Τυνησία: Τα πρώτα άρθρα του νέου Συντάγματος

Το Ennahda είχε ταχθεί από την άνοιξη του 2012 πίσω από τη διατύπωση του άρθρου 1, που είχε εγγραφεί ήδη στο Σύνταγμα του 1959, απορρίπτοντας έτσι την εισαγωγή της σαρία (του ισλαμικού νόμου) στον θεμελιώδη νόμο. «Η Τυνησία είναι ένα κράτος ελεύθερο, ανεξάρτητο και κυρίαρχο. Το Ισλάμ είναι η θρησκεία του, τα αραβικά η γλώσσα του και η Δημοκρατία το πολίτευμά του. Δεν είναι δυνατό να τροποποιηθεί αυτό το άρθρο», αναφέρεται.

Δύο τροποποιήσεις, η μία που πρότεινε το Ισλάμ και η άλλη το Κοράνι και τη σούνα (το σύνολο των λόγων του προφήτη, των πράξεών του και των κρίσεών του) ως «κύρια πηγή της νομοθεσίας» απορρίφθηκαν, ενώ επικυρώθηκε το άρθρο 2 που προβλέπει ένα «κράτος με κοσμικό χαρακτήρα, βασισμένο στην ιδιότητα του πολίτη, στη βούληση του λαού και στην πρωτοκαθεδρία του νόμου».

H ANC, που ενέκρινε στη διάρκεια της ημέρας οκτώ άρθρα, καθιερώνει επίσης το κράτος ως «εγγυητή της ελευθερίας της συνείδησης» παρά τις έντονες αντιδράσεις ορισμένων εκλεγμένων. Ο Αζέντ Μπαντί του κόμματος Wafa, που πρόσκειται στους ισλαμιστές, εκτίμησε πως η ελευθερία της συνείδησης θα επιτρέψει «στους σατανιστές, στην ειδωλολατρία να οργανώσουν δημόσιες διαδηλώσεις (...) για να διαδώσουν τις πεποιθήσεις τους».

«Εκείνοι που αντιτίθενται στην ελευθερία της συνείδησης θέλουν να μας ξαναγυρίσουν στη μαύρη περίοδο της Ιστορίας όπου τα δικαστήρια εξέταζαν τη συνείδηση των ανθρώπων», απάντησε ο Ιγέντ Νταχμανί, βουλευτής της λαϊκής αντιπολίτευσης.

Το ίδιο άρθρο ορίζει το κράτος ως «προστάτη των καθαγιασμένων», και «εγγυητή της ελευθερίας της συνείδησης», μια διατύπωση που επικρίθηκε ευρέως από μη κυβερνητικές οργανώσεις οι οποίες φοβούνται την ερμηνεία που μπορεί να γίνει στην έννοια «καθαγιασμένα» η οποία δεν προσδιορίζεται.

«Πρέπει να αρθεί η αοριστία (...) στο άρθρο 6 που δίνει στο κράτος το δικαίωμα να υιοθετεί τη θρησκεία και να προστατεύει τα καθαγιασμένα, το οποίο μπορεί να καταλήξει σε ερμηνείες που απειλούν την ιδιότητα του πολίτη, τις ελευθερίες», εκτίμησε σε ανακοίνωσή του ο τυνησιακός Σύνδεσμος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Συνολικά 146 άρθρα και περίπου 250 τροπολογίες αναμένεται να μελετηθούν προκειμένου να επιτραπεί η υιοθέτηση του θεμελιώδους νόμου πριν από τις 14 Ιανουαρίου, τρίτη επέτειο της επανάστασης που σημάδεψε την έναρξη της αραβικής Άνοιξης.

Σύμφωνα με διάφορες πλευρές, μια αρκετά ευρεία συναίνεση επιτεύχθηκε προκειμένου να υιοθετηθεί το κείμενο με την πλειοψηφία των δύο τρίτων των 217 εκλεγμένων και να αποφευχθεί η διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Έπειτα από μία πρώτη μέρα χαοτικών αντιπαραθέσεων χθες, που σημαδεύτηκε από διαφωνίες ανάμεσα σε εκλεγμένους και από τις διακοπές του ακροατηρίου, οι συζητήσεις έγιναν σιγά σιγά πιο ήρεμες σήμερα παρά το γεγονός ότι υπήρξαν κάποια ξεσπάσματα.

Τα μέσα ενημέρωσης επέκριναν έντονα τη συμπεριφορά των εκλεγμένων, με την εφημερίδα La Presse να οργίζεται με τις «αποκαρδιωτικές σκηνές» της Παρασκευής και να συγκρίνει το ημικύκλιο με «μια άγρια αρένα όπου όλα τα κτυπήματα επιτρέπονται».

Η έγκριση του Συντάγματος, στη συνέχεια ενός νόμου και μιας εκλογικής επιτροπής πριν από τις 14 Ιανουαρίου, είναι βασικά στοιχεία μιας συμφωνίας ανάμεσα στο Ennahda και στους αντιπάλους του για την επίλυση μιας βαθιάς κρίσης που ξέσπασε από τη δολοφονία στις 25 Ιουλίου του βουλευτή της αριστεράς Μοχάμεντ Μπράχμι, τη δεύτερη δολοφονία μέσα στο 2013 που αποδόθηκε στο τζιχαντιστικό κίνημα. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας το Ennahda έχει δεσμευτεί να παραχωρήσει την εξουσία σε μια κυβέρνηση ανεξάρτητων υπό την ηγεσία του νυν υπουργού Εμπορίου Μοχάμεντ Τζομάα.

Ο ισλαμιστής πρωθυπουργός Άλι Λάραγεντ έχει αρνηθεί ωστόσο να παραιτηθεί προτού η ANC ολοκληρώσει τις εργασίες, της, αν και ο βασικός μεσολαβητής της κρίσης, το συνδικάτο UGTT, υπολογίζει στην αντικατάστασή του στις 8 Ιανουαρίου. Εκλεγμένη τον Οκτώβριο του 2011, η Συντακτική Συνέλευση αναμενόταν να ολοκληρώσει τις εργασίες της μέσα σε ένα χρόνο, αλλά η διαδικασία καθυστέρησε εξαιτίας ενός δηλητηριώδους πολιτικού κλίματος, της αλματώδους ανάπτυξης των ένοπλων ισλαμιστικών οργανώσεων και των κοινωνικών εντάσεων.

Οι εργασίες της υπονομεύθηκαν επίσης από τη συστηματική απουσία των εκλεγμένων, τα διαδικαστικά λάθη και την αποχή της αντιπολίτευσης για πολλούς μήνες μετά τη δολοφονία του Μοχάμεντ Μπράχμι. Οι υποστηρικτές του Ennahda θεωρούν υπεύθυνους τους ισλαμιστές, αν μη τι άλλο λόγω της επιείκειάς τους, για την κατακόρυφη αύξηση του τζιχαντιστικού κινήματος.