Οι τρεις γυναίκες που σημάδεψαν τη ζωή του Μαντέλα
Η πρώτη σύζυγος του Μαντέλα ήταν ένας σεμνό κορίτσι που δεν είχε σχέση με την πολιτική.
Όπως και εκείνος ,η Evelyn Wase καταγόταν από την αγροτική Transkei και είχε έρθει στο Γιοχάνεσμπουργκ στις αρχές του 1940 για να βρει τον δρόμο της στη μεγάλη πόλη.
Ήταν ξαδέλφη του στρατιώτη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου ( ANC ) Walter Sisulu και συναντήθηκε πρώτη φορά με τον Μαντέλα στο σπίτι του Sisulu στο Soweto νοτιοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ, το 1944.
Παντρεύτηκαν λίγους μήνες αργότερα, τον ίδιο χρόνο που ο Μαντέλα, Sisulu και Oliver Tambo ξεκίνησαν να μάχονται ενάντια στον κανόνα της λευκής μειονότητας.
Σύμφωνα με τις περιγραφές τα πρώτα χρόνια του έγγαμου βίου του με την Evelyn ζούσαν ως ευτυχισμένοι με τα τρία μωρά τους όταν εκείνος έκανε ουσιαστικά τα πρώτα πολιτικά του βήματα.
Αλλά από το 1954, η Evelyn είχε αρχίσει να κουράζεται από τις διαρκείς απουσίες του συζύγου της που έδειχνε ολότελα αφοσιωμένος στην πολιτική.
Όταν Μαντέλα συνελήφθη για προδοσία την πρώτη φορά ,βγήκε με εγγύηση αλλά όταν επέστρεψε στο σπίτι για να βρει την Evelyn εκείνη είχε φύγει, αφήνοντας πίσω τα ανήλικα παιδιά τους .
Επέστρεψε στην Transkei άνοιξε ένα κατάστημα και ξαναπαντρεύτηκε στα εβδομήντα της.
Η Winnie ήρθε στη ζωή του Μαντέλα κατά την έναρξη της δεύτερης δίκης του για προδοσία στην οποία καταδικάστηκε σε φυλάκιση 27 ετών. Παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 1958.
Είχε κι εκείνη έντονο μέσα της το πολιτικό «μικρόβιο» Λίγο μετά το γάμο τους συνελήφθη και εκείνη για μια εμπρηστική ομιλία κάτι που έκανε τον Μαντέλα να δηλώσει - με υπερηφάνεια αλλά και προφητικά - «Νομίζω ότι παντρεύτηκα ένα πρόβλημα».
Το ζευγάρι είχε ήδη δύο κόρες πριν οι πόρτες των φυλακών κλείσουν πίσω από τον Μαντέλα το 1964.
Το 1969 η Winnie κρατήθηκε στην απομόνωση για 13 μήνες κατηγορούμενη για τρομοκρατία και το 1973 έμεινε άλλους έξι μήνες στη φυλακή , αλλά όταν το 1976 ξέσπασαν ταραχές και η εξέγερση στο Σοβέτο, η Winnie ήταν εκεί προτρέποντας τα πλήθη να « πολεμήσουν μέχρις εσχάτων».
Η αστυνομία την χαρακτήρισε «ιθύνων νου της εξέγερσης» . Στην αρχή φυλακίστηκε για πέντε μήνες, και στη συνέχεια εξορίστηκε στην έρημη πόλη της Brandfort για επτά χρόνια.
Όταν επέστρεψε στο Soweto συνέχισε τη μάχη της κατά του απαρτχάιντ.Ο δεσμός της με τον Μαντέλα ήταν πολύ δυνατός αλλά τελικά εκείνη λέγεται ότι τον απέρριψε για ένα νεαρό εραστή.
Ο Μαντέλα στάθηκε δίπλα της όταν καταδικάστηκε για απαγωγή και μόνο το 1992 ανακοίνωσαν τον χωρισμό τους.
Στα μέσα της δεκαετίας του '90 , ο Μαντέλα έζησε ένα νέο φλερτ με την Graca Machel - μια σοβαρή αλλά ζεστή γυναίκα 27 χρόνια νεότερη από αυτόν που σπούδασε στη Λισαβόνα.
Η πρώτη του επαφή με την Graca ήρθε το 1986, όταν πέθανε ο σύζυγός της σε αεροπορικό δυστύχημα που πολλοί πιστεύουν ότι ενορχηστρώθηκε από το καθεστώς του απαρτχάιντ.
Όταν συναντήθηκαν στην πρωτεύουσα της Μοζαμβίκης Μαπούτο το 1990, η Machel ήταν ακόμα σε πένθος . Όμως, το 1996 συναντήθηκαν ξανά στο γάμο προέδρου Ρόμπερτ Μουγκάμπε.
Στις 18 Ιουλίου του 1998 - 80ά γενέθλια του Μαντέλα - η Machel έσπασε τον όρκο της ότι δεν θα παντρευτεί έναν άλλο πρόεδρο.
Μπορεί να αισθανόταν ευτυχισμένος με την Ματσέλ στο πλάι του αλλά πολλές φορές αδυνατούσε να ακολουθήσει του ρυθμούς της νεότερης γυναίκας του.
«Είναι πιο πολυάσχολη από ό, τι είμαι εγώ. Συναντιόμαστε για το μεσημεριανό γεύμα , μετά φεύγει και στη συνέχεια βλέπουμε ο ένας τον άλλο και πάλι στο δείπνο. Μακάρι να είχα παντρευτεί μια γυναίκα που να ήταν λιγότερο πολυάσχολη», είχε πει ο ίδιος χαριτολογώντας σε μαθητές κατά τη διάρκεια τελετής τον Μάρτη του 2007.