Ουκρανία: Πώς φτάσαμε στο αιματοκύλισμα και στην πτώση Γιανουκόβιτς
Τι συνέβη στην Ουκρανία και ποιοι βρίσκονται πίσω από την πολιτική κρίση που βύθισε τη χώρα στο αιματοκύλισμα των τελευταίων μηνών;
Η πολιτική κρίση στην Ουκρανία και η κόντρα ανάμεσα στους φιλοευρωπαϊστές και τους αντιευρωπαϊστές κρατάει αρκετά χρόνια.
Τους τελευταίους μήνες ωστόσο έφτασε στο σημείο μηδέν, οδηγόντας τη χώρα στις πιο αιματηρές συγκρούσεις της σύγχρονης ιστορίας της.
Οι πρώτες μαζικές αντιδράσεις διαμαρτυρίας λαμβάνουν χώρα τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο πρόεδρος της χώρας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στις 21 Νοεμβρίου 2013 υπαναχωρεί και δεν υπογράφει την εμπορική και ενεργειακή συμφωνία συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση αντιδρά έντονα και καλεί τότε το πλήθος να ξεκινήσει γενική απεργία με στόχο την παραίτηση του Γιανουκόβιτς, την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών και την επανάληψη της διαδικασίας προσέγγισης με την ΕΕ.
Την 24 Νοεμβρίου 2013, χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους με τελικό σημείο συγκέντρωσης την πλατεία Ανεξαρτησίας. Εκεί όπου έγινε το 2004 η «Πορτοκαλί επανάσταση» η αντιπολίτευση ζητάει να παραιτηθεί η κυβέρνηση και να γίνουν εκλογές. Ξεσπούν τότε βίαια επεισόδια και ένα από τα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα είναι το γκρέμισμα του αγάλματος του Λένιν από ομάδα εθνικιστών.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιδράσει. Ο Γιανούκοβιτς ωστόσο ρίχνει εκ νέου «λάδι στη φωτιά» καθώς λαμβάνει άμεση οικονομική βοήθεια από την Ρωσία του Πούτιν ύψους 11 δισ. ευρώ. Η φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι υπέκυψε στις πιέσεις του ρώσου προέδρου και γι' αυτό διέκοψε την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, «κατεβάζοντας» ξανά τον κόσμο στους δρόμους σε ακόμα πιο ογκώδεις διαδηλώσεις.
Εκατοντάδες χιλιάδες φιλοευρωπαίοι διαδηλωτές ξαναβγαίνουν στους δρόμους του Κιέβου την 1η Δεκεμβρίου 2013, ενώ στις συγκρούσεις τραυματίζονται αρκετοί αστυνομικοί και διαδηλωτές.
Κανείς ωστόσο δεν φανταζόταν τότε ακόμα τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις που θα έπαιρνε η βία...
Μέσα στον Δεκέμβριο οι συγκεντρώσεις συνεχίζονται, η βία και οι συγκρούσεις γίνονται καθημερινό φαινόμενο, δημόσια κτίρια καταλαμβάνονται από τους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ αρχίζουν να συζητούν για κυρώσεις προς την κυβέρνηση Γιανουκόβιτς. Το αδιέξοδο ωστόσο είναι ήδη προφανές.
Το 2014 ξεκινά με νέες μαζικές διαδηλώσεις, ξυλοδαρμούς και ανεπιτυχείς προσπάθειες για επίλυση του αδιεξόδου.
Σύμφωνα με τα διάφορα δημοσιεύματα κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια ποιοι βρίσκονται πλέον πίσω από τις βίαιες διαδηλώσεις. Το σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται για μια ομοιογενή ομάδα ανθρώπων. Μεταξύ των διαδηλωτών, μεγάλη μερίδα κατέχουν αυτοί, οι οποίοι στηρίζουν τη φιλο-ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Όμως, δεν είναι μόνον αυτοί. Στο κίνημα, φαίνεται ότι έχουν καταφέρει να παρεισφρύσουν και πολλοί ακροδεξιοί, πολιτικά οργανωμένοι ή μη.
Η κυβέρνηση σε μια νέα κίνηση απελπισίας αποφασίζει στις 16 του μήνα να απαγορεύσει τις διαδηλώσεις με νόμο, προκαλώντας πολλαπλές αντιδράσεις από πάσα κατεύθυνση. Ο νόμος θα αποσυρθεί λίγες ημέρες μετά.
Στις 22 Ιανουαρίου 2014, έπειτα από μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών για συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, τα επεισόδια αρχίζουν να λαμβάνουν ακόμα μεγαλύτερη έκταση, με αποτέλεσμα η Ουκρανία να θρηνήσει τα πρώτα θύματα. Η αστυνομία σκληραίνει τη στάση της και η αντιπολίτευση απειλεί ακόμα και με αιματοκύλισμα.
Μέσα στην ημέρα ανακοινώνεται ότι 3 άτομα έχουν χάσει την ζωή τους κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, ενώ η κατάσταση σε όλη τη χώρα είναι πλέον εκτός ελέγχου.
«Προς το παρόν έχουμε καταμετρήσει πέντε νεκρούς, ενώ περίπου 300 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί από τα μεσάνυχτα», ανακοινώνει ο συντονιστής του ιατρικού κέντρου Ολέγ Μούσγι στον ραδιοφωνικό σταθμό της αντιπολίτευσης, ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων.
Στις 23 Ιανουαρίου η αντιπολίτευση προτείνει εκεχειρία λίγων ωρών. Ο εκ των ηγετών της ουκρανικής αντιπολίτευσης πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής της πυγμαχίας Βιτάλι Κλίτσκο δηλώνει στους συγκεντρωμένους οπαδούς της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης ότι δεν προέκυψε τίποτε από τις συνομιλίες με τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς, προσθέτοντας όμως ότι πλέον φοβάται για νέα αιματοχυσία...
Τα οδοφράγματα στους δρόμους του Κιέβου και στην πλατεία Ανεξαρτησίας ξαναστήνονται.
Στις 28 του μήνα ανακοινώνεται η παραίτηση του πρωθυπουργού της χώρας, Μικόλα Αζάροφ, σε μια προσπάθεια να υπάρξει συμβιβασμός.
Στις 31 Ιανουαρίου 2014 ο στρατός καλεί τον Γιανουκόβιτς να λάβει επειγόντως μέτρα για την «σταθεροποίηση» της κατάστασης στη χώρα, τη στιγμή που οι μαζικές διαδηλώσεις συνεχίζονται, αυτή τη φορά χωρίς να υπάρξουν θύματα.
Παρά τις προσπάθειες όλο αυτό το διάστημα να επιλυθεί η κρίση, στις 18 Φεβρουαρίου ξεσπούν νέες συγκρούσεις ανάμεσα στους διαδηλωτές και τις ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας κοντά στο ουκρανικό κοινοβούλιο, όπου ήταν προγραμματισμένη η συζήτηση για την συνταγματική μεταρρύθμιση για τον περιορισμό των προεδρικών εξουσιών.
Η κατάσταση είναι και πάλι εκτός ελέγχου. Οι αρχές απευθύνουν τελεσίγραφο στους διαδηλωτές, στελέχη της αντιπολίτευσης προειδοποιούν το συγκεντρωμένο πλήθος για το τι θα επακολουθήσει και ο Κλίτσκο ζητάει από τις γυναίκες και τα παιδιά να φύγουν από την πλατεία. Πολλοι φωνάζουν στους αστυνομικούς «να μην πυροβολήσουν τους Ουκρανούς».
Σκηνικό εμφυλίου επικρατεί τις επόμενες ώρες στο Κίεβο, ενώ οι νεκροί από τις συγκρούσεις ανέρχονται στους 26. Η αντιπολίτευση κάνει λόγο για χιλιάδες τραυματίες.
Η 20η Φεβρουαρίου κυρήσσεται ημέρα εθνικού πένθους στη χώρα, ενώ από την πλευρά της η Ρωσία ανακοινώνει ότι «παρακολουθούμε, αλλά δεν επεμβαίνουμε στην Ουκρανία».
Οι ηγέτες της ΕΕ, της Ρωσίας και των ΗΠΑ βρίσκονται σε διαρκείς επαφές προσπαθώντας να βρουν μια πολιτική λύση.
Δυστυχώς ο «κύκλος του αίματος» μεγαλώνει ακόμα περισσότερο την Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου στο Κίεβο.
Οι αρχές πυροβολούν αδιακρίτως κατά του πλήθους, γίνονται αναφορές για ελεύθερους σκοπευτές, ενώ ανακοινώνεται από την αντιπολίτευση ότι τουλάχιστον 100 διαδηλωτές έχουν πέσει νεκροί.
Πρόκειται για τα πιο αιματηρά 24ωρα της σύγχρονης ιστορίας της χώρας.
Το βράδυ της Πέμπτης, 20 Φεβρουαρίου, τρεις υπουργοί Εξωτερικών, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Πολωνίας, μεταβαίνουν στην Ουκρανία προκειμένου να συναντηθούν με τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς και εκπροσώπους της αντιπολίτευσης.
Το διπλωματικό θρίλερ κρατάει όλη τη νύχτα της Πέμπτης και το πρωί της Παρασκευής, 21ης Φεβρουαρίου, η κατάσταση δείχνει δυστυχώς να απειλείται από νέα επεισόδια στο Κίεβο, καθώς αναφέρονται πυροβολισμοί.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της αστυνομίας, που μεταδίδει το Reuters, οι διαδηλωτές άνοιξαν πυρ κατά της αστυνομίας και προσπάθησαν να περάσουν με κατεύθυνση το κτήριο της Βουλής, χωρίς να διευκρινίζει αν οι αστυνομικοί ανταπέδωσαν τα πυρά ή επιχείρησαν να συγκρατήσουν τους διαδηλωτές.
Τα επεισόδια ευτυχώς δεν λαμβάνουν μεγαλύτερη έκταση, ενώ στο διπλωματικό μέτωπο οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται.
Χωρίς να υπάρξει επίσημη επιβεβαίωση από τους Ευρωπαίους ΥΠΕΞ η προεδρία της Ουκρανίας ανακοινώνει το μεσημέρι της Παρασκευής πρόωρες προεδρικές εκλογές, την έναρξη διαδικασίας για τον σχηματισμό κυβέρνηση εθνικής ενότητας και την επαναφορά του Συντάγματος του 2004 που προβλέπει περιορισμένες προεδρικές εξουσίες.
Λίγο αργότερα, επιβεβαιώνεται πως ο πρόεδρος Βίκτορ Γιανουκόβιτς και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης υπέγραψαν τη συμφωνία για έξοδο της χώρας από την πολιτική κρίση, που έβαψε με το αίμα τόσων ανθρώπων την πλατεία-σύμβολο της ουκρανικής πρωτεύουσας.
Την ίδια μέρα η Βουλή ψηφίζει υπέρ τροποποίησης του ποινικού κώδικα που ανοίγει τον δρόμο για την απελευθέρωση της πρών πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο, έπειτα από περισσότερα από δύο χρόνια φυλάκισης με κατηγορίες που καταγγέλλονταν από την ουκρανική αντιπολίτευση και τη Δύση ως πολιτικά υποκινούμενες από τον πρόεδρο Γιανουκόβιτς. Στο πλαίσιο της συνολικής συμφωνίας για τον τερματισμό της κρίσης και την απομάκρυνση του κινδύνου διολίσθησης της πρώην σοβιετικής δημοκρατίας σε εμφύλιο σπαραγμό, το ουκρανικό Κοινοβούλιο ψηφίζει (με 310 ψήφους υπέρ έναντι 54 κατά) υπέρ της αποποινικοποίησης της βασικής κατηγορίας βάσει της οποίας φυλακίστηκε η Τιμοσένκο, γεγονός που σημαίνει ότι δεν είναι πλέον ένοχη για κανένα ποινικό αδίκημα.
Πρόκειται ασφαλώς για μια νίκη τεράστιας σημασίας για την φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση, τη στιγμή που η χώρα φαίνεται επιτέλους να γυρίζει σελίδα, βγαίνοντας βαθιά λαβωμένη από την αιματηρή κρίση.
Διαβάστε επίσης:
Γιανουκόβιτς: «Δεν παραιτούμαι» - Τιμοσένκο: «Έπεσε η δικτατορία»
Στο Χάρκοβο ο Γιανουκόβιτς- Αναμένεται διάγγελμά του
Εγκατέλειψε το Κίεβο ο Γιανουκόβιτς
Ουκρανία: « Ο δρόμος για τη συμφωνία είναι ακόμα μακρύς»
Ουκρανία: Το Κίεβο πριν και μετά σε 7 εικόνες
Γιανουκόβιτς: Εκλογές και σχηματισμός κυβέρνησης εθνικής ενότητας
Η ΕΕ αναμένει την υπογραφή σήμερα «προσωρινής» συμφωνίας στο Κίεβο
Κίεβο: Πυροβολισμοί στις πλατείες και άγριο ξύλο στη Βουλή (vid)
«Γιατί βγήκαμε στους δρόμους»: Το βίντεο μιας Ουκρανής που σαρώνει
Kίεβο: Το μεσημέρι θα επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία
Στις συνομιλίες με τον Γιανουκόβιτς ειδικός απεσταλμένος του Πούτιν
Κίεβο: Κοντά σε συμφωνία (;) μετά την χθεσινή κόλαση (pics)
Κίεβο: Επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ Γιανουκόβιτς και αντιπολίτευσης
Κίεβο: «Δύσκολες» οι ολονύκτιες συνομιλίες - Θα συνεχιστούν
Κίεβο: Οι συνομιλίες για την εξεύρεση λύσης πλησιάζουν στο τέλος
Στην κόψη του ξυραφιού η Ουκρανία μετά το αιματοκύλισμα
Τζον Κέρι: Η βία στην Ουκρανία πρέπει να σταματήσει
Ουκρανία: Ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις κυβέρνηση και αντιπολίτευση
.jpg)
