Κίνα: Μεγάλη επιτυχία στις εξαγωγές όπλων
Οι Κινέζοι πέτυχαν νίκη επί τριών αντιπάλων: της αμερικανικής εταιρείας Raytheon με το σύστημά της PAC 3, της Eurosam με το σύστημα SAMP/T Aster 30 και της Rosoboronexport, που πρότεινε το σύστημα S-300ΒΜ.
Όπως συχνά συμβαίνει σε παρόμοιες περιπτώσεις, τα τεχνικά χαρακτηριστικά των συστημάτων είχαν δευτερεύουσα σημασία. Στην πρώτη θέση ήταν οι όροι χρηματοδότησης της συμφωνίας και η προθυμία μεταβίβασης τεχνολογίας, όπως διαβάζουμε στη Φωνή της Ρωσίας.
Οι Κινέζοι υποχώρησαν σημαντικά στην τιμή, μειώνοντάς την από τα αρχικά 4 δισεκ. δολάρια στα σχεδόν 3 δισεκατομμύρια. Ακόμα πιο σημαντική είναι η προθυμία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας να μεταβιβάσει τεχνολογίες και ακριβώς αυτό ήταν που συνόδευε και τα προηγούμενα κινεζο-τουρκικά σχέδια.
Οι πιθανότητες της Ρωσίας να νικήσει στο διαγωνισμό, αντίθετα, δεν ήταν και πολύ μεγάλες. Παρά την ταχεία ανάπτυξη του εμπορίου, οι πολιτικές σχέσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας δεν χαρακτηρίζονται από υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης. Η Ρωσία, παρά τα αιτήματα της Τουρκίας, δεν θέλησε να παρουσιάσει στο διαγωνισμό το τελειότερο σύστημα της – το S-400, προτείνοντας αντί αυτού το σύστημα S-300ΒΜ, το οποίο στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις προορίζεται κυρίως για την αεράμυνα των χερσαίων στρατευμάτων. Δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι ακόμα και σε περίπτωση επιτυχίας στο διαγωνισμό, η Ρωσία ήταν πρόθυμη να προβεί σε μεταβίβαση μεγάλου όγκου τεχνολογίας.
Ο σοβαρότερος αντίπαλος ήταν οι ευρωπαίοι με το σύστημά τους SAMP/T. Η τουρκική αστική βιομηχανία αναπτύσσεται κυρίως στη βάση των ευρωπαϊκών επενδύσεων και τεχνολογιών, ο δε ρόλος των ευρωπαίων στην ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας είναι επίσης αποφασιστικός. Για πολύ καιρό η Τουρκία έκανε σχέδια ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, παρόλο που αυτά τα σχέδια δεν έχουν στεφθεί με επιτυχία, οι σχέσεις με τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρα, κυρίως τη Γερμανία, έχουν μεγάλη σημασία για τη χώρα.
Οι θέσεις των ΗΠΑ ήταν πιο αδύναμες, όμως ήταν και σημαντικές, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Δεν αποκλείεται ότι μια από τις αιτίες, για τις οποίες η Τουρκία στην επιλογή της κατέληξε στο κινεζικό σύστημα, ήταν η επιδίωξη να επιδείξει την ανεξαρτησία της εξωτερικής της πολιτικής.
Το θέμα του μελλοντικού συστήματος για την αεράμυνα της Τουρκίας δεν πρέπει να θεωρείται ότι έχει κριθεί 100%. Η Κίνα και η Τουρκία έχουν να διεξάγουν δύσκολες συνομιλίες για συγκεκριμένες λεπτομέρειες της μεταβίβασης τεχνολογίας και της τροποποίησης του συστήματος σύμφωνα με τις τουρκικές απαιτήσεις.
Η παγκόσμια εμπειρία λέει ότι αυτές οι συνομιλίες μπορεί να είναι μακρές και δύσκολες. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και αυτό, συγκεκριμένα, την επιφορτίζει με δεσμεύσεις σχετικά με το απόρρητο πολλών στρατιωτικών θεμάτων, που αφορούν τις χώρες του συνασπισμού. Δεν αποκλείεται ότι κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του συμβολαίου με την Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι χώρες της ΕΕ θα προσπαθήσουν να ασκήσουν στην Τουρκία πολιτική πίεση για να ματαιώσουν την υπογραφή του. Παρόλ΄ αυτά, η νίκη σ΄ αυτό το διαγωνισμό αποτελεί πολύ σημαντικό επίτευγμα της Κίνας στην παγκόσμια αγορά όπλων.