Η Ευρώπη «τρώει» τα παιδιά της…
Οι πολιτικοί ηγέτες αντικαταστάθηκαν από «γεράκια» των αγορών και η Ευρώπη των λαών έγινε μηχανή παράγωγης χρεογράφων
Της Γεωργίας Λινάρδου
Εδώ και χρόνια οι επίσημοι μηχανισμοί της ΕΕ, αδιαφορούν στην καταγεγραμμένη αγωνία των ευρωπαίων πολιτών για το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλούσιων και φτωχών και για την φτωχοποίηση σημαντικού μέρους των λαών της Ευρώπης. Από την άλλη έχουμε την αποτυχία του ΔΝΤ στην Ελλάδα και μία σειρά δραματικά λανθασμένων χειρισμών από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Την ώρα που προσπαθούσαν να πείσουν τον λαό ότι «βγαίνουμε από την κρίση», τόσο η κρίση βάθαινε. Το πιστοποιούν και εκθέσεις τραπεζών.
Σε έκθεση της τράπεζας Eurobank η οποία υπογράφεται από τους οικονομολόγους και οικονομικούς αναλυτές Πλ. Μονοκρούσο, Δρ. Θεόδωρο Σταματίου και Στ. Γ. Γόγο και παρουσιάστηκε πριν από μερικούς μήνες, γίνεται σαφές μέσω επίσημων στοιχείων πως ο χειρισμός των Μνημονίων από το 2010 δεν απέφερε την πολυπόθητη «Ανοιξη» στην ελληνική οικονομία, εξαιτίας λανθασμένων πολιτικών στην οικονομία. Στην αξιολόγηση των προγραμμάτων προσαρμογής της τελευταίας πενταετίας παρατηρείται η αδυναμία εξάλειψης των αιτιών που οδήγησαν στην κρίση χρέους της Οικονομικής Νομισματικής Ενωσης. Η Ελλάδα δεν προχώρησε τα τελευταία χρόνια, με την εσωτερική υποτίμηση που εφαρμόστηκε να μην αποδίδει, τις ελληνικές εξαγωγές να μην αυξήθηκαν και την ανταγωνιστικότητα να σκοντάφτει.
Και η Τράπεζα της Ελλάδας, όμως, σε δική της αναφορά είχε επιρρίψει ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση για την αποτυχία του Μνημονίου επισημαίνοντας προβληματική προσέγγιση . Αφ΄ ενός μεν η οικονομική πολιτική «δεν κατόρθωσε να πείσει τις αγορές και τους πολίτες πως υπάρχει διέξοδος» αφ’ ετέρου η διστακτικότητα, οι υπαναχωρήσεις και οι αναβολές συνέβαλλαν στην εξουθένωση της κατάστασης.
Δεν είναι τυχαίο ότι τον περασμένο Μάιο, η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ διέταξε έρευνα από ανεξάρτητη επιτροπή (επικεφαλής Σίντζι Τακάτζι) ώστε να διαπιστωθεί το τί έφταιξε με τους χειρισμούς του ΔΝΤ και δεν έχει ξεπεραστεί –πέντε χρόνια μετά από την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου- η κρίση στην Ελλάδα. Σε αυτήν την έρευνα η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015, έχουν κληθεί να καταθέσουν την άποψη τους οικονομολόγοι, πανεπιστημιακοί, στελέχη τραπεζών κτλ. Ανάμεσά τους έχουν ήδη πει τη γνώμη τους ένας πρώην πρωθυπουργός, ο Λουκάς Παπαδήμος καθώς και έλληνες οικονομολόγοι, ανάμεσά τους η Μιράντα Ξαφά. Ενδιαφέρον, πάντως, έχει το ότι η διεξαγωγή αυτής της έρευνας δεν αντιμετωπίστηκε θετικά από το Ευρωπαϊκό Τμήμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και ένας από τους σημαντικούς λόγους αντίδρασης, όπως τουλάχιστον έχει διαρρεύσει, είναι το ότι το ελληνικό πρόγραμμα δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί όταν τουλάχιστον ξεκίνησε η έρευνα. Σημαντικό είναι επίσης να επικαλεστούμε την άποψη και ορισμένων οικονομικών αναλυτών οι οποίοι ισχυρίζονται πως η διενέργεια μιας τέτοιας έρευνας με εντολή μάλιστα Λαγκάρντ η οποία επιθυμεί σφόδρα να διατηρήσει την εξουσία της (στοιχεία που τροφοδοτεί έντονο παρασκήνιο) στόχο έχει όχι την αλήθεια (αλίμονο αν το ΔΝΤ παραδεχθεί την αποτυχία του στην Ελλάδα) αλλά τον Πολ Τόμσεν, διευθυντή του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ ο οποίος είναι και αυτός που συνέβαλλε τα μάλα στον σχεδιασμό του ελληνικού προγράμματος.
Το ενδιαφέρον της, όμως, διατηρεί δύο χρόνια μετά την δημοσίευσή της (2013) μελέτη του Ινστιτούτου Bruegel των Βρυξελλών που υπογράφεται από τους οικονομολόγους Ζαν Πιζανί Φερί, Αντρέ Σαπίρ και Γκούντραμ Βουλφ. Μεταξύ άλλων επισημαίνουν λανθασμένους χειρισμούς από την πλευρά της Τρόϊκας στον χειρισμό της ελληνικής κρίσης. Κάνουν σαφές πως το πρόβλημα ξεκίνησε από το γεγονός ότι η Οικονομική Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ) ήταν απροετοίμαστη για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κρίσης και αφήνουν να εννοηθεί πως η χώρα μας χρησιμοποιήθηκε ως «πειραματόζωο».
Η Ευρώπη των ανισοτήτων και της απαισιοδοξίας
Κι όμως από το 2009 υπάρχουν καταγεγραμμένες έρευνες που είχαν «οσφριστεί» την εξέλιξη. Μία από αυτές πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Aberdeen από τους Dorothy Watson, Florian Pichler και Claire Wallace και μεταξύ άλλων κατέληγε σε ένα τουλάχιστον προφητικό συμπέρασμα για την Ευρώπη: «Η ευρωπαϊκή κοινωνία αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς λόγω της παγκοσμιοποίησης, της γήρανσης του πληθυσμού και της οικονομικής κρίσης. Αυτές οι αλλαγές μπορούν να μας οδηγήσουν σε μία πιο απαισιόδοξη προοπτική ζωής και πιο υψηλά επίπεδα δυσαρέσκειας».
Μα και στα στοιχεία της Eurostat και συγκεκριμένα στην έκθεση του 2010 συναντά κανείς τι; Το 49% των ερωτηθέντων εκτιμούν πως η ζωή τους θα χειροτερέψει στο μέλλον με μόλις δύο στους πέντε πολίτες (38%) να πιστεύουν πως η ζωή τους τα επόμενα είκοσι χρόνια, θα είναι καλύτερη.
Επίκαιρο, δυστυχώς, και κάτι άλλο από τα στοιχεία της Eurostat εκείνης της χρονιάς. Το 82% των ανθρώπων που συμμετείχαν στην έρευνα πίστευαν πως στην επόμενη εικοσαετία το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών θα διευρυνθεί. Δυστυχώς, επιβεβαιώθηκαν.
Ποια είναι η στάση των επίσημων φορέων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην καταγεγραμμένη εδώ και χρόνια αγωνία των Ευρωπαίων πολιτών; Νομίζω ότι πια την βιώνουμε όλοι μας. Τότε το 44% των συμμετεχόντων στην έρευνα ζητούσαν από την ΕΕ να εφαρμόσει μελλοντικές πολιτικές που θα στοχεύουν στη μείωση του χάσματος μεταξύ πλούσιων και φτωχών.
Δε χρειαζόταν να φτάσουμε εδώ για να συγκρίνουν κάποιοι –ελαφρά την καρδία- τη χώρα μας με τη Ζιμπάμπουε. Πέντε χρόνια πριν, επίσημα στοιχεία της ΕΕ αλλά και έρευνες μεγάλων Πανεπιστημίων της Βρετανίας διαπίστωναν πως πλέον στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ο φτωχότερος πολίτης ακολουθεί έναν τρόπο ζωής που θα μπορούσε κατά κάποιον τρόπο να συγκριθεί μ’ έναν πολίτη της Αφρικής ή κάποιας ασιατικής χώρας ή με κάποιον που ζει στις παραγκουπόλεις της Βραζιλίας...
Ισως η στάση της Ελλάδας με τις όποιες δραματικές συνέπειες για την ελληνική κοινωνία να αποτελεί ένα πρώτης τάξεως σκαλοπάτι και για τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, αλλά κυρίως για τη νομενκλατούρα της ΕΕ που αποδείχθηκε εγκληματικά απροετοίμαστη να χειριστεί μία τέτοιου μεγέθους οικονομική κρίση.