Ιράν: Συζητήσεις για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση

Η διαδικασία αυτή γίνεται κατά στάδια. Ο πρόεδρος Ροχανί μίλησε σήμερα στο κοινοβούλιο για να παρουσιάσει το πρόγραμμά του και τις επιλογές των προσώπων στις οποίες προχώρησε. Κατόπιν πέντε βουλευτές επρόκειτο να παρέμβουν υπέρ της κυβέρνησης και πέντε να μιλήσουν εναντίον της. Έπειτα αναμένεται να μιλήσουν αντίπαλοι και υποστηρικτές του κάθε υπουργού, πριν τελικά διεξαχθεί η ψηφοφορία.

«Η ψήφος εμπιστοσύνης σας στους υπουργούς δεν είναι απλώς μια ψήφος για τα πρόσωπα, είναι μια ψήφος για όλη την κυβέρνηση και τους σχεδιασμούς της», είπε ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο κοινοβούλιο. Υποσχέθηκε να καταπολεμήσει τον υψηλό πληθωρισμό (υπολογίζεται σε τουλάχιστον 40%) και την ανεργία, να επιδιώξει μια πιο «εποικοδομητική» εξωτερική πολιτική και να εκχωρήσει περισσότερες κοινωνικές ελευθερίες από τον προκάτοχό του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.

Η βουλή του Ιράν αναμένεται να εγκρίνει κάθε διορισμό σε υπουργείο με χωριστές ψηφοφορίες.

«Γνωρίζουμε όλοι ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μια δύσκολη κοινωνική και οικονομική κατάσταση και οι διεθνείς πιέσεις επιδεινώνουν τα προβλήματα αυτά», τόνισε ο νέος πρόεδρος του Ιράν.

Ο Ροχανί, ο οποίος εξασφάλισε τη στήριξη ψηφοφόρων του κέντρου και όσων τάσσονται υπέρ των μεταρρυθμιστών αλλά θεωρείται επίσης ότι διατηρεί στενές σχέσεις με τους συντηρητικούς, είπε ακόμη ότι σχημάτισε μια κυβέρνηση με πρόσωπα από όλα τα πολιτικά ρεύματα με βάση την εμπειρία τους και όχι την πολιτική ένταξή τους. Πολλοί από τους υπουργούς τους οποίους ονόμασε είναι έμπειροι τεχνοκράτες, οι οποίοι είχαν υπηρετήσει υπό τον κεντρώο πρώην πρόεδρο Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί και τον μεταρρυθμιστική πρώην πρόεδρο Μοχάμάντ Χαταμί, όμως οι συντηρητικοί στη βουλή αναμένεται να αντιταχθούν σε ορισμένες από τις επιλογές αυτές.

Παρότι οι περισσότεροι τον θεωρούν έναν έμπειρο και ικανό διαχειριστή, οι συντηρητικοί λένε ότι ο Μπιτζάν Ζανγκανέχ, τον οποίο ο Ροχανί διόρισε υπουργό Πετρελαίου, θεωρείται πολύ στενά συνδεδεμένος με τους μεταρρυθμιστές που είχαν πρωτοστατήσει στις διαδηλώσεις καταγγέλλοντας νοθεία στις προεδρικές εκλογές του 2009.

Ο Ζανγκανέχ, όπως και ο Μοχαμάντ Αλί Νατζαφί, ένας τεχνοκράτης ο οποίος επελέγη για το θώκο του υπουργού Παιδείας, είχαν επισκεφθεί τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μετά τις εκλογές του 2009 και είχαν μιλήσει εξ ονόματος των ηγετών της αντιπολίτευσης, οι οποίοι τελούν σήμερα υπό κατ' οίκον σύλληψη. Οι συντηρητικοί αναφέρονται στις διαδηλώσεις της περιόδου εκείνης κάνοντας λόγο περί «μηχανορραφίας» και εκδήλωσης «στάσης». Μετά τις διαδηλώσεις εκείνες οι μεταρρυθμιστές διώχθηκαν από τις θέσεις ισχύος.

Ο Ρουχολάχ Χοσεϊνιάν, ένας συντηρητικός «από θέση αρχών» στη βουλή, είχε προβλέψει το Σάββατο ότι το 80% των υπουργών που διόρισε ο Ροχανί θα εγκριθεί, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων ISNA. Όμως πρόσθεσε ότι η βουλή θα απορρίψει τους διορισμούς προσώπων τα οποία «είχαν μιλήσει στο κοινοβούλιο και δεν είχαν αποστασιοποιηθεί από την στάση» του 2009.

Ο Χοσεΐν Σαριατμανταρί, που έχει επιλέξει προσωπικά ο Χαμενεΐ για να διευθύνει την εφημερίδα Καϊχάν, η οποία πρόσκειται στους συντηρητικούς, έγραψε σε ένα κύριο άρθρο σήμερα ότι «εκείνοι οι οποίοι συμμετείχαν στην στάση πρέπει να βρίσκονται στη φυλακή, όχι σε κάποιο υπουργείο».

Ωστόσο στη σημερινή του ομιλία ενώπιον της βουλής ο Ροχανί επισήμανε ότι στο υπουργείο Πετρελαίου χρειάζεται να ασκείται «ενεργή διπλωματία» κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επέλεξε τον Ζανγκανέχ.

Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στο Ιράν εξαιτίας του αμφιλεγόμενου πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης έχουν μειώσει στο μισό τις εξαγωγές πετρελαίου της Ισλαμικής Δημοκρατίας από το 2011 και οι πεπαλαιωμένες εγκαταστάσεις στα κοιτάσματα της χώρας χρειάζονται συντήρηση.

Οι κυρώσεις έχουν στόχο να «περιορίσουν ή να διακόψουν τις εμπορικές ανταλλαγές της χώρας με το εξωτερικό», επισήμανε ο Ιρανός πρόεδρος και κατήγγειλε «την μέθοδο που χρησιμοποιούν οι δυτικές χώρες. . . που επιβάλουν ομηρία στις βασικές ανάγκες του πληθυσμού» της χώρας.

Ο Ροχανί υποσχέθηκε να βελτιώσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, η οποία είχε πληγεί από τις συχνές δηλώσεις του Αχμαντινετζάντ εναντίον του Ισραήλ και την άρνηση του Ολοκαυτώματος. Στην σημερινή του ομιλία ο νέος πρόεδρος της χώρας είπε πως η κυβέρνησή του θα επιδιώξει «την αποτροπή των απειλών και την άμβλυνση των εντάσεων» στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Την περασμένη εβδομάδα είχε δηλώσει ότι θα επιδιώξει «σοβαρές διαπραγματεύσεις, χωρίς χρονοτριβή» για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, χωρίς να απειληθεί το «αναφαίρετο δικαίωμα» του Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο.

Το πρόσωπο που επέλεξε ο Ροχανί για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, είναι ένας διπλωμάτης καριέρας με σπουδές στις ΗΠΑ, πρώην πρεσβευτής του Ιράν στον ΟΗΕ, ο οποίος βρισκόταν στο επίκεντρο των μυστικών διαπραγματεύσεων για να ξεπεραστεί η ανυπαρξία διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Τεχεράνη εδώ και δεκαετίες. Ο Ροχανί είπε ότι γνωρίζει τον Ζαρίφ από την περίοδο του πολέμου Ιράν-Ιράκ (1980-1988) και τον αποκάλεσε τον καλύτερο υποψήφιο που υπήρχε για τη θέση, επιχειρηματολογώντας ότι η Τεχεράνη χρειάζεται έναν «απολύτως ενημερωμένο, αποτελεσματικό και πεπειραμένο» ΥΠΕΞ.

Οι συντηρητικοί, πέραν των προσώπων που επελέγησαν για τα υπουργεία Πετρελαίου κι Εξωτερικών, έχουν επίσης επικρίνει τους διορισθέντες υπουργούς Επιστημών και Στέγασης, καθώς ανήκαν ουσιαστικά στην εκστρατεία του μεταρρυθμιστική υποψηφίου Μιρ Χοσεΐν Μουσαβί.

Ο Ατολάχ Χακιμί, σημαίνων βουλευτής των συντηρητικών, κατήγγειλε «την παρουσία ηγετών της μηχανορραφίας» –των διαδηλώσεων εναντίον του εκλογικού αποτελέσματος του 2009– αλλά και την «προχωρημένη ηλικία» των υπουργών που ονόμασε ο Ροχανί.