Γαλλία: Λάθη, κενά, ολιγωρία αιματοκύλισαν το Παρίσι
Μια από τις κριτικές που ακούγεται αφορά τον τρόπο με τον οποίο κινήθηκε ένας από τους τρομοκράτες, ο Αμεντί Κουλιμπαλί, από τότε που βγήκε από τη φυλακή, τον περασμένο Μάρτιο. Όπως λέει ο ίδιος σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, πήγαινε στα τζαμιά και προσηλύτιζε κόσμο. Μια δικαστική πηγή επιβεβαιώνει στην εφημερίδα Μοντ ότι ο Κουλιμπαλί προσπαθούσε ήδη από το 2010 να στρατολογήσει πιστούς κατά την έξοδό τους από τα τζαμιά. Πώς είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο όταν τα τζαμιά αποτελούν εδώ και χρόνια αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής από την πλευρά των μυστικών υπηρεσιών;
Επιπλέον, στη διεύθυνση του σπιτιού του Κουλιμπαλί που είχαν οι αρχές ασφαλείας δεν έμενε κανείς εδώ και δύο χρόνια. Το ίδιο ισχύει και για το σπίτι του ενός από τους δύο αδελφούς Κουασί. Μετά την τελευταία επίθεση, οι γάλλοι πράκτορες έχουν λάβει εντολή να κτυπήσουν κυριολεκτικά την πόρτα όλων των ατόμων που βρίσκονται υπό παρακολούθηση για να διαπιστώσουν αν μένουν πράγματι σε αυτές τις διευθύνσεις.
Μια επίθεση αποτελεί, μοιραία, συνέπεια λαθών σε έναν αντιτρομοκρατικό μηχανισμό, σημειώνει σήμερα στην εφημερίδα Λιμπερασιόν ο Μαρκ Εκέρ, ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς αναγνώρισε ότι έχουν γίνει λάθη. Απέναντι στη σημερινή απειλή, όμως, κανένα σύστημα δεν είναι αλάθητο. Και η επίθεση εναντίον του Charlie Hebdo δεν πρέπει να προκαλέσει την αναθεώρηση εκ βάθρων ενός συστήματος που έχει ενισχυθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Αν λείπει κάτι από το σύστημα αυτό, τονίζει ο αρθρογράφος, είναι τα προγράμματα που προλαμβάνουν τη ριζοσπαστικοποίηση. Τέτοια προγράμματα υπάρχουν σε πολλές χώρες (Βρετανία, Αυστραλία, Σαουδική Αραβία, Ινδονησία κλπ) και περιλαμβάνουν κοινωνικές, ψυχολογικές και θρησκευτικές διαστάσεις. Επιτρέπουν, για παράδειγμα, σε «μετριοπαθείς» ιμάμηδες να παρεμβαίνουν προληπτικά σε ευαίσθητες περιοχές ή να επισκέπτονται φυλακές για να πιέζουν κρατούμενους να εγκαταλείψουν το ριζοσπαστικό όραμά τους για το ισλάμ. Τα προγράμματα αυτά συναντούσαν ως τώρα τις επιφυλάξεις των γαλλικών αρχών, που θεωρούσαν ότι δεν συνάδουν με την αρχή της κοσμικότητας. Η άποψη αυτή, όμως, φαίνεται τώρα να υποχωρεί.
Η σημερινή απειλή είναι τόσο εκτεταμένη, συνεχίζει ο Μαρκ Εκέρ, ώστε είναι δύσκολο να εμποδιστούν όλες οι επιθέσεις. Η απειλή αυτή λαμβάνει σε γενικές γραμμές τέσσερις μορφές. 1) Μεταξύ των εκατοντάδων Γάλλων που έχουν μεταβεί στη Συρία και το Ιράκ για να πολεμήσουν με την τζιχάντ, ορισμένοι είναι αποφασισμένοι να επιστρέψουν στη χώρα τους και να πραγματοποιήσουν επιθέσεις.
2) Η διάδοση της τζιχαντιστικής προπαγάνδας στο Διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε πραγματοποίηση επιθέσεων στη Γαλλία, ιδιαίτερα μάλιστα τη στιγμή που απαγορεύεται η έξοδος υπόπτων από τη χώρα με βάση τον αντιτρομοκρατικό νόμο του 2014.
3) Η επίθεση εναντίον του Charlie Hebdo δείχνει ότι οι εμπλεκόμενοι σε παλιές υποθέσεις τρομοκρατίας τείνουν να πραγματοποιούν νέες επιθέσεις αρκετά χρόνια αργότερα.
4) Τα γαλλικά συμφέροντα στο εξωτερικό χρήζουν επίσης προστασίας, καθώς κινδυνεύουν από άτομα που κινούνται στην τροχιά του Ισλαμικού Κράτους ή της αλ Κάιντα.
Απέναντι στην ποικιλία των απειλών, καταλήγει ο γάλλος ερευνητής, δεν είναι λογικό να απαιτείται ούτε η κατά 100% αποτελεσματικότητα των μυστικών υπηρεσιών ούτε η μετατροπή της Γαλλίας σε αστυνομικό κράτος. Η αποτροπή επιθέσεων μεγάλης κλίμακας - όπως εκείνες που σημειώθηκαν στη Νέα Υόρκη το 2001 και στη Μαδρίτη το 2004 - θα είναι ήδη μια επιτυχία. Κατά τα λοιπά, η διαταραχή της λειτουργίας της δημοκρατίας μόνο τους τρομοκράτες θα χαροποιούσε.