Ρουάντα: Και βιάστηκαν και φυλακίστηκαν για «παράνομη» άμβλωση
Ο ποινικός κώδικας που ισχύει στη Ρουάντα από το 2012 επιτρέπει την άμβλωση σε περίπτωση εγκυμοσύνης που οφείλεται σε βιασμό, αιμομιξία και υποχρεωτικό γάμο, ή εάν η υγεία της εγκυμονούσας ή του εμβρύου διατρέχει κίνδυνο.
Όμως οι περισσότερες από τις φυλακισμένες, πολλές εκ των οποίων είναι νέες και φτωχές, δεν γνωρίζουν τον νόμο ή δεν εκπληρώνουν τους «υπερβολικά επιβαρυντικούς» όρους που τίθενται από τον νόμο, υπογράμμισαν σε έκθεση τους που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα οι οργανώσεις Πρωτοβουλία των Μεγάλων Λιμνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Ανάπτυξη (GLIHD), η οποία εδρεύει στη Ρουάντα, και η IPAS, μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση που δρα για τον τερματισμό των θανάτων και αναπηριών από μη ασφαλείς αμβλώσεις που θα μπορούσαν να αποτραπούν και εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στη Ρουάντα, απαιτείται έγκριση δικαστή για μια άμβλωση, επέμβαση που μπορεί να γίνει μόνο από γιατρό. Όταν πρόκειται για λόγους υγείας, δύο γιατροί πρέπει επίσης να δίνουν γραπτή έγκριση.
«Οι νέες και οι φτωχές γυναίκες καταλήγουν στη φυλακή, διότι τα περισσότερα νεαρά κορίτσια δεν ξέρουν σχεδόν τίποτα για την αντισύλληψη... (και) διότι κανένα τους δεν ήταν σε θέση να προσλάβει δικηγόρο, δεν μπορούσε να τον πληρώσει», εξήγησε ο εκτελεστικός διευθυντής της GLIHD Τομ Μουλίσα.
Οι συντάκτες της έκθεσης ανακάλυψαν πως το 24% των 1.306 φυλακισμένων γυναικών σε πέντε φυλακές της Ρουάντας – ορισμένες από τις κοπέλες εκτίουν ποινή κάθειρξης 15 ετών – καταδικάστηκαν για παράνομες αμβλώσεις.
Η υπουργός Ισότητας των φύλων και προαγωγής της οικογένειας Όντα Γκασινζίγκουα δήλωσε σε τηλεφωνική επικοινωνία ότι ο νόμος πρέπει να τηρείται.
«Δεν μας χαροποιεί το γεγονός ότι γυναίκες βρίσκονται στη φυλακή», τόνισε. «Θέλουμε οι γυναίκες να είναι ελεύθερες, να επιδίδονται σε δραστηριότητες που φέρνουν έσοδα», πρόσθεσε η υπουργός.
Οι τροποποιήσεις που έγιναν το 2012 στη νομοθεσία για την άμβλωση τέθηκαν σε δημόσιο διάλογο, επισήμανε, ωστόσο διαβεβαίωσε ότι ενδέχεται να τεθούν σε συζήτηση κι άλλες αλλαγές του νόμου.
«Αυτή είναι μια χώρα όπου υπάρχει ελευθερία του λόγου», είπε.
Σύμφωνα με την έκθεση, και οι 20 φυλακισμένες που έδωσαν συνεντεύξεις στους ερευνητές των δύο οργανώσεων συνελήφθησαν ενώ αναζητούσαν επείγουσα ιατρική βοήθεια από γείτονες ή νοσηλευτές – που τις κατήγγειλαν στην αστυνομία.
Οι γυναίκες στη Ρουάντα γεννούν κατά μέσον όρο πέντε παιδιά, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία. Σχεδόν οι μισές από τις εγκυμοσύνες είναι ανεπιθύμητες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Οι γυναίκες συχνά προσπαθούν να κάνουν άμβλωση καταπίνοντας κοκτέιλ χαπιών και βοτάνων – ή με πολύ πιο βίαιες, οδυνηρές μεθόδους.
Μία μαθήτρια είπε ότι πήρε ένα χάπι που της έδωσε ο άντρας που την άφησε έγκυο στις σχολικές τουαλέτες.
«Αφού μου το έδωσε, έπειτα εξαφανίστηκε», ανέφερε. «Κατάπια το χάπι και απέβαλα».
Η διεύθυνση του σχολείου την κατήγγειλε στην αστυνομία.
Εξέτισε ποινή φυλάκισης ενός έτους, επειδή ήταν 17 ετών όταν έμεινε έγκυος, ηλικία που είναι κάτω από το όριο ηλικίας συναίνεσης στην Ρουάντα.
Ο Μουλίσα της GLIHD, που παρέχει νομική υποστήριξη σε θύματα βιασμού που επιθυμούν άμβλωση, υποστήριξε πως τα ανήλικα κορίτσια δεν πρέπει να διώκονται ποινικά.
«Γιατί πρέπει να οδηγούνται στα δικαστήρια;», αναρωτήθηκε. «Βεβαίως πρόκειται για βιασμό, διότι κάτω των 18 ετών, δεν υπάρχει συναίνεση».
Τα δικαστήρια συχνά δεν εγκρίνουν επεμβάσεις άμβλωσης πριν ο δράστης καταδικαστεί, σημείωσε ο Μουλίσα.
Σε μια υπόθεση που ανέλαβε η GLIHD, μια 14χρονη εγκυμονούσα δεν μπόρεσε να πάρει δικαστική άδεια για άμβλωση πριν φθάσει στους 8 μήνες εγκυμοσύνης, επειδή ο δράστης του βιασμού της δεν είχε εντοπιστεί.
Το δικαστήριο έδωσε εντολή για διακοπή της εγκυμοσύνης όταν βρέθηκε ο δράστης, αλλά οι γιατροί έκριναν πως η επέμβαση θα έθετε τη ζωή της σε κίνδυνο. Η κοπέλα γέννησε.