50 εκατομμύρια οι εκτοπισμένοι παγκοσμίως
Η σημερινή ημέρα από το 2001 είναι αφιερωμένη στους ανθρώπους εκείνους που με βία «ξεριζώθηκαν» από τα σπίτια τους.
Η ημέρα καθιερώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για τους ανθρώπους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να επιστρέψουν στις χώρες τους, εξαιτίας βάσιμου φόβου δίωξης, με βάση τη φυλή, το θρήσκευμα, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, την εθνικότητά τους ή τη συμμετοχή τους σε μία ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα.
Σύμφωνα με έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, ο αριθμός των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των εσωτερικά εκτοπισμένων σε όλο τον κόσμο, ξεπέρασε τα 50 εκατομμύρια, για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ετήσια έκθεση της Υ.Α. με τίτλο «Παγκόσμιες Τάσεις» (Global Trends), η οποία βασίζεται σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από κυβερνήσεις, συνεργαζόμενες ΜΚΟ και την ίδια την Ύπατη Αρμοστεία, δείχνει ότι, μέχρι το τέλος του 2013, 51,2 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν αναγκαστεί να εκτοπιστούν, δηλαδή 6 εκατομμύρια περισσότεροι από τα 45,2 που είχαν καταγραφεί το 2012.
Τα 2.5 εκατ. έφτασαν οι πρόσφυγες από τη Συρία
Η τεράστια αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στον πόλεμο της Συρίας, ο οποίος μέχρι τα τέλη του προηγούμενου έτους είχε εξαναγκάσει 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους να γίνουν πρόσφυγες και 6,5 εκατομμύρια να εκτοπιστούν στο εσωτερικό της χώρας. Σύμφωνα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, κάθε λεπτό που περνά, τρεις άνθρωποι από τη Συρία εγκαταλείπουν τις εστίες τους για να σωθούν
Σημαντικοί νέοι εκτοπισμοί σημειώθηκαν επίσης στην Αφρική – κυρίως στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και προς το τέλος του 2013, και στο Νότιο Σουδάν.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, το σύνολο των 51,2 εκατομμυρίων αναγκαστικά εκτοπισμένων αντιπροσωπεύει έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων που έχουν ανάγκη από βοήθεια. Το γεγονός αυτό έχει επιπτώσεις τόσο για την οικονομική βοήθεια από τα κράτη-δωρητές παγκοσμίως, όσο και για την ικανότητα απορρόφησης και φιλοξενίας των χωρών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσφυγικών κρίσεων.
Πρόσφυγες
Τα στοιχεία του αναγκαστικού εκτοπισμού στην έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις 2014» καλύπτουν τρεις ομάδες – τους πρόσφυγες, τους αιτούντες άσυλο και τους εσωτερικά εκτοπισμένους. Συγκεκριμένα, α αριθμός των προσφύγων ανήλθε σε 16,7 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων 11,7 εκατ. υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας. Οι υπόλοιποι καταγράφηκαν από την αδελφή οργάνωση, την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA).
Οι αριθμοί αυτοί από μόνοι τους είναι οι υψηλότεροι που έχει καταγράψει η Υ.Α. από το 2001. Επιπλέον, παραπάνω από τους μισούς πρόσφυγες υπό την εντολή της Ύπατης Αρμοστείας (6,3 εκατ.) βρίσκονταν μακριά από την πατρίδα τους για περισσότερο από πέντε χρόνια, μέχρι τα τέλη του 2013.
Συνολικά, οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί προσφύγων υπό τη εντολή της Υ.Α. και ανά χώρα προέλευσης είναι Αφγανοί, Σύροι και Σομαλοί – οι οποίοι, όλοι μαζί, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου συνόλου των προσφύγων. Στο μεταξύ, το Πακιστάν, το Ιράν και ο Λίβανος, φιλοξένησαν περισσότερους πρόσφυγες σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Σε ό,τι αφορά τις περιοχές, η Ασία και οι χώρες του Ειρηνικού συγκέντρωσαν τον μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων, δηλαδή συνολικά 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Η Υπό-Σαχάρια Αφρική, είχε 2,9 εκατομμύρια πρόσφυγες, ενώ η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική 2,6 εκατομμύρια.
Αιτούντες Άσυλο
Εκτός από τους πρόσφυγες, μέσα στο 2013, 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι υπέβαλαν αιτήματα ασύλου, τα περισσότερα στις ανεπτυγμένες χώρες (η Γερμανία το 2013 έγινε η χώρα που δέχτηκε τα περισσότερα νέα αιτήματα ασύλου). Σημειώθηκε ρεκόρ αιτημάτων ασύλου (25.300) από παιδιά που είναι χωρισμένα ή δεν συνοδεύονται από τους γονείς τους. Οι Σύροι υπέβαλαν 64.300 αιτήματα, τα περισσότερα από κάθε άλλη εθνικότητα. Αμέσως μετά ακολουθούν οι αιτούντες άσυλο από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (60.400) και το Μιανμάρ (57.400).
Εσωτερικός Εκτοπισμός
Οι εσωτερικά εκτοπισμένοι - άνθρωποι δηλαδή που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αλλά βρίσκονται ακόμη εντός της χώρας τους - ανήλθαν στον αριθμό ρεκόρ των 33,3 εκατομμυρίων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη αύξηση από κάθε άλλη ομάδα στην έκθεση «Παγκόσμιες Τάσεις 2014».
Ανιθαγένεια
Ο πληθυσμός των ανιθαγενών παγκοσμίως δεν περιλαμβάνεται στον αριθμό των 51,2 εκατομμύρια αναγκαστικά εκτοπισμένων ατόμων (δεδομένου ότι η ανιθαγένεια δεν σχετίζεται απαραιτήτως με τον εκτοπισμό). Ο ακριβής προσδιορισμός του αριθμού των ανιθαγενών παραμένει δύσκολος, τόσο λόγω των εγγενών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις και η Ύπατη Αρμοστεία όσον αφορά την καταγραφή των ατόμων που στερούνται ιθαγένειας και των σχετικών νομιμοποιητικών έγγραφων, όσο και λόγω του γεγονότος ότι ορισμένες χώρες δεν συλλέγουν στοιχεία για πληθυσμούς που δεν τους θεωρούν πολίτες τους. Για το 2013, τα γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας σε όλο τον κόσμο κατέγραψαν περίπου 3,5 εκατομμύρια ανιθαγενείς, ωστόσο ο αριθμός αυτός αποτελεί περίπου το ένα τρίτο των ατόμων που εκτιμάται ότι είναι ανιθαγενείς σε παγκόσμιο επίπεδο.
Με αφορμή την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναδεικνύουν τις τεράστιες ιατρικές ανάγκες του ευάλωτου αυτού πληθυσμού μέσα από τις σημαντικότερες ανθρωπιστικές κρίσεις που συμβαίνουν αυτή την στιγμή στον πλανήτη.
Διαβάστε επίσης:
ΟΗΕ: Περισσότεροι από 5000.000 Ιρακινοί έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους
Συρία: Εννέα παιδιά σκοτώθηκαν σε βομβαρδισμό καταυλισμού προσφύγων
Ουκρανία: το κύμα προσφύγων συνεχίζεται