καταφέρουν να έχουν τα πανάκριβα αεροπλάνα τους συνεχώς στον αέρα και όχι να κάθονται και να περιμένουν. Από την άλλη, πρέπει να είναι όλα σχεδιασμένα στην εντέλεια, ώστε οι πτήσεις να γίνονται στην ώρα τους, ώστε να μην προκαλείται μια αλυσίδα καθυστερήσεων που μεταδίδει το πρόβλημα από τη μία πόλη στην άλλη. Αν η πτήση από Αθήνα σε Θεσσαλονίκη καθυστερήσει, τότε δεν ζημιώνονται μόνο αυτοί που πετάνε από την Αθήνα, αλλά και αυτοί που περιμένουν το αεροπλάνο για να φύγουν από τη Θεσσαλονίκη κ.ο.κ.
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα που καλούνται να λύσουν οι εταιρείες και ακόμη δεν έχουν βρει τον καλύτερο τρόπο γι' αυτό, είναι οι τιμές των εισιτηρίων. Ενώ αυτοί που κλείνουν από πολύ νωρίς (δηλαδή συνήθως αυτοί που πάνε διακοπές) πετυχαίνουν πολύ καλές τιμές, αυτός που έχει ανάγκη και πρέπει να κλείσει τελευταία στιγμή, πληρώνει παρανοϊκά μεγάλα ποσά για το ίδιο εισιτήριο. Οι εταιρείες ψάχνουν να βρουν ένα τρόπο ώστε να το διορθώσουν αυτό, ώστε να μπορούν να έχουν ικανοποιημένο κάθε πιθανό πελάτη τους.