Θα παραμείνει η Ανταρκτική τόπος ερευνών;

«Η τεράστια αυτή ήπειρος των 14 εκ. τετραγωνικών χλμ βρίσκεται εκτός εθνικής δικαιοδοσίας», εξηγεί ο Μάνφρεντ Ράινκε στο μικρόφωνο της DW. Ο Γερμανός ειδικός είναι από το 2009 αποκλειστικός γραμματέας της Συνθήκης της Ανταρκτικής, η οποία ρυθμίζει ότι αφορά το Νότιο Πόλο: από τα εδάφη και τις θαλάσσιες περιοχές, μέχρι τα ατυχήματα ή τον ορυκτό πλούτο.

Η εν λόγω Συνθήκη υπογράφηκε το 1959 εν μέσω Ψυχρού Πολέμου. Κάθε χώρα μπορεί να προσχωρήσει ωστόσο μόνο εκείνες που έχουν πραγματοποιήσει επιστημονικές αποστολές στην ήπειρο διαθέτουν δικαίωμα ψήφου. Οι 49 χώρες που έχουν προσυπογράψει τη Συνθήκη της Ανταρκτικής συναντώνται κάθε χρόνο εκ περιτροπής.

Ο Μάνφρεντ Ράινκε πιστεύει ότι η μεγαλύτερη επιτυχία στην Ανταρκτική μέχρι σήμερα είναι η διεθνής συνθήκη που προβλέπει ειρηνικές έρευνες στην ήπειρο, παρά τις εδαφικές αξιώσεις που εγείρουν επτά χώρες. Και σημειώνει ότι το 1991 προστέθηκε στη Συνθήκη της Ανταρκτικής ένα επιπλέον άρθρο για την προστασία του περιβάλλοντος που απαγορεύει ρητά την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου συμπεριλαμβανομένων του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

Εντείνεται η πίεση για την εμπορική αξιοποίηση

Σε αντίθεση στο Βόρειο Πόλο στην Αρκτική το λιώσιμο των πάγων διευκολύνει πολλές οικονομικές δραστηριότητες με ολέθριες συνέπειες. Δημιουργήθηκαν νέες δίοδοι για τα πλοία, ενώ την ίδια στιγμή ξεκίνησε η αναζήτηση πετρελαίου, φυσικού αερίου και ορυκτών. Θα μπορούσε να γίνει κάτι παρόμοιο να γίνει και στην Ανταρκτική; Ο Αλέν Χούμπερτ, ειδικός σε ζητήματα πολιτικού κύκλου, πιστεύει ότι η πίεση για την εμπορική αξιοποίηση του Νοτίου Πόλου θα αυξηθεί το επόμενο διάστημα. Και φέρνει ως παράδειγμα τη μείωση σε ορισμένες θαλάσσιες περιοχές των αποθεμάτων κριλ, των μικροσκοπικών οργανισμών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στο οικοσύστημα της λευκής ηπείρου.