Σύνοδος Κορυφής: 1 δισ. ευρώ μέσω ΟΗΕ για Σύρους που παραμένουν στη Μέση Ανατολή
Μετά το πέρας της Συνόδου που διήρκεσε περίπου 6 ώρες, τόσο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, όσο και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, διαβεβαίωσαν πως η συνάντηση εξελίχθηκε σε καλό κλίμα χωρίς να υπάρξουν εντάσεις μεταξύ των χωρών που φάνηκε να διαφωνούν εντόνως τον τελευταίο καιρό ως προς την διαχείριση των προσφύγων.
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ μετά το πέρας της έκτακτης Συνόδου για τις ποσοστώσεις των προσφύγων «οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεσμεύτηκαν να δώσουν 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών για να βοηθήσουν τους Σύρους πρόσφυγες στη Μέση Ανατολή»
Ένα δισ. θα πάρει η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία κυρίως μέσω του προγράμματος τροφίμων των ΗΕ και περίπου 70 εκατομμύρια τα Σκόπια.
Κατά την διάρκεια της συνόδου μάλιστα, πέραν της απόφασης αυτής ξεκίνησε η συζήτηση και για την αναθεώρηση της συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ αλλά και για να δημιουργηθούν κέντρα καταγραφής προσφύγων στα σημεία υποδοχής μεγάλων ρευμάτων μεταναστών, τα οποία οι ηγέτες χαρακτήρισαν ως hot-spot .
Εμφανές ήταν και το μήνυμα που θέλησαν να επισημάνουν οι ηγέτες ότι δηλαδή ξεπεράστηκαν τα προβλήματα των αλληλοκατηγοριών μεταξύ Αυστρίας Ουγγαρίας και άλλων χωρών της κεντρικής Ευρώπης και ότι η συζήτηση εξελίχθηκε σε κλίμα ενότητας.
Οι ηγέτες συμφώνησαν ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί ώστε να αποτραπεί η έξοδος προσφύγων από αυτήν και προς την Ελλάδα και προς αυτόν τον σκοπό οι επαφές με την Άγκυρα θα ενταθούν και ο πρόεδρος Ερντογάν θα επισκεφθεί τις Βρυξέλλες στις 5 Οκτωβρίου.
Tσίπρας: Η Ευρώπη κατάλαβε έστω και αργά ότι το προσφυγικό είναι ένα πρόβλημα ευρωπαϊκό
Θετικό βήμα χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ για το προσφυγικό διότι διαπιστώθηκε ότι πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο απαιτεί ευρωπαϊκή λύση και πως πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον άνθρωπο και μετά στην οικονομία.
Μέχρι τέλος Νοεμβρίου να ξεκινήσει η διαδικασία μετεγκατάστασης και επιστροφής των προσφύγων για να μην μετατραπούν οι χώρες της ΕΕ σε αποθήκες ψυχών, είπε ο πρωθυπουργός υπογραμμίζοντας πως πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να μη μετατραπεί το Αιγαίο και η Μεσόγειος σε υγρό τάφο χιλιάδων προσφύγων .
Ο κ. Τσίπρας σημείωσε πως: «Παρά τις διαφωνίες υπήρξε μία απόφαση που επιβεβαιώνει την μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων, την ενίσχυση των χωρών υποδοχής και τη δημιουργία κέντρων φιλοξενίας».
«Μιλάμε για εκατομμύρια πρόσφυγες που θέλουν να γλιτώσουν από τον πόλεμο στη Συρία. Είναι σαφές πως θα υπάρξουν μεγαλύτερα προσφυγικά ρεύματα προς την ΕΕ και θα πρέπει να εστιάσουμε στην μεγαλύτερη προστασία των συνόρων και στη συνεργασία με τρίτες χώρες. Συμφωνήσαμε να στηρίξουμε περαιτέρω την Τουρκία και τον Λίβανο, θα ζητήσουμε επίσης της συνδρομή της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ» επεσήμανε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόλαντ Τουσκ.
Ο κ. Τουσκ συμπλήρωσε: «Ειπώθηκε ότι το χάος στα εξωτερικά μας σύνορα πρέπει να λήξει και ότι θα πρέπει να υπάρξει κοινή ευθύνη. Δεν μπορούμε να ρίξουμε όλο το βάρος σε Ελλάδα και Ιταλία και θα πρέπει να στηρίξουμε αυτές τις χώρες».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έκανε λόγο για την ανάγκη να υπάρξει «στενή συνεργασία με την Τουρκία, αλλά δεν είναι τόσο εύκολο όσο το φανταζόμασταν. Η επίσημη πρόταση της Τουρκίας, είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που χρειαζόμαστε».
Κέντρα καταγραφής προσφύγων στην Ελλάδα και Ιταλία θα τεθούν σε λειτουργία το αργότερο ως το τέλος Νοεμβρίου
Μιλώντας στους εκπροσώπους του Τύπου, η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ συνέδεσαν την απόφαση μετεγκατάστασης 120.000 προσφύγων, από την Ιταλία και την Ελλάδα με την ανάγκη λειτουργίας στις χώρες αυτές, κέντρων καταγραφής των προσφύγων.
Ο Φρανσουά Ολάντ ανέφερε ότι στα κέντρα αυτά θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός μεταξύ εκείνων που δικαιούνται διεθνούς προστασίας και ασύλου στην ΕΕ και των οικονομικών μεταναστών οι οποίοι θα πρέπει να απελαύνονται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Εξάλλου, η Γερμανίδα καγκελάριος ανέφερε ότι στη Σύνοδο συζητήθηκαν οι βασικές αιτίες της προσφυγικής κρίσης. «Όλοι μοιραζόμαστε την ίδια αντίληψη, ότι αυτή η κρίση είναι μια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι», δήλωσε η Α. Μέρκελ. Προς αυτό το σκοπό είπε ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί η εξωτερική φύλαξη των συνόρων της ΕΕ, αλλά και να ενισχυθούν οικονομικά οι χώρες που δέχονται πρόσφυγες, όπως η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία.
Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι η τουρκική κυβέρνηση θα πρέπει να δίνει το δικαίωμα στους Σύρους πρόσφυγες που σήμερα ζουν στο έδαφός της να δουλεύουν, κάτι που σήμερα απαγορεύεται.
Τέλος η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος τόνισαν ότι πρέπει να βρεθεί πολιτική λύση για τη Συρία και η Ευρώπη να συνεργαστεί προς αυτό το σκοπό με τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, αλλά και με το Ιράν, τη Ρωσία και τις χώρες του Κόλπου.
Τι είχε προηγηθεί της Συνόδου Κορυφής
Προσερχόμενη νωρίτερα στη Σύνοδο Κορυφής, η Άνγκελα Μέρκελ επέμεινε στο ζήτημα των συνόρων της Ευρώπης και της φύλαξής τους, τονίζοντας πως «πρέπει να συζητήσουμε με την Τουρκία, πρέπει να δούμε πώς θα υπάρχει μια κοινή προστασία των συνόρων».
Η Γερμανίδα καγκελάριος, χωρίς πάντως να κάνει ειδική αναφορά στη χώρα μας, επανήλθε στο ζήτημα που έθεσε χθες, υπογραμμίζοντας πως «η Ευρώπη πρέπει να εξετάσει τη βελτίωση της φύλαξης των συνόρων, ειδικά με την Τουρκία».
«Μετά την επίσκεψη του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στην Τουρκία θα το δούμε το θέμα αναλυτικότερα», συμπλήρωσε η Καγκελάριος για να καταλήξει εκφράζοντας την αισιοδοξία της: «Πρέπει να δούμε πώς θα βελτιώσουμε την προστασία των συνόρων μας, πώς θα υπάρξουν τα σωστά κέντρα καταγραφής των προσφύγων. Η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να βρει λύσεις».
Τσίπρας: Ενωμένη Ευρώπη σημαίνει να μοιράζεσαι τις ευθύνες και τα βάρη
Την ανάγκη να μοιραστούν οι ευθύνες και τα βάρη σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας.
«Ενωμένη Ευρώπη σημαίνει να μοιραζόμαστε τις ευθύνες, τα βάρη, τις δεξιότητες και το διαμοιρασμό του κοινού μας μέλλοντος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, δίνοντας το στίγμα του, ενόψει της συζήτησης για την αναζήτηση λύσεων σχετικά με την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
«Η λύση για το προσφυγικό δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή»
Προϋπόθεση για την επίλυση του προσφυγικού είναι η ενωμένη στάση της Ευρώπης, τόνισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, ο κ. Τσίπρας είχε διμερείς επαφές με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ, τον Καγκελάριο της Αυστρίας, Β. Φάινμαν, και τον Πρόεδρο της Ομάδας Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Τζ. Πιττέλα.
Ο κ. Τσίπρας στη συνεδρίαση αναμένεται να τονίσει την ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος, και το γεγονός ότι η λύση δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή και να δώσει έμφαση στην επανεγκατάσταση από τρίτες χώρες, στην εφαρμογή των Συμφωνιών Επανεισδοχής μεταναστών με χώρες καταγωγής και διέλευσης, καθώς και στην εσωτερική μετεγκατάσταση προσφύγων με τρόπο αναλογικό που να αντιστοιχεί στην ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος.
«Η ενωμένη στάση της Ευρώπης, ο συνδυασμός της ανάληψης ευθύνης με την αλληλεγγύη, αποτελεί προϋπόθεση για την επίλυση του ζητήματος», δήλωσε ο Πρωθυπουργός.
Στο χθεσινό (Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου) έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών, εξασφαλίστηκε η μετεγκατάσταση 120.000 προσφύγων, πλέον των ήδη αποφασισμένων 40.000, από τις χώρες πρώτης γραμμής, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Επίσης, τέθηκε από μέρους μας με ιδιαίτερη βαρύτητα το ζήτημα της επανεγκατάστασης από τρίτες χώρες ως μέτρου που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των ροών, την ασφάλεια των προσφύγων και την πάταξη των κυκλωμάτων διακινητών.
Ολάντ: Να λογοδοτήσουν όσοι αντιδρούν
«Η Γαλλία αναλαμβάνει το μερίδιό της στο ζήτημα των προσφύγων», σημείωσε προσερχόμενος ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, τονίζοντας ωστόσο πως «επιθυμούμε η χθεσινή απόφαση να συνοδεύεται από έλεγχο των συνόρων».
Παράλληλα, ο Γάλλος πρόεδρος θέτοντας επίσης ζήτημα φύλαξης των συνόρων, εστίασε στα σημεία όπου θα πρέπει να γίνεται η καταγραφή των προσφύγων: «ώστε να γνωρίζουμε εάν δικαιούνται άσυλο ή όχι. Πρέπει να ενισχύσουμε τις χώρες αυτές».
Ο Ολάντ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αρνούνται να συμμετάσχουν στον καταμερισμό των προσφύγων, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «θα πρέπει να λογοδοτήσουν για την παρουσία τους στην ΕΕ όσοι αντιδρούν σε αυτές τις κοινές αρχές της Ευρώπης».
Ο πρωθυπουργός, δε, της Φινλανδίας, Γιούχα Σίπιλα, δήλωσε στους δημοσιογράφους πως η χώρα του είναι έτοιμη να δεχθεί το ποσοστό προσφύγων που της αναλογεί, αλλά ξεκαθάρισε πως «τώρα πρέπει να εστιάσουμε σε θέματα που αφορούν στο μέλλον».
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, δήλωσε πως πρέπει να υπάρξει άμεση κινητοποίηση για την προσφυγική κρίση και την οικονομική ενίσχυση των προσφύγων στη Μέση Ανατολή, προσθέτοντας πως δεν υπάρχει κανένας λόγος για μπλοκάρει κανείς τις διαδικασίες.
«Εκατομμύρια προσφύγων χρειάζονται βασικά αγαθά. Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), χρειάζεται πόρους. Αν τα κράτη-μέλη και η ΕΕ δεν θέλει να κινητοποιήσει αρκετούς πόρους, τότε κινδυνεύουμε περισσότερα εκατομμύρια προσφύγων να φτάσουν στην Ευρώπη», τόνισε, ενώ η πρόεδρος της Λιθουανίας, Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, κατά την άφιξή της στην Έκτακτη Σύνοδο δήλωσε: «Χειριζόμαστε το πιο σοβαρό ζήτημα σήμερα. Ξοδέψαμε τόσο πολύ χρόνο συζητώντας για τη μετεγκατάσταση. Η χθεσινή συνάντηση δεν ήταν επιτυχής. Αλλά τώρα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Η ποσόστωση στην μετεγκατάσταση δεν αποτελεί λύση. Η αλληλεγγύη δε μπορεί να επιβληθεί με τη βία. Η Γερμανία κάνει ό,τι μπορεί».
Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ξαβιέ Μπέτελ, ανέφερε πως η ΕΕ πρέπει να κάνει περισσότερα για να βοηθήσει τις χώρες που αποτελούν μεταβατικό σταθμό για τους πρόσφυγες, προσθέτοντας ότι διακυβεύεται η Συνθήκη Σένγκεν.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, τόνισε πως οι χώρες δεν θα κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια, ενώ «το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη προσφέρει μεγάλα χρηματικά ποσά για την ενίσχυση των πολιτών που εγκαταλείπουν τη Συρία και έχει παραχωρήσει πάνω από ένα δισ. λίρες σε κέντρα υποδοχής για πρόσφυγες στις χώρες μετάβασης», προσθέτοντας πως η Βρετανία θα συνεισφέρει για την προσφυγική κρίση με 100 εκατ. λίρες επιπλέον.
Ορμπάν: Αν η Ελλάδα δεν μπορεί να φυλάξει τα σύνορά της, να το κάνουν άλλοι γι' αυτή
Σε πιο σκληρό ύφος, τέλος, ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτωρ Ορμπάν, μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά την άφιξή του στη Σύνοδο Κορυφής δήλωσε: «Δεν σφραγίζουμε τα εξωτερικά σύνορα, αλλά μόνο τα σημεία από όπου ο κόσμος μπορεί να περάσει στη χώρα παράνομα».
Αφού τόνισε, δε, πως ισχύει η Συνθήκη Σένγκεν, η οποία «είναι νόμος» τον οποίο έχουν υπογράψει όλα τα κράτη-μέλη, ενώ υπάρχει η υποχρέωση ελέγχου των συνόρων και η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, κατέληξε:
«Πιστεύω πως αν οι Έλληνες δεν είναι ικανοί να περιφρουρήσουν τα σύνορα τους, τότε πρέπει να τους ζητήσουμε ευγενικά, καθώς είναι ένα ανεξάρτητο έθνος, να επιτρέψουν στα άλλα κράτη της ΕΕ να διαφυλάξουν τα σύνορά της Ελλάδας», προειδοποιώντας ότι αν δεν ακολουθούνται οι κανόνες της ΕΕ τότε θα υπάρξει χάος.
Την ίδια στιγμή, έκκληση στα κράτη μέλη της ΕΕ για αύξηση της χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης απηύθυνε σήμερα Τετάρτη 23 Ιανουαρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Όπως ενημέρωσε η αρμόδια επίτροπος Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, κατά τη συνέντευξη τύπου αμέσως μετά τη σημερινή συνεδρίαση του Κολλεγίου των Επιτρόπων, ήδη αποφασίστηκε να κινητοποιηθεί επιπλέον 1,7 δισ. από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Το εν λόγω ποσό θα εξυπηρετήσει δύο σκοπούς, αφενός την περαιτέρω στήριξη των χωρών πρώτης υποδοχής, αφετέρου την ενίσχυση της χρηματοδότησης των ανθρωπιστικών οργανώσεων που επιτελούν έργο επί τόπου.
Συνολικά, σύμφωνα με την επίτροπο Γκεοργκίεβα, 9,2 δισ. σκοπεύει η Επιτροπή να διοχετεύσει στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αγγίζοντας όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «το ανώτατο όριο» των πόρων που δύναται να χρησιμοποιήσει για τη βοήθεια προς «τις χώρες υποδοχής, τις χώρες γειτονίας και τους ίδιους τους πρόσφυγες». Ως εκ τούτου, κατά τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής αναμένεται να συζητηθεί η ανάγκη αύξησης της συνδρομής των κρατών μελών γι’ αυτόν τον σκοπό, ενώ όπως αναφέρθηκε, εξίσου σημαντική είναι και η ανάγκη στελέχωσης με επιπλέον ανθρώπινο δυναμικό των σχετικών οργανώσεων της ΕΕ, όπως είναι η Frontex και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης για το Άσυλο.
Αξίζει να σημειωθεί πως όσον αφορά την Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή της απηύθυνε μια δεύτερη συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή για την παραβίαση ορισμένων διατάξεων της επικαιροποιημένης οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής και της επίσης επικαιροποιημένης οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου.
Η προειδοποίηση αφορά σοβαρές ελλείψεις στο ελληνικό σύστημα ασύλου, κατά κύριο λόγο σε σχέση με τις υλικές συνθήκες υποδοχής των αιτούντων διεθνή προστασία, ιδίως εκείνων με ειδικές ανάγκες υποδοχής και των ευάλωτων ατόμων. Επιπλέον, αφορά τις διαρθρωτικές αδυναμίες στη λειτουργία του συστήματος επιτροπείας ή τη νομική εκπροσώπηση όλων των ασυνόδευτων ανηλίκων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου.
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος επίτροπος για τη Μετανάστευση, Δημήτρης Αβραμόπουλος, προανήγγειλε πως την επομένη εβδομάδα η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση να αυξηθεί κατά 100 εκατ. το ταμείο για την επείγουσα οικονομική βοήθεια των κρατών μελών που υφίστανται πιέσεις.
Τέλος, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, εστίασε στις δράσεις που αναλαμβάνει η ΕΕ, όσον αφορά τις εξωτερικές της σχέσεις, κάτι που αναμένεται να απασχολήσει και τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής.
Η Φ. Μογκερίνι υπογράμμισε πως η ΕΕ καταβάλλει κάθε πολιτική προσπάθεια να βρεθεί λύση στις περιοχές των συρράξεων που αποτελούν τη βασική αιτία της αύξησης των προσφυγικών ροών, συμπληρώνοντας πως εξίσου σημαντική είναι η συνεργασία με τις χώρες εκτός Ευρώπης που υποδέχονται μεγάλο αριθμό προσφύγων καθώς και η καταπολέμηση της διακίνησης ανθρώπων.