Απογραφή στο Αφγανιστάν: Διαλέγοντας επίθετο και γενέθλια
Της Κατερίνας Τζαβάρα
Μετά από μεγάλες καθυστερήσεις, ανεπιτυχείς προσπάθειες εκκίνησης και εκατομμύρια που σπαταλήθηκαν σε ξένη βοήθεια, το Αφγανιστάν κάνει τώρα την πρώτη του οργανωμένη απογραφή, δίνοντας σκληρή μάχη με την παράδοση που έχει οδηγήσει στην έλλειψη επωνύμων, την άγνοια της ημερομηνίας γέννησης και στο φόβο των γυναικών ν' ανοίξουν την πόρτα όταν ο σύζυγός τους λείπει από το σπίτι.
Πρόκειται για μια φιλόδοξη προσπάθεια που δεν αποσκοπεί μόνο στην απλή καταμέτρηση των πολιτών αλλά στην αποτροπή μέσω αυτής, κρουσμάτων νοθείας, που είναι η μεγάλη μάστιγα των εκλογών, κάτι που φάνηκε στην πράξη μόλις την προηγούμενη χρονιά.
Το πρώτο βήμα αφορά στην ενθάρρυνση των Αφγανών σε ολόκληρη τη χώρα να επιλέξουν ένα επίθετο. Μέχρι σήμερα, οι περισσότεροι είχαν μόνο μικρό όνομα και με δεδομένο ότι οι κανόνες ονοματοδοσίας είναι απολύτως χαλαροί, το να κολλήσουν τώρα δίπλα σ' αυτό ένα πιο επίσημο, που θα τους χαρακτηρίζει στο μέλλον, είναι μια διαδικασία από αστεία έως... τραγική. Ακόμη και ο ίδιος ο πρόεδρος του Αφγανιστάν, με ένα πιο πλήρες όνομα εμφανίστηκε ως υποψήφιος και αλλιώς αποφάσισε στη συνέχεια ότι θέλει να συστήνεται.
Οι άνθρωποι που έχουν αναλάβει να φέρουν σε πέρας το δύσκολο έργο της απογραφής πηγαίνουν πόρτα-πόρτα, προσπαθώντας να πείσουν τους πολίτες να συμπληρώσουν τα ειδικά έντυπα, ξεπερνώντας μια σειρά από διλήμματα που σε άλλες χώρες θα θεωρούνταν αδιανόητα. Πέρα από την επιλογή επιθέτου, ένα άλλο ζήτημα προκύπτει όσον αφορά την ανάγκη να διαλέξει κανείς... γενέθλια. Η έλλειψη πιστοποιητικών γέννησης έχει δημιουργήσει τεράστια κενά, που τώρα καλύπτονται όπως-όπως προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία.
Τα κλιμάκια των υπαλλήλων που διενεργούν την απογραφή περιλαμβάνουν συνήθως έναν άντρα και μια γυναίκα, που χρειάζεται συχνά να περάσουν περισσότερο χρόνο στο κατώφλι μιας πόρτας παρά στο εσωτερικό των νοικοκυριών. Σε περίπτωση που οι άνδρες λείπουν από το σπίτι, οι γυναίκες δεν ανοίγουν ή και δεν απαντούν καν. Ακριβώς στη λογική αυτή, κατεγράφη περιστατικό στην Καμπούλ, που οι απογραφείς χτύπησαν το κουδούνι, για να δουν την πόρτα να ανοίγει μόνη της, ένα τηλέφωνο να αφήνεται από ένα χέρι στο πλατύσκαλο και κάποιος στην άλλη άκρη της γραμμής να φωνάζει στην ομάδα πως πρέπει να επιστρέψει αργότερα, γιατί αυτή τη στιγμή δεν ήταν «κανείς» στο σπίτι.
Κάθε ενήλικας πρέπει να απαντήσει σε μια σειρά περίπου 30 ερωτήσεων, δίνοντας κάποια προσωπικά στοιχεία. Όπως προβλέπεται, θα λάβει – κάποτε – μια νέου τύπου ταυτότητα με βιομετρικές παραμέτρους, που όμως, αναλυτές εκτιμούν ότι μπορεί να αλλάξει τη ζωή του και για έναν άλλο λόγο: επειδή ενδέχεται να επηρεαστεί η ευαίσθητη ισορροπία και να αναδειχθούν εκ νέου εθνοτικά ζητήματα. Βασικό μέλημα των απογραφέων είναι εξάλλου να αποφύγουν τους Ταλιμπάν, ειδικά στις απομακρυσμένες περιοχές που ο φόβος τους συνοδεύει ακόμη τους πολίτες.
Στην αφγανική πρωτεύουσα έχουν μέχρι τώρα απογραφεί 70.000 άνθρωποι, που υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν περίπου στο 2% του πληθυσμού της πόλης. Οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις υπολογίζουν ότι θα απαιτηθεί περίπου μια πενταετία για να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να καταγραφεί περίπου το 70% των κατοίκων μιας χώρας, που κανείς δεν γνωρίζει τον πραγματικό της πληθυσμό. Η προηγούμενη απογραφή είχε γίνει το 1979 και είχε δώσει 14,6 εκατομμύρια.
(Πηγή: www.nytimes.com)