Εξελίξεις στο Ιράν: «Πώς θα μετατρέψουμε την απειλή σε στρατηγική ευκαιρία»
Πόσα γνωρίζουμε για το Ιράν; Τι ρόλο διαδραματίζει μια ισλαμική δημοκρατία στην καρδιά της Μέσης Ανατολής και ιδιαίτερα σε μια κρίσιμη περίοδο, κατά την οποία η απειλή του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) απειλεί να τινάξει στον αέρα τις ήδη εύθραυστες ισορροπίες στη γειτονιά μας; Τα θέματα αυτά αποτέλεσαν το αντικείμενο της ανοικτής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε σήμερα, Τρίτη (08/12/2015) στα γραφεία της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, με θέμα: «Εξελίξεις στο Ιράν: Απόψεις από το Ισραήλ και την Ευρώπη».
Του Χρήστου Θ. Παναγόπουλου
Την εκδήλωση διοργάνωσαν από κοινού το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) με την πρεσβεία του Ισραήλ στην Αθήνα, ενώ συντονιστής της συζήτησης ήταν ο επικεφαλής του Ιδρύματος, Θάνος Ντόκος.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο ειδικός σε θέματα για το Ιράν και Ερευνητής στο Alliance Center for Iranian Studies του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, καθηγητής Ραζ Ζιμτ, ο οποίος ανέλυσε τη στροφή της Τεχεράνης και του θεοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης που έφερε η ιρανική επανάσταση προς ηπιότερες σχέσεις με τη Δύση, ιδιαίτερα στον απόηχο της συμφωνίας της «Ομάδας των Έξι» για τα πυρηνικά.
«Η εξωτερική πολιτική του Ιράν αντικατοπτρίζει την εσωτερική πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Χασάν Ροχανί στη χώρα. Το καθεστώς βρίσκεται αντιμέτωπο με δύο μεγάλες προκλήσεις: αφενός επιχειρεί να προσαρμόσει τις αρχές τις Επανάστασης σε μια νέα εποχή, κατά την οποία οι νέοι στρέφονται μαζικά προς τη Δύση, ασχολούνται με τα social media και τον μοντέρνο τρόπο ζωής, γυρίζοντας την πλάτη στον συντηρητικό κλήρο. Αφετέρου, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και της υπογεννητικότητας, ενώ η ανεργία των νέων ξεπερνά το 30%, με αποτέλεσμα η πλειονότητα από αυτούς να θέλουν να φύγουν στο εξωτερικό», σημείωσε ο κ. Ζιμτ.
Και συμπλήρωσε: «Ένα βαθιά συντηρητικό κράτος επιχειρεί ουσιαστικά να εκμοντερνιστεί με μικρά βήματα, την ίδια στιγμή που ακραίοι ισλαμιστές κληρικοί δηλώνουν ότι δεν συζητούν τίποτε άλλο με τη Δύση παρά μόνον το ζήτημα των πυρηνικών. Όμως η ιρανική κοινωνία αλλάζει και αυτό είναι πλέον κάτι παραπάνω από φανερό, όσο κι αν το επίσημο κράτος προσπαθεί να κρατήσει ψηλά το λάβαρο της ισλαμικής επανάστασης».
Σε ερώτηση του Newsbomb.gr για τον ρόλο της Ελλάδας στη γεωστρατηγική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής, ο ειδικός αναλυτής του πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ απάντησε: «Εκείνο που θα πρέπει να αντιληφθούν οι Ευρωπαίοι και κατά συνέπεια και οι Έλληνες, οι οποίοι παραδοσιακά έχουν καλές σχέσεις με το σύνολο των χωρών της Μέσης Ανατολής, είναι ότι το Ιράν δεν αποτελεί μόνον μέρος της λύσης του ζητήματος που ενυπάρχει στην περιοχή, αλλά είναι και μέρος του ίδιου του προβλήματος».
Ο δρ. Ζιμτ υπογράμμισε, στο ίδιο πλαίσιο, ότι η διπλωματική τακτική του Ιράν, στον απόηχο της συμφωνία για τα πυρηνικά «θυμίζει ένα νόμισμα που περιστρέφεται αέναα πάνω σε ένα τραπέζι». «Στη μια πλευρά του υπάρχει η απειλή των πυρηνικών και στην άλλη η ευκαιρία για τη σύναψη ενεργειακών συμφωνιών», είπε.
Αναφερόμενος, εξάλλου, στο ζήτημα με την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους στη Μ. Ανατολή, άφησε να εννοηθεί ότι η Τεχεράνη, αν και δηλώνει απολύτως εχθρική απέναντι στους τζιχαντιστές, στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, όταν η κυβέρνηση απέστειλε περίπου 1.000 μαχητές για να πολεμήσουν στο πλευρό του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, ουδέποτε κινήθηκε στρατιωτικά εναντίον στόχων του ISIS.
Η θέση της Ε.Ε.
Σχολιάζοντας την ανάλυση του Ισραηλινού ακαδημαϊκού, ο Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, υπογράμμισε ότι για την ΕΕ ο ρόλος της Τεχεράνης είναι κομβικής σημασίας για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Παράλληλα, υπενθύμισε ότι το Ιράν αποτελεί τον έκτο κατά σειρά πάροχο ενεργειακών αποθεμάτων σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο προς την Ευρώπη των 28. «Δεν θα πρέπει να σταθούμε μόνο στο ζήτημα του Ιράν ως απειλή, αλλά να δούμε πώς θα μετατρέψουμε την απειλή αυτή σε μια σειρά από στρατηγικές ευκαιρίες, ιδίως στον τομέα της ενέργειας», υπογράμμισε ο δρ. Τσαρδανίδης.
Αναφερόμενος, εξάλλου, στις εξελίξεις με το Ισλαμικό Κράτος, ο ίδιος επισήμανε ότι το Ιράν παραμένει μια χώρα, όπου η διείσδυση του ISIS παραμένει αμελητέα και «συνεπώς μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις στην περιοχή».