Απεβίωσε ο πρώην γ.γ. του ΟΗΕ Μπούτρος - Μπούτρος Γκάλι
Η θητεία του Μπούτρος-Μπούτρος Γάλι στην ηγεσία του ΟΗΕ σημαδεύτηκε από τον πόλεμο στην άλλοτε Γιουγκοσλαβία, τον λιμό και τη γενοκτονία στην Αφρική και τις αλλεπάλληλες συγκρούσεις του με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής,
Το 15μελές Συμβούλιο Ασφαλείας τήρησε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Αιγύπτιου διπλωμάτη μετά την αναγγελία του θανάτου του από τον πρεσβευτή της Βενεζουέλας στον ΟΗΕ Ραφαέλ Νταρίο Ραμίρες Καρένιο, ο οποίος ασκεί την προεδρία στο ΣΑ τον Φεβρουάριο.
Ο Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι πέθανε σήμερα στο νοσοκομείο Αλ Σαλάμ του Καΐρου όπου νοσηλευόταν, ανακοίνωσε νωρίτερα ένας εκπρόσωπος του νοσηλευτικού ιδρύματος.
Ο Γκάλι, ο πρώτος Γενικός Γραμματέας από την Αφρική, συνδέθηκε με τον λιμό στη Σομαλία και ηγήθηκε των προσπαθειών να οργανωθεί η πρώτη ευρείας κλίμακας επιχείρηση αρωγής στο κράτος αυτό στο Κέρας της Αφρικής. Αλλά οι προσπάθειές του αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς τόσο εκεί όσο και αλλού, σε ένα ταραχώδες μετασοβιετικό διεθνές σκηνικό, με τον διεθνή οργανισμό και τις μεγάλες δυνάμεις, τα κράτη-μέλη του ΣΑ, να υποτιμούν τη βαθιά εχθρότητα πίσω από πολλές διεθνείς συγκρούσεις.
Γεννημένος την 14η Νοεμβρίου 1922 στο Κάιρο, ο Γκάλι, εγγονός πρωθυπουργού, γόνος πλούσιας οικογένειας κοπτών, της χριστιανικής μειονότητας της Αιγύπτου, ήταν παντρεμένος με μια Εβραία από γνωστή οικογένεια της Αλεξάνδρειας.
Ο Γκάλι, γαλλόφωνος και γαλλόφιλος, με σπουδές νομικής σε Αίγυπτο και Γαλλία, καθηγητής δικαίου, βαθύς γνώστης των διεθνών σχέσεων, κατάφερε να αναδειχθεί στην ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών κυρίως χάρη στην υποστήριξη του Παρισιού. Για τον αγγλοσαξονικό κόσμο, ο Γάλι θεωρείτο ως το τέλος της θητείας του «άνθρωπος της Γαλλίας».
Μια από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες που ανέλαβε κατά τη διάρκεια της θητείας του ήταν η αναδιοργάνωση της γραφειοκρατίας των Ηνωμένων Εθνών, καταργώντας θέσεις και υποβιβάζοντας στελέχη με έναν ρυθμό που του εξασφάλισε το προσωνύμιο «ο φαραώ». Αλλά συγκρούστηκε επανειλημμένα με την Ουάσινγκτον, η οποία απαιτούσε να αναμορφώσει τον ΟΗΕ πολύ γρηγορότερα, ενώ το Κογκρέσο των ΗΠΑ είχε διαμηνύσει πως δεν επρόκειτο να αποπληρώσει αναδρομικές οφειλές προς τον Οργανισμό ύψους 1 δισεκατομμυρίου και πλέον όσο ο Γάλι παρέμενε στο πηδάλιο.
Πολλοί διπλωμάτες θεωρούν ότι ο Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι ουσιαστικά εκπαραθυρώθηκε από τον Οργανισμό με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του προέδρου Μπιλ Κλίντον, η οποία σε μια εκλογική χρονιά ήθελε να αποτρέψει κάθε ενδεχόμενο να δεχθεί επικρίσεις από τους Ρεπουμπλικάνους που έτρεφαν βαθιά εχθρότητα απέναντι στον Αιγύπτιο διπλωμάτη και τον ΟΗΕ γενικά.
Το 1996 δέκα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, με πρωτοβουλία αφρικανικών χωρών, κατήρτισαν ένα σχέδιο απόφασης που εξέφρασε την υποστήριξή τους στο πρόσωπο του Γκάλι για μια δεύτερη πενταετή θητεία στο αξίωμα του ΓΓ του ΟΗΕ. Αλλά όταν τέθηκε σε ψηφοφορία, οι ΗΠΑ πρόβαλαν το βέτο που διαθέτουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Πριν αναδειχθεί Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ο Γκάλι είχε υπηρετήσει στις κυβερνήσεις του Ανουάρ Σαντάτ και του Χόσνι Μουμπάρακ. Είχε συνοδεύσει τον Σαντάτ στην ιστορική επίσκεψή του στην Ιερουσαλήμ και είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ. Επί των ημερών του Μουμπάρακ, ο Γάλι υπήρξε αρχιτέκτονας της επανόδου της Αιγύπτου στο επίκεντρο του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, του κινήματος των Αδεσμεύτων και του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης.
Στη θητεία του στον ΟΗΕ, ο Γκάλι δέχθηκε τα σφοδρότερα πυρά διότι δεν ανέλαβε δράση κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας του 1994 στη Ρουάντα και δεν πίεσε ώστε να επέμβει ο Οργανισμός για να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος στην Ανγκόλα, που ήταν τότε η πιο μακρόχρονη ένοπλη σύρραξη στον κόσμο.
Ο Μπούτρος-Μπούτρος Γκάλι αποδοκιμάστηκε στο Σαράγεβο, στο Μογκαντίσου, στην Αντίς Αμπέμπα. Αλλά το προσωπικό του στιλ ήταν διαφορετικό από εκείνο των περισσότερων διπλωματών: προτιμούσε να αντιμετωπίζει τους διαδηλωτές και τους επικριτές του κατά πρόσωπο, όταν του το επέτρεπαν οι σωματοφύλακές του. «Είμαι συνηθισμένος, οι φονταμενταλιστές στην Αίγυπτο λογομαχούσαν συχνά μαζί μου».
Άλλοτε δημοσιογράφος για την εφημερίδα αλ Αχράμ του Καΐρου, ο Γκάλι δεν δίσταζε να εκφράζεται με ωμό τρόπο. Είχε προκαλέσει σοκ σε πολλούς στο Σαράγεβο όταν είχε πει πως δεν μπορεί να υποβαθμίσει τις φρικαλεότητες του πολέμου στη Βοσνία, όμως σε άλλες χώρες οι νεκροί «είναι περισσότεροι από όσοι εδώ». Είχε πει σε Σομαλούς πολέμαρχους και φύλαρχους πως καλά θα έκαναν να σταματήσουν να κατηγορούν τα Ηνωμένα Έθνη και τον ίδιο ότι δρούσαν σαν αποικιοκράτες, προσθέτοντας ότι ο κόσμος απλά θα αγνοούσε τα δεινά της χώρας εάν συνέχιζαν τον πόλεμο. «Ο Ψυχρός Πόλεμος τέλειωσε», είχε πει. «Κανένας δεν ενδιαφέρεται πια για τις φτωχές χώρες στην Αφρική ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Η Σομαλία μπορεί να ξεχαστεί εύκολα μέσα σε 24 ώρες».
Ήταν λάτρης των πινάκων του Ανρί Ματίς, ο οποίος τον είχε συναρπάσει όταν σπούδαζε στο Παρίσι, του άρεσαν τα πούρα και το σκοτσέζικο ουίσκι με νερό, κληρονομιά, όπως συνήθιζε να λέει, «70 χρόνων βρετανικής κατοχής» της Αιγύπτου. Μετά τη θητεία του στον ΟΗΕ, ανέλαβε γενικός γραμματέας του Διεθνούς Οργανισμού Γαλλοφωνίας, που εκπροσωπεί γαλλόφωνες χώρες και κυβερνήσεις, ενώ χρημάτισε επίσης διευθυντής του Εθνικού Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Αιγύπτου. Είχε τιμηθεί με το Βραβείο του Ιδρύματος Ωνάση το 1985.