«Να είστε έτοιμοι για πόλεμο…»
ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ STRATFOR ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ – ΠΩΣ ΞΑΝΑΦΟΥΝΤΩΝΟΥΝ ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
«Δεν έχει υπάρξει ποτέ ένας αιώνας στην ιστορία της ανθρωπότητας που δεν είχε τουλάχιστον έναν μεγάλο, συστημικό πόλεμο – μια συστημική διακρατική σύγκρουση δηλαδή που κλονίζει το σύνολο του συστήματος», υπογραμμίζει ο Φρίντμαν σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική έκδοση «Business Insider». «Θέλετε να στοιχηματίσετε ότι αυτός θα είναι ο μόνος που δεν θα έχει ένα τέτοιον ανάλογο πόλεμο; Το βάζω αυτό το στοίχημα!», συμπληρώνει.
Επί της ουσίας, η ανάλυση του Φρίντμαν εδράζεται στη θεώρηση ότι οποιοδήποτε διεθνές σύστημα, είτε πρόκειται για συμμαχίες συντηρητικών δυνάμεων, όπως αυτές της Ευρώπης, είτε πρόκειται για την ηγεσία των ΗΠΑ, μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, παρουσιάζει σοβαρές και, όπως ο ίδιος επιμένει, «θανατηφόρες αδυναμίες».
«Όταν έχετε χώρες όπως η Γερμανία, η Κίνα, η Ρωσία να χάνουν την ισχύ τους, και να αντικαθιστώνται από άλλες, τότε είναι που υπάρχει το πρόσφορο έδαφος για έναν μεγάλο, συστημικό πόλεμο», εξηγεί ο Φρίντμαν. «Αυτό μπορεί να λάβει επικίνδυνες διαστάσεις, επειδή το σύστημα δεν έχει βρει ακόμη την ισορροπία του. Έτσι συνέβη και όταν η Γερμανία ενώθηκε το 1871 και μετά από λίγο ξέσπασε «η κόλαση». Έτσι συνέβη και όταν εκτινάχθηκε» η Ιαπωνία στις αρχές του 20ου αιώνα, και σύντομα επήλθε το χάος. Έτσι συνέβη και όταν εκτινάχθηκε» η Ιαπωνία στις αρχές του 20ου αιώνα, και σύντομα επήλθε το χάος. Έτσι και τώρα, είμαστε μάρτυρες μιας συστημικής μετατόπισης. Να είστε έτοιμοι για πόλεμο», λέει ο ιδρυτής του STRATFOR.
Ο μύθος της αποφυγής των διακρατικών πολέμων
Ο Φρίντμαν επισημαίνει πως το μεγαλύτερο λάθος που έχει γίνει σε επίπεδο γεωπολιτικής ανάλυσης από παλιά είναι πως κάποιοι λανθασμένα πίστεψαν πως τα έθνη δεν θα χρειάζεται πλέον να καταφεύγουν στη λύση του άμεσου πολέμου.
«Δεν έχει υπάρξει ποτέ ένας αιώνας στην ιστορία της ανθρωπότητας που δεν είχε τουλάχιστον έναν μεγάλο, συστημικό πόλεμο – μια συστημική διακρατική σύγκρουση δηλαδή που κλονίζει το σύνολο του συστήματος», σημειώνει ο έμπειρος αναλυτής.
Και προσθέτει: «Από το 1815 έως 1871 δεν υπήρχε καμία διακρατική σύγκρουση οποιασδήποτε μορφής στην Ευρώπη. Και «τότε ήταν που ήρθε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος».
Ο ίδιος, βεβαίως, επισημαίνει πως ευτυχώς στην εποχή μας οι πόλεμοι μεταξύ κρατών αποτελούν ένα ασυνήθιστο φαινόμενο. Μάλιστα, δίνει έμφαση στο γεγονός ότι οι αποκαλούμενες «Μεγάλες Δυνάμεις» επιλέγουν έμμεση εμπλοκή σε εθνικές ή εμφύλιες συγκρούσεις, με τη μορφή της υποβοήθησης συγκεκριμένων μη κρατικών ή παραστρατιωτικών μονάδων που αντιδρούν στα καθεστώτα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει το τελευταίο διάστημα σε χώρες όπως η Συρία και η Ουκρανία.
Όμως, υπογραμμίζει πως μέσα σε ένα τόσο ρευστό γεωπολιτικό τοπίο, τίποτε και κανείς πια δεν μπορεί να παρέχει εγγυήσεις ότι μια εμπλοκή θα παραμείνει στο πεδίο της έμμεσης βοήθειας.
Σίγουρα, οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι υπήρξαν η καταστροφική απόδειξη της εγγενούς αστάθειας ενός διεθνούς συστήματος που επέτρεψε τις συχνές διακρατικές συγκρούσεις και που θεωρούσε τον πόλεμο ως μια νόμιμη επιλογή εξωτερικής πολιτικής, και όχι την «τελευταία λύση».
Από το Β‘ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, πολλά από τα πολιτικά και νομικά συστήματα του κόσμου έχουν χτιστεί έτσι ώστε να εμποδίζουν τα κράτη από το να κηρύσσουν τον πόλεμο το ένα στο άλλο, με ένα αρκετά εντυπωσιακό ποσοστό της επιτυχίας.
Όμως αυτές καθαυτές οι δυνάμεις που προσπάθησαν να παγιώσουν τον πόλεμο ως την «έσχατη λύση» είναι εκείνες που σύμφωνα με τον Φρίντμαν μπορούν να οδηγήσουν σε μια παγκόσμια πολεμική σύρραξη. Οι πλουτοπαραγωγικές πηγές, η δίψα για έλεγχο και επιρροή δεν έχουν πάψει να απασχολούν το διεθνές γεωπολιτικό στερέωμα.
Και αυτές ακριβώς οι «θανατηφόρες αδυναμίες», όπως τις χαρακτηρίζει ο ιδρυτής της «Geopolitical Futures» και συγγραφέας του «The Next 100 Years», είναι εκείνες που θα πρέπει να προξενούν εύλογη ανησυχία μπροστά σε αυτό που έρχεται: μια παγκόσμια πολεμική σύγκρουση.