Συρία: Η χώρα μετατρέπεται σε ένα διαλυμένο κράτος που κυβερνούν πολέμαρχοι

Ο Μπραχίμι, ο οποίος είχε παραιτηθεί κι εγκατέλειψε επίσημα τα καθήκοντά του την περασμένη εβδομάδα, μετά την αποτυχία των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στις οποίες διαμεσολάβησε στη Γενεύη, τόνισε πως εάν δεν υπάρξουν συντονισμένες προσπάθειες για μια πολιτική λύση στον βάρβαρο εμφύλιο πόλεμο στη Συρία «υπάρχει ένας σοβαρός κίνδυνος ολόκληρη η περιοχή να τιναχτεί στον αέρα».

«Η σύγκρουση δεν πρόκειται να μείνει περιορισμένη στη Συρία», είπε ο Μπραχίμι σε μια συνέντευξή του στο γερμανικό ειδησεογραφικό περιοδικό Der Spiegel, αποσπάσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν σήμερα.

Πάνω από 160.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην ένοπλη σύρραξη στην οποία εξελίχθηκαν οι διαδηλώσεις εναντίον του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ που είχαν αρχίσει τον Μάρτιο του 2011, εμπνεόμενες από τις εξεγέρσεις στον ευρύτερο αραβικό κόσμο.

Ο Μπραχίμι σημείωσε πως πολλές κυβερνήσεις έκριναν με εσφαλμένο τρόπο την συριακή κρίση, περιμένοντας το καθεστώς του Άσαντ να καταρρεύσει όπως είχε συμβεί με άλλους Άραβες ηγέτες, και έκαναν βαρύτερο το λάθος τους υποστηρίζοντας «την πολεμική προσπάθεια αντί για τις ειρηνευτικές προσπάθειες».

Ο εμφύλιος συμπαρασύρει πολλά ισχυρά κράτη της περιοχής. Οι σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου και η Τουρκία υποστηρίζουν τους αντάρτες και τους ξένους τζιχαντιστές. Το σιιτικό Ιράν, η Χεζμπολάχ του Λιβάνου και οι σιίτες του Ιράκ υποστηρίζουν τον Άσαντ. Οι μεγάλες δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών είναι επίσης διχασμένες, γεγονός που παραλύει τις ειρηνευτικές προσπάθειες. Τα δυτικά κράτη τα οποία τάσσονται εναντίον του Άσαντ έχουν πιέσει να αναληφθεί δράση εναντίον της συριακής κυβέρνησης, αλλά η Ρωσία και η Κίνα έχουν ασκήσει βέτο σε σχέδια αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εναντίον του συριακού καθεστώτος.

«Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν ενδιαφερόταν διόλου για το Αφγανιστάν, μια μικρή χώρα, φτωχή, μακρινή. Είχα πει ότι μια μέρα αυτό θα το πληρώσετε. Και συνέβη», τόνισε. Η κατάσταση στη Συρία, συνέχισε, «είναι πολύ χειρότερη».

Συνέκρινε επίσης την κατάσταση στη Συρία με αυτή στη Σομαλία, που παραμένει σε εμπόλεμη κατάσταση επί δύο δεκαετίες και πλέον. «Δεν πρόκειται να διχαστεί, όπως έχουν προβλέψει πολύ. Θα είναι ένα διαλυμένο κράτος, με πολέμαρχους παντού», είπε.

Οι δυνάμεις του Άσαντ έχουν ανακτήσει τον έλεγχό τους στην κεντρική Συρία, αλλά τεράστιες εκτάσεις στις βόρειες και στις ανατολικές επαρχίες ελέγχονται από εκατοντάδες ομάδες ανταρτών, περιλαμβανομένων μαχητών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και στο Λεβάντε (ΙΚΙΛ) και άλλων ισλαμιστικών παρατάξεων.

Η αντιπολίτευση «πιθανόν χρησιμοποίησε χημικά όπλα»

Εγκλήματα πολέμου διαπράττονται καθημερινά κι από τις δύο πλευρές του πολέμου, με τη λιμοκτονία να χρησιμοποιείται ως όπλο, τους πολίτες να χρησιμοποιούνται ως ανθρώπινες ασπίδες και χημικά όπλα να χρησιμοποιούνται σε μάχες, υπογράμμισε ο Μπραχίμι.

Οι αντάρτες φαίνεται ότι ευθύνονται για τουλάχιστον μία επίθεση στην επαρχία Χαλέπι, τον Μάρτιο του 2013, εξήγησε.

«Από τα λίγα που γνωρίζω, φαίνεται πράγματι ότι στη Χαν αλ Άσαλ, στο βορρά, την πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκαν χημικά όπλα, υπάρχει μια πιθανότητα να χρησιμοποιήθηκαν από την αντιπολίτευση», ανέφερε ο Μπραχίμι στο Σπίγκελ.

Οι ερευνητές του ΟΗΕ έχουν αποφύγει να κάνουν άμεσες κατηγορίες όσον αφορά την ευθύνη για τις επανειλημμένες επιθέσεις με χημικά όπλα, περιλαμβανομένης μιας με αέριο σαρίν η οποία στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους σε ένα προάστιο της Δαμασκού τον Αύγουστο του 2013.

Μια οργάνωση ειδικών σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανέφερε πριν από τρεις μήνες πως οι δράστες των επιθέσεων στη Χαν αλ Άσαλ και στην Δαμασκό «πιθανόν είχαν πρόσβαση στο χημικό οπλοστάσιο του συριακού στρατού».

Η αποτυχημένη προσπάθεια του Μπραχίμι να δοθεί μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων επικεντρώθηκε στην διαδικασία να πειστούν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Ρωσία να οδηγήσουν στο ίδιο τραπέζι την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση στη Γενεύη. Εντέλει όμως αυτό δεν είχε αποτέλεσμα.

«Ούτε η Ρωσία ούτε οι ΗΠΑ μπόρεσαν να πείσουν τους φίλους τους να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις με σοβαρές προθέσεις», είπε ο Μπραχίμι στο Σπίγκελ, και πρόσθεσε πως τα δύο μέρη σύρθηκαν στη Γενεύη «ουρλιάζοντας και κλωτσώντας», παρά τη θέλησή τους.

Η ομάδα των διαπραγματευτών της Συρίας πήγε στη Γενεύη απλώς και μόνον για να ικανοποιήσει τη Μόσχα, πρόσθεσε, αφού η Δαμασκός πίστευε πως κέρδιζε τον πόλεμο. Το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης επίσης εμφανίστηκε να προτιμάει να διευθετήσει τη σύγκρουση στα πεδία των μαχών και προσήλθε στη διαπραγμάτευση εντελώς απροετοίμαστη, ανέφερε.

Ο Μπραχίμι είπε ακόμα πως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, οι δύο ισχυρότερες δυνάμεις στον διαφαινόμενο διχασμό μεταξύ σουνιτών και σιιτών μουσουλμάνων στην περιοχή, έπρεπε «να αρχίσουν να συζητούν όχι το πώς θα βοηθήσουν τις αντιμαχόμενες παρατάξεις, αλλά το πώς θα βοηθήσουν το συριακό λαό (και) τους γείτονές τους».

Όμως παρ' όλον ότι υπήρξαν ορισμένες ενδείξεις προσέγγισης, οι δύο δυνάμεις παραμένουν δύσπιστες η καθεμιά έναντι της άλλη. Η Σαουδική Αραβία επίσης αρνήθηκε να συναντηθεί με τον Μπραχίμι, καθιστώντας την προσπάθειά του να διαμορφώσει μια συναίνεση αδύνατον να καρποφορήσει.

«Υποθέτω ότι δεν τους άρεσε αυτό που έλεγα περί μιας ειρηνικής διευθέτησης μέσω διαπραγματεύσεων με παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές», σχολίασε ο Μπραχίμι.

Διαβάστε επίσης:

Σερβία-Κόσσοβο: Χωρίς προβλήματα οι βουλευτικές εκλογές

Γαλλία: Αγανάκτηση για αντισημιτικές δηλώσεις του Ζαν-Μαρί Λεπέν