Επιστολή Πούτιν στους Ευρωπαίους: Επιδοτήσαμε την Ουκρανία, σειρά σας!

Να προχωρήσουν στην υλοποίηση των εξαγγελιών τους, όσον αφορά στη στήριξη της Ουκρανίας, καλεί τους Ευρωπαίους ηγέτες ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, κατηγορώντας τους παράλληλα για υποσχέσεις «χωρίς αντίκρισμα».

Όπως ανακοίνωσε το Κρεμλίνο, η επιστολή απεστάλη δια της διπλωματικής οδού (που σημαίνει ότι ακόμη κάποιοι δεν την έχουν δει, καθώς θα απαιτηθεί χρόνος μέχρι να τους τη μεταφράσουν...) σε 18 ηγέτες ευρωπαϊκών κρατών και αποτελεί ένα άλμα στην ανοιχτή διπλωματία του Βλαντιμίρ Πούτιν, που απευθύνεται στους λαούς, όταν συνειδητοποιεί ότι οι ηγέτες βρίσκονται πολύ πιο πίσω από τις διαθέσεις τους.

Η επιστολή απευθύνεται στην καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ, τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, τους προέδρους της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, της Αυστρίας Χάιντς Φίσερ, της Μολδαβίας Νικολάε Τιμόφτι, της Ρουμανίας Τραϊάν Μπεσέσκου, των Σκοπίων Γκιόργκε Ιβανόφ, της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν, της Πολωνίας Μπρόνισλαβ Κομορόβσκι, της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς.

Η επιστολή εστάλη επίσης στους πρωθυπουργούς της Ελλάδας Αντώνη Σαμαρά, της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, της Ουγγαρίας Βίκτωρ Ούρμπαν, της Σλοβενίας Αλένκε Μπράτουσεκ, της Κροατίας Ζόραν Μιλάνοβιτς, της Βουλγαρίας Πλάμεν Ορεσάρκσι, καθώς και στον πρόεδρο της κυβέρνησης της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο και στον προεδρεύοντα του Προεδρείου Βοσνίας και Ερζεγοβίνης Μπακίρ Ιζετμπέγκοβιτς.

Αναλυτικά η επιστολή του Ρώσου Προέδρου:

«Τους τελευταίους μήνες η οικονομία της Ουκρανίας παρακμάζει με ραγδαίους ρυθμούς. Μεγαλώνει η βύθιση της βιομηχανικής παραγωγής και της οικοδομικής δραστηριότητας. Αυξάνεται το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Επιδεινώνεται δραματικά η κατάσταση στον συναλλαγματικό τομέα και στο αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο προστέθηκε η εκροή κεφαλαίων από τη χώρα. Η οικονομία της Ουκρανίας προσεγγίζει τη χρεοκοπία, τη διακοπή της παραγωγής και την έκρηξη της ανεργίας.

Η Ρωσία και οι χώρες της ΕΕ είναι οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Ουκρανίας. Με αφετηρία το γεγονός αυτό, στην τελευταία Σύνοδο Ρωσίας-ΕΕ στα τέλη Ιανουαρίου συμφωνήσαμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας να διεξαγάγουμε διαβουλεύσεις για τα ζητήματα της ανάπτυξης της ουκρανικής οικονομίας, έχοντας υπ' όψη μας το σεβασμό των συμφερόντων της Ουκρανίας και των χωρών μας κατά τη διαμόρφωση ενοποιητικών ολοκληρώσεων με τη συμμετοχή της.

Ωστόσο, όλες οι προσπάθειες της ρωσικής πλευράς να αρχίσουν πραγματικές διαβουλεύσεις δεν έχουν φέρει αποτέλεσμα.

Αντί για διαβουλεύσεις ακούμε εκκλήσεις να μειωθούν οι τιμές των συμβολαίων για το ρωσικό φυσικό αέριο, οι οποίες έχουν υποτίθεται «πολιτικό χαρακτήρα».

Δημιουργείται η εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας επιθυμούν μονομερώς να μετακυλίσουν στη Ρωσία τις συνέπειες της ουκρανικής οικονομικής κρίσης.

Από την πρώτη ημέρα ύπαρξης της ανεξάρτητης Ουκρανίας η Ρωσία υποστήριξε τη σταθερότητα της ουκρανικής οικονομίας, προμηθεύοντάς την με φυσικό αέριο σε μειωμένες τιμές. Τον Ιανουάριο του 2009 με τη συμμετοχή της πρωθυπουργού Γ.Τιμοσένκο υπεγράφη συμβόλαιο αγοραπωλησίας φυσικού αερίου για το διάστημα 2009-2019, το οποίο διευθετούσε τα ζητήματα μεταφοράς και πληρωμής του φυσικού αερίου και εγγυόταν τη μεταφορά του χωρίς διακοπές μέσω του εδάφους της Ουκρανίας. Συμβόλαιο, το οποίο η Ρωσία τηρεί απαρέγκλιτα. Μάλιστα υπουργός Καυσίμων και Ενέργειας της Ουκρανίας ήταν τότε ο Γ.Πρόνταν, ο οποίος και σήμερα κατέχει ανάλογο αξίωμα στην κυβέρνηση του Κιέβου.

Ο όγκος του φυσικού αερίου, που εξάγεται στην Ουκρανία σύμφωνα με αυτό το συμβόλαιο, έφθασε το διάστημα 2009-2014 (πρώτο τρίμηνο) τα 147,2 δισ. κυβικά μέτρα. Θα ήθελα ιδιαιτέρως να υπογραμμίσω ότι ο «μαθηματικός τύπος διαμόρφωσης της τιμής», που καταγράφεται στο συμβόλαο, έκτοτε ούτε μία φορά δεν τροποποιήθηκε. Και η Ουκρανία έως και τον Αύγουστο του 2013 πλήρωνε κανονικά για το αέριό της, σύμφωνα με αυτόν τον τύπο.

Είναι διαφορετικό ζήτημα ότι ήδη μετά την υπογραφή του συμβολαίου η Ρωσία παραχώρησε στην Ουκρανία μια ολόκληρη σειρά πρωτοφανών προνομίων και εκπτώσεων στην τιμή του αερίου. Πρόκειται για την έκπτωση που, σύμφωνα με τις «συμφωνίες του Χαρκόβου» του 2010, παραχωρήθηκε ως προκαταβολή για μελλοντικές πληρωμές ενοικίου για την παραμονή του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, ξεκινώντας από το 2017. Την έκπτωση στις τιμές του αερίου, που αγοράζεται από τα χημικά εργοστάσια της Ουκρανίας. Την έκπτωση, που εισήχθη το Δεκέμβριο του 2013, με διάρκεια ένα τρίμηνο, λόγω της κρίσιμης κατάστασης, που έχει διαμορφωθεί στην ουκρανική οικονομία. Αρχίζοντας από το 2009, συνολικά αυτές οι εκπτώσεις έφθασαν τα 17 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Σε αυτό το ποσό πρέπει να προστεθούν ακόμη 18,4 δισ. δολάρια, αποζημιώσεις, που δεν έχει πληρώσει η ουκρανική πλευρά για τη μη απορρόφηση της ελάχιστης ετήσιας ποσότητας αερίου (take-or-pay).

Κατ' αυτόν τον τρόπο η Ρωσία τα τελευταία τέσσερα χρόνια επιδότησε την οικονομία της Ουκρανίας με τη μείωση των τιμών στο φυσικό αέριο σε ύψος 35,4 δισ. δολαρίων ΗΠΑ.

Πέραν τούτου το Δεκέμβριο του 2013 η Ρωσία παραχώρησε στην Ουκρανία δάνειο 3 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Αυτοί οι πολύ σημαντικοί οικονομικοί πόροι στόχευαν στην υποστήριξη της σταθερότητας και της φερεγγυότητας της ουκρανικής οικονομίας, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και την απασχόληση. Θα υπογραμμίσω ότι εκτός της Ρωσίας δεν το έπραξε αυτό ουδείς άλλος.

Και πού είναι οι Ευρωπαίοι μας εταίροι; Αντί για πραγματική υποστήριξη της Ουκρανίας, διακηρύξεις προθέσεων. Υποσχέσεις χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρησιμοποιεί την ουκρανική οικονομία ως πηγή διατροφικών πρώτων υλών, μετάλλου και ορυκτού πλούτου και την ίδια στιγμή ως αγορά για την πώληση έτοιμων προϊόντων υψηλού επιπέδου επεξεργασίας (μηχανοκατασκευές, χημικά), προξενώντας μάλιστα έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Ουκρανίας μεγαλύτερο των 10 δισ. δολαρίων ΗΠΑ. Και αυτό είναι σχεδόν τα 2/3 του συνολικού ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της Ουκρανίας για το 2013.

Η κρίση της ουκρανικής οικονομίας, η οποία προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την ανισορροπία στο εμπόριο με τις χώρες της ΕΕ, έχει οξεία αρνητική επίδραση στην υλοποίηση των συμβατικών υποχρεώσεων της Ουκρανίας ως προς τα φορτία ρωσικού αερίου.

Η «Γκαζπρόμ» δεν προβάλλει και δεν σκοπεύει να προβάλλει οποιουσδήποτε πρόσθετους όρους σε σχέση με εκείνους, που υπάρχουν στο συμβόλαιο του 2009. Αυτό αφορά και στην τιμή του συμβολαίου για το αέριο, η οποία υπολογίζεται με αυστηρή προσήλωση στο συμφωνημένο «τύπο». Ωστόσο η Ρωσία δεν πρέπει και δεν μπορεί πλέον μόνη της να φέρει το βάρος της υποστήριξης της ουκρανικής οικονομίας, παρέχοντάς της εκπτώσεις στο αέριο και διαγράφοντας χρέη, πληρώνοντας ουσιαστικά με δικές της επιδοτήσεις το έλλειμμα στο εμπόριο της Ουκρανίας και των χωρών-μελών της ΕΕ.

Την τρέχουσα χρονιά μήνα με το μήνα αυξάνεται το χρέος της εταιρείας ΝΑΚ «Ναφτογκάζ Ουκρανίας» για το αέριο, που προμηθεύεται. Το Νοέμβριο-Δεκέμβριο του 2013 - 1451,5 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, το Φεβρουάριο του 2014 - συν 260,3 εκατ., το Μάρτιο - άλλα 526,1 εκατ. Εφιστώ την προσοχή σας στο ότι το Μάρτιο ίσχυαν ακόμη τιμές με έκπτωση - 268,5 δολάρια ΗΠΑ ανά χίλια κυβ. μέτρα. Και ακόμη και με τέτοια τιμή η Ουκρανία δεν πλήρωσε ούτε ένα δολάριο!

Υπ' αυτές τις συνθήκες η «Γκαζπρόμ», σύμφωνα με τα άρθρα 5.1.5, 5.8 και 5.3 του ισχύοντος συμβολαίου, θα αναγκαστεί να απαιτήσει την προκαταβολή των φορτίων αερίου και σε περίπτωση παραβίασης των όρων της πληρωμής, πλήρως ή εν μέρει να μην εξάγει αέριο. Με άλλα λόγια, θα εξάγεται ακριβώς τόσο αέριο, όσο θα έχει προπληρώσει η ουκρανική πλευρά έναν μήνα νωρίτερα.

Χωρίς αμφιβολία αυτό είναι ένα ακραίο μέτρο. Έχουμε συναίσθηση ότι θα αυξήσει τους κινδύνους παράνομης κατακράτησης φυσικού αερίου, που διοχετεύεται μέσω του εδάφους της Ουκρανίας για Ευρωπαίους καταναλωτές. Και ότι μπορεί να δυσκολέψει τη συσσώρευση αποθεμάτων αερίου στην Ουκρανία για τη διασφάλιση της κατανάλωσής του την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα. Για να είναι εγγυημένη η αδιάκοπη μεταφορά του αερίου πρέπει ήδη στο αμέσως προσεχές διάστημα να ξεκινήσει η τροφοδότηση των υπόγειων δεξαμενών στην Ουκρανία με αέριο όγκου 11,5 δισ. κυβικών μέτρων και αυτό θα απαιτήσει πληρωμές της τάξης των 5 δισ. δολαρίων ΗΠΑ.

Ωστόσο η αυτοεξαίρεση των Ευρωπαίων εταίρων μας από τις κοινές ενέργειες για την επίλυση της οικονομικής κρίσης στην Ουκρανία, ακόμη και από τις διαβουλεύσεις με τη ρωσική πλευρά δεν αφήνει στη Ρωσία καμία εναλλακτική λύση.

Διέξοδος από την κατάσταση, που έχει διαμορφωθεί μπορεί να υπάρξει μόνο μια. Να διεξαχθούν άμεσες διαβουλεύσεις σε επίπεδο υπουργών Οικονομίας, Οικονομικών και Ενέργειας με σκοπό τη σχεδίαση συμφωνημένων ενεργειών για τη σταθεροποίηση της Ουκρανίας και τη διασφάλιση των εξαγωγών και της διέλευσης του ρωσικού αερίου σε αυστηρή προσήλωση με τους όρους του συμβολαίου. Και όσο το δυνατόν γρηγορότερο να αρχίσουμε συντονισμένες συγκεκριμένες ενέργειες. Προς αυτήν την κατεύθυνση καλούμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας.

Χωρίς αμφιβολία η Ρωσία είναι έτοιμη να συμμετάσχει στη σταθεροποίηση και την αποκατάσταση της ουκρανικής οικονομίας. Όχι όμως μονομερώς, αλλά με ισότιμες με τους Ευρωπαίους εταίρους μας όρους. Με υπολογισμό εκείνων των πραγματικών επενδύσεων και εξόδων, που επί μακρό χρόνο επιβάρυναν μόνο τη Ρωσία, κατά την υποστήριξη της Ουκρανίας. Μόνο μια τέτοια προσέγγιση, όπως πιστεύουμε, είναι δίκαιη και ισορροπημένη. Και μόνο αυτή θα οδηγήσει σε επιτυχία».

Διαβάστε επίσης:

Πούτιν: Προσοχή στις ΜΚΟ

Πούτιν: Σε ετοιμότητα οι μυστικές υπηρεσίες για πιθανές επιθέσεις